HR, 17-09-2019, nr. 18/01513

Het gerechtshof Den Haag heeft bij arrest van 13 februari 2018 de verdachte wegens openlijke geweldpleging veroordeeld tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van vier weken.

Het cassatieberoep is ingesteld namens de verdachte en mr. P. van Dongen en mr. R.J. Baumgardt, beiden advocaat te Rotterdam, hebben één middel van cassatie voorgesteld.

Het middel komt op tegen de strafmotivering en behelst de klacht dat het hof in strijd met art. 359 lid 6 Sv heeft verzuimd in het bijzonder de redenen op te geven die hebben geleid tot het opleggen van een vrijheidsbenemende straf.

Het hof heeft de verdachte wegens openlijke geweldpleging veroordeeld tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van vier weken. Het hof heeft daarbij het mondeling vonnis van de politierechter in eerste aanleg bevestigd, behalve voor zover het betreft de vordering van de benadeelde partij en met aanvulling van gronden ten aanzien van de strafoplegging. De strafmotivering van de politierechter luidt als volgt:

‘’Deze strafoplegging is in overeenstemming met de ernst van het feit, de omstandigheden waaronder het feit is gepleegd, de persoon en de persoonlijke omstandigheden van de verdachte, zoals van een en ander uit het onderzoek ter terechtzitting is gebleken. De rechter heeft hierbij in het bijzonder het volgende overwogen.

Na een stapavond in Flashback te Gorinchem is de verdachte met een groep personen een groep achterna gegaan. Toen deze groep zich achter een deur veilig waande, heeft hij met zijn groep het slachtoffer, dat zich bij de achternagezeten groep wilde voegen, geslagen en geschopt. Het is een feit van algemene bekendheid dat slachtoffers van dergelijk zinloos geweld, lichamelijke en/of psychische gevolgen daarvan kunnen dragen. Daarnaast draagt openlijk geweld bij aan de gevoelens van onrust en onveiligheid in de samenleving.

De rechter heeft in het nadeel van verdachte rekening gehouden met het feit dat hij blijkens een op zijn naam staand uittreksel justitieel documentatie 24 juli 2017, waaruit blijkt dat de verdachte eerder onherroepelijk is veroordeeld voor het plegen van soortgelijke feiten. Dat heeft hem er kennelijk niet van weerhouden het onderhavige feit te plegen.

Alles overziend is de politierechter van oordeel dat genoemde straf passend en geboden is.’’

Uit het arrest van het hof blijkt het volgende:

‘’Het vonnis waarvan beroep

De behandeling van de zaak in hoger beroep heeft het hof niet gebracht tot andere beschouwingen en beslissingen dan die van de eerste rechter, behalve ten aanzien van de beslissing op de vordering van de benadeelde partij.

In dit opzicht zal het hof het vonnis waarvan beroep vernietigen. Voor het overige verenigt het hof zich met de gronden en beslissingen in het vonnis, met dien verstande dat het hof in de strafmotivering de hierna te vermelden aanvulling aanbrengt.

Het hof heeft bij de hoogte van de straf mede gelet op de bijzondere kenmerken en de ernst van het toegepaste geweld. Het slachtoffer is (onder meer), terwijl hij op de grond lag, tegen zijn hoofd getrapt. Bovendien was het slachtoffer alleen op het moment dat hij werd mishandeld door de groep waarvan de verdachte deel uitmaakte.

Het vonnis waarvan beroep dient derhalve - behoudens voor zover het wordt vernietigd - onder aanvulling van gronden te worden bevestigd.’’

Voor de beoordeling van het middel is het volgende van belang. In de rechtspraak van de Hoge Raad wordt het in art. 359 lid 6, eerste volzin, Sv opgenomen vereiste aldus ingevuld dat uit de strafmotivering expliciet moet blijken dat de rechter onder ogen heeft gezien dat hij een straf of maatregel oplegt die onvoorwaardelijke vrijheidsbeneming met zich brengt door in de strafmotivering tot uitdrukking te brengen dat een dergelijke sanctie wordt opgelegd en die sanctieoplegging te verbinden met in de strafmotivering opgegeven redenen.1.

De hiervoor weergegeven strafmotivering bevat inderdaad in strijd met art. 359 lid 6 Sv geen opgave van de redenen die in het bijzonder hebben geleid tot de keuze van het opleggen van een vrijheidsbenemende straf. Door te spreken over ‘’genoemde straf’’ dan wel ‘’de straf’’ heeft het hof in zijn overwegingen immers niet uitdrukkelijk doen blijken dat in dit geval alleen een onvoorwaardelijke gevangenisstraf passend en geboden is. Dat verzuim leidt volgens de vaste jurisprudentie van de Hoge Raad tot de daarop in art. 359 lid 8 Sv gestelde nietigheid. Daarbij merk ik op dat het feit dat in de aantekening van het mondeling vonnis van de politierechter de strafoplegging eerst wordt vermeld en de strafmotivering daarna volgt, dat niet anders maakt.

Het middel slaagt.

Ambtshalve heb ik geen gronden aangetroffen die tot vernietiging van de bestreden uitspraak aanleiding behoren te geven.

Deze conclusie strekt tot vernietiging van het bestreden arrest, maar uitsluitend voor wat betreft de strafoplegging en tot terugwijzing van de zaak naar het hof, opdat de zaak in zoverre op het bestaande hoger beroep opnieuw wordt berecht en afgedaan.

Tekst