4.4.1.3 Wegwijsplicht van partijen bij omvangrijke hoeveelheid bewijsmateriaal

214. Hiervoor1 bleek al dat van de partij die zich wenst te beroepen op processtukken die zich bevinden in een door haar overgelegd dossier van een andere procedure, mag worden verlangd dat zij duidelijk maakt, welke van de daarin vervatte stellingen en feiten zij inroept, opdat voor de rechter duidelijk is wat hem als grondslag voor de vordering, het verzoek of het verweer wordt voorgelegd, en voor de wederpartij waartegen zij zich heeft te verweren.2

Aangenomen kan worden dat een soortgelijke eis geldt indien een partij ten bewijze van haar stellingen een grote hoeveelheid stukken in het geding brengt. In een zaak waarin het niet om in het geding gebrachte bewijsstukken ging, maar om ter griffie gedeponeerde geluidsopnamen, sprak de Hoge Raad uit dat de rechter van de partij die het betreffende materiaal heeft gedeponeerd mag vragen aan te geven welk belang daarmee is gediend en indien het omvangrijk materiaal betreft, welk onderdeel daarvoor in het bijzonder van belang is.3 De Hoge Raad overwoog:

De last die de Hoge Raad in deze beschikking voor partijen in het leven roept om de rechter de weg te wijzen in het door hen, ten bewijze van hun stellingen, ter griffie gedeponeerde materiaal, volgt uit de plicht van de rechter om de goede procesorde, in het bijzonder het beginsel van hoor en wederhoor, te waarborgen. Meer algemeen gesproken, kan worden gesteld dat laatstgenoemd beginsel meebrengt dat een partij rechter en wederpartij de weg wijst, indien zij materiaal in het geding brengt waarvan niet aanstonds duidelijk is tot bewijs waarvan dit dient of welke onderdelen daarvan dienen ter nadere voldoening aan de stel- of bewijslast.4

Gelet op het fundamentele belang van de mogelijkheid voor partijen om bewijs te kunnen leveren van hun stellingen - een mogelijkheid die verband houdt met het recht op hoor en wederhoor en het recht op een effectieve toegang tot de rechter zal de rechter overigens niet te snel bewijsmateriaal buiten beschouwing mogen laten, omdat voor hem niet duidelijk was tot bewijs waarvan het materiaal diende of welke onderdelen daarvan tot bewijs dienden. In ieder geval zal hij de partij die het bewijsmateriaal leverde eerst in de gelegenheid moeten stellen om de nodige opheldering te verschaffen.