1.4.3 Zetelverplaatsingen

In het algemeen kan een vennootschap binnen de grenzen van één staat doorgaans vrijelijk haar statutaire zetel en werkelijke zetel verplaatsen, zonder dat dat gevolgen heeft voor het op de vennootschap toepasselijke recht. In een staat die de leer van de werkelijke zetel aanhangt, heeft de verplaatsing van het hoofdbestuur naar een locatie buiten die staat als gevolg dat de vennootschap niet meer aan de eisen van het recht voldoet waarnaar zij is opgericht. In principe zal de verplaatsing van het hoofdbestuur naar een locatie buiten de staat van oprichting leiden tot ontbinding van de vennootschap.

Een door Nederlands recht beheerste vennootschap kan vanwege het voorschrift dat de statutaire zetel in Nederland (het land in Europa) moet zijn gesitueerd niet worden opgericht met een statutaire zetel in het buitenland.1 Naar mijn mening kan de vennootschap dan niet ontstaan. Voordat de verklaring van geen bezwaar werd afgeschaft per 1 juli 2011, zou de verklaring van geen bezwaar niet zijn verleend indien de in de voorgestelde statuten voorgestelde statutaire zetel niet in Nederland zou zijn gelegen.2

Een door Nederlands recht beheerste vennootschap kan haar statutaire zetel vrijelijk verplaatsen binnen Nederland. Een besluit tot verplaatsing van de statutaire zetel van een door Nederlands recht beheerste vennootschap naar een locatie buiten de Nederlandse landsgrenzen, met behoud van de status van vennootschap naar Nederlands recht, is in strijd met de in Boek 2 BW neergelegde incorporatieleer. Het besluit tot verplaatsing van de statutaire zetel naar een locatie buiten Nederland is nietig.3 Met het verdwijnen van de verklaring van geen bezwaar is de controle van overheidswege op de statuten bij statutenwijziging komen te vervallen.4 De taak de voorgestelde, gewijzigde, statuten te controleren ligt hiermee volledig bij de notaris. De notaris zal zich bij een statutenwijziging ervan moeten vergewissen dat de statutaire zetel in Nederland is gelegen. Passeert hij niettemin de akte van statutenwijziging waarin de statutaire zetel niet in Nederland is gelegen, dan kan de rechtbank de vennootschap ontbinden, omdat de statuten niet aan de eisen der wet voldoen (artikel 2:21 lid 1 sub b BW). De locatie van het hoofdbestuur van een door Nederlands recht beheerste vennootschap kan overal ter wereld gesitueerd zijn.