HR, 09-02-2010, nr. 08/00476

‘De raadsman heeft in hoger beroep bij pleidooi aangevoerd dat de verdachte van hetgeen hem onder 1, 2 en 3 is ten laste gelegd, moet worden vrijgesproken op de grond dat het bewijs voor deze feiten volledig steunt op de herkenning van de foto van verdachte door verbalisanten [verbalisant 1], [verbalisant 2] en [verbalisant 3], terwijl die herkenningen niet voldoen aan daaraan te stellen eisen en onbetrouwbaar zijn. De verdediging heeft daartoe gesteld hetgeen in de pleitnotities dienaangaande is weergegeven.

Ten aanzien van dit verweer wordt het volgende overwogen.

Het hof stelt voorop dat niet in het algemeen kan worden gezegd dat het bewijs uit een opsporingsconfrontatie, waarbij een tot dan toe niet bekende verdachte uit de fotoselectie wordt gehaald of herkend, onbetrouwbaar is en niet als overtuigend bewijs kan worden aangemerkt, indien deze confrontaties niet volgens de eisen van het Besluit toepassing maatregelen in het belang van het onderzoek hebben plaatsgevonden, nu immers de wettelijke eisen als bedoeld in de artikelen 61a, 62 en 76 van het Wetboek van Strafvordering en de eisen ingevolge het Besluit toepassing maatregelen in het belang van het onderzoek (staatsblad 2002, 46) waaraan een bewijsconfrontatie dient te voldoen, niet onverkort ook gelden voor de opsporingsconfrontatie waarvan in casu sprake is. Het hof is het met de raadsman eens dat het in het algemeen wel aanbeveling verdient dat deze regels in acht worden genomen ook bij de opsporingsconfrontatie.

Met betrekking tot de betrouwbaarheid van die herkenning overweegt het hof voorts als volgt.

Verbalisanten [verbalisant 3], [verbalisant 1] en [verbalisant 2] hebben op 11 mei 2005 en op 15 november 2005 tegenover de rechter-commissaris een verklaring afgelegd over het optreden van verdachte op 30 april 2005 tijdens Koningendag in Amsterdam. [verbalisant 3], die persoonlijk contact heeft gehad met de verdachte die dag, heeft daarover verklaard dat hij binnen de groep personen die hem en zijn collega's [verbalisant 1] en [verbalisant 2] die dag belaagden, een man zag staan die duidelijk een leidersrol vervulde. Deze man, aldus [verbalisant 3] bij de rechtercommissaris, was niet de enige die stond te schreeuwen, maar wel de ergste. Hij was in ieder geval de oudste van de groep waarin hij stond. Hij stond op twee meter afstand van hem vandaan.

Verbalisant [verbalisant 3] heeft verder verklaard dat hij hoorde en zag dat deze man de anderen aanspoorde om hen, verbalisanten, aan te vallen en toen hij deze man daarop wilde aanspreken, deze man op hem is afgelopen en hem van zeer korte afstand verbaal ernstig heeft bedreigd. Verbalisanten [verbalisant 1] en [verbalisant 2] verklaren beiden dat zij hebben gezien en gehoord dat [verbalisant 3] een gesprek voerde met deze man.

Later ziet verbalisant [verbalisant 1] dat een groep personen flessen gooit naar de politiebus waar hij in zit.

Hij heeft verklaard dat hij de personen in deze groep herkent als dezelfde groep die hen eerder die dag op het Rembrandtsplein ook had belaagd. Vóór deze groep ziet hij een man staan die hij herkent als de man die eerder die dag verbalisant [verbalisant 3] had bedreigd. Deze man staat vooraan in de groep op een afstand van ongeveer vijf meter van de bus waarin verbalisant [verbalisant 2] zich bevindt en gooit met een fles in de richting van de politiebus.

Vervolgens verklaren deze drie verbalisanten dat zij op 11 mei 2005 via het politie-informatie systeem genaamd Amazone Veelplegersysteem, zoeken naar foto's van hooligans die hen op 30 april 2005 hadden belaagd en collega [verbalisant 3] bedreigd. Zij herkennen daarbij [verdachte] als de man die op 30 april 2005 verbalisant [verbalisant 3] had bedreigd en die met een fles had gegooid naar de politiebus. Zij herkennen [verdachte] op de foto voor ‘de volle honderd procent’ aan zijn gezicht en aan zijn gelaatstrekken, aldus verbalisanten.

Bij gelegenheid van hun verhoor bij de rechter-commissaris belast met de behandeling van strafzaken op 15 november 2005 hebben verbalisanten [verbalisant 3], [verbalisant 1] en [verbalisant 2] voorts nog ieder voor zich verklaard — kort en zakelijk weergegeven — dat zij op het moment dat de foto van de verdachte op het computerscherm verscheen, zij alle drie meteen zeiden: ‘dat is hem’. Er was daarbij geen enkele twijfel, aldus verbalisant [verbalisant 1]. Het was een 100% herkenning en dat gold ook voor de anderen, aldus verbalisant [verbalisant 2]. [verbalisant 3] verklaart dat hij bij het zien van de foto van verdachte deze man voor 100% herkende als de man die tegenover hem had gestaan en had bedreigd.

De hiervoor geschetste gang van zaken acht het hof niet onbehoorlijk en is deze naar zijn oordeel geenszins in strijd met de beginselen van een eerlijke procesvoering. Hoewel verbalisanten gezamenlijk naar de foto's hebben gekeken, betrof het immers bij alle drie een onmiddellijke en afzonderlijke herkenning op het moment dat de foto van de verdachte op het computerscherm verscheen. Daarbij komt dat het een 100% herkenning is door verbalisanten, die in het algemeen vanwege hun opleiding en hun functie getraind zijn in het herkennen van personen. Aldus de betwiste herkenningen met inachtneming van de nodige behoedzaamheid beziend, heeft het hof de verklaringen van verbalisanten [verbalisant 3], [verbalisant 1] en [verbalisant 2], zoals tot het bewijs gebezigd, gewogen en betrouwbaar geoordeeld.

Het verweer wordt mitsdien verworpen.’

‘De hier nader omschreven confrontatie wordt in de praktijk ook wel aangeduid als de bewijsconfrontatie. Het betreft hier een algemene definitie van de confrontatie. De confrontatie kan zowel enkelvoudig als meervoudig worden uitgevoerd. De definitie heeft alleen betrekking op de confrontatie in persoon. Onder de hier genoemde confrontatie valt niet de confrontatie, die in de praktijk wel wordt aangeduid als opsporingsconfrontatie en waarmee wordt gedoeld op die gevallen dat er nog geen sprake is van een verdachte en er dus ook geen maatregelen in het belang van het onderzoek kunnen worden toegepast.’

‘Verdachte heeft zich op Koningendag, samen met een grote groep van ongeveer dertig personen — kennelijk voetbalsupporters aangezien de groep massaal de leus scandeerde: ‘Amsterdam hooligans, Ajax hooligans’ — zeer agressief gedragen jegens verbalisanten [verbalisant 1], [verbalisant 2] en [verbalisant 3], allen werkzaam die dag op een mobiele post op het Rembrandtplein. Verdachte die volgens verbalisanten duidelijk een leidersrol vervulde in de groep, heeft de groep personen aangespoord om de aanwezige verbalisanten aan te vallen door hen te slaan en te rammen, wat feitelijk ook is gebeurd en waardoor verbalisant [verbalisant 3] pijn heeft ondervonden. Toen verbalisant [verbalisant 3] verdachte op zijn gedrag wilde aanspreken, heeft verdachte hem bedreigd met zware mishandeling en heeft hij aldus diens gezag als politie-ambtenaar ernstig ondermijnd.

Later, diezelfde dag, heeft verdachte, nog steeds verkerend in gezelschap van een groep personen, op de openbare weg flessen gegooid in de richting van de politie en het politievoertuig en heeft hij zich wederom zeer agressief gedragen en grensoverschrijdend gedrag vertoont. Pas nadat de mobiele eenheid charges had uitgevoerd, is de rust enigszins teruggekeerd

Dit zijn zeer ernstige feiten omdat zij een inbreuk maken op de persoonlijke integriteit van de politiefunctionarissen, die zich op dat moment bezighouden met het handhaven van de openbare orde. Dergelijk gedrag is niet alleen gevaarlijk voor hen, maar ook voor het overige publiek dat zich op dat moment in de buurt van hen ophield. Het draagt bovendien bij aan het vergroten van gevoelens van onveiligheid en angst in de samenleving omdat het zich richt tegen de gezagsdragers in deze maatschappij. Dit zijn ernstige feiten waarop een onvoorwaardelijke gevangenisstraf een passende bestraffing is.

Blijkens een de verdachte betreffend uittreksel uit het Justitieel Documentatieregister van 6 november 2007 is verdachte reeds vele malen eerder veroordeeld voor geweldsmisdrijven en is verdachte ook na veroordeling terzake van het onderhavige feit, opnieuw veroordeeld voor het plegen van dezelfde strafbare feiten tot onder meer een lange — deels — onvoorwaardelijke gevangenisstraf.

Het hof heeft tevens kennis genomen van de inhoud van een rapport d.d. 20 december 2005 van psychiater R. Severien. Dit rapport houdt in dat bij verdachte ten tijde van het tenlastegelegde sprake is geweest van een agressieregulatieprobleem met impulscontroleverlies en dat bij hem tevens antisociale trekken zijn te bespeuren. Gelet op het feit dat verdachte van jongs af aan bekend is met zijn problemen en daarvoor — naar eigen zeggen — alle behandelingen heeft gehad, is de psychiater van oordeel dat verdachte als geheel toerekeningsvatbaar kan worden beschouwd. De recidivekans met betrekking tot het tenlastegelegde kan volgens de psychiater als groot worden ingeschat, met name als verdachte afwijzend blijft staan ten aanzien van verplicht reclasseringscontact en het volgen van een vervolgbehandeling bij De Tender in Deventer. Geadviseerd wordt verdachte een deels voorwaardelijke straf op te leggen met als bijzondere voorwaarde verplicht reclasseringscontact en deeltijdbehandeling bij De Tender in Deventer.

Het hof neemt de conclusies van de psychiater over, maar zal zijn advies wat betreft het verplichte reclasseringscontact en deeltijdbehandeling bij De Tender in Deventer niet volgen. Met betrekking tot dat reclasseringscontact bevindt zich in het dossier een afloopbericht Toezicht van het Leger des Heils van 1 mei 2006, opgesteld door M.A. Rebel. Dit rapport houdt in dat verdachte op dat moment intrinsiek gemotiveerd is om behandeling bij De Tender te ondergaan, doch blijkens mededeling van de raadsman ter terechtzitting in hoger beroep is dat reclasseringscontact stopgezet in verband met een andere strafzaak waarvoor verdachte gedetineerd is, en is inmiddels het hernieuwde contact weer in gang gezet maar is continuering daarvan wederom afhankelijk van de uitkomst van onderhavige strafzaak. Verdachte is niet gestart met de vervolgbehandeling bij De Tender in Deventer, aldus de raadsman.

Het bovenstaande in overweging nemende en anders dan door de advocaat-generaal gevorderd, acht het hof de door de politierechter opgelegde deels voorwaardelijke gevangenisstraf met een proeftijd van twee jaar en onder de bijzondere voorwaarde van verplicht reclasseringscontact en het volgens van deeltijdbehandeling bij De Tender in Deventer, niet langer opportuun.

Alle omstandigheden in aanmerking nemende en gelet op de hoge recidivekans bij verdachte met betrekking tot soortgelijke feiten en het feit dat uit de documentatie blijkt dat verdachte inmiddels wederom terzake van een aantal geweldsdelicten is veroordeeld tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf, acht het hof het bewezengeachte zodanig ernstig dat thans oplegging van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van na te noemen duur passend en geboden is en niet kan worden volstaan met een lagere of andere straf.’