Rb. Leeuwarden, 03-10-2011, nr. AWB 10/1946 tot en met 10/1948

In geschil is het antwoord op de vragen of de onderhavige navorderingsaanslagen IB/PVV 2002 en 2004 terecht en tot de juiste bedragen zijn opgelegd en of de aanslag IB/PVV 2005 tot het juiste bedrag is opgelegd.

Eiser beantwoordt deze vragen ontkennend en verweerder bevestigend.

Eiser voert daartoe - kort gezegd - primair aan dat het perceel onderdeel is van de eigen woning en dat inkomsten belast dienen te worden als inkomsten uit werk en woning. Subsidiair voert eiser wat betreft de navorderingsaanslagen aan dat geen navordering rechtvaardigend nieuw feit aanwezig is en dat geen sprake is van kwade trouw. Tenslotte verzoekt eiser de uitspraken van verweerder in zijn pleitnotitie wat betreft de feitelijkheden tardief te achten, omdat eiser zich hier niet voldoende op heeft kunnen voorbereiden. Eiser voelt zich in zijn procespositie geschaad en stelt dat verweerder in strijd met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur en de procesorde heeft gehandeld.

Verweerder voert ter onderbouwing van zijn standpunt - kort gezegd - primair aan dat het perceel geen aanhorigheid is van de eigen woning en dat de inkomsten belast dienen te worden als inkomsten uit sparen en beleggen. Subsidiair is verweerder van mening dat een navorderingsaanslag rechtvaardigend nieuw feit aanwezig is, dan wel dat de navorderingsaanslagen op grond van kwade trouw opgelegd kunnen worden.

Partijen hebben desgevraagd ter zitting verklaard in te stemmen met de cijfermatige uitwerking van elkaars standpunt.

Voor een uitgebreide weergave van de standpunten van partijen verwijst de rechtbank naar de van hen afkomstige gedingstukken.

Beoordeling van het geschil

omtrent het nieuwe feit

Volgens vaste jurisprudentie (onder andere Hoge Raad 7 december 2007 nr. 43.489 VN 2007/58.14) mag verweerder bij het vaststellen van de aanslag uitgaan van de juistheid van de gegevens die eiser in zijn aangifte heeft verstrekt. Gelet op het feit dat eiser zijn aangiften liet verzorgen door een professionele gemachtigde (zie 1.5), oordeelt de rechtbank dat verweerder bij de primitieve aanslagregeling in beginsel terecht van de juistheid van de aangiften is uitgegaan.

Eveneens volgens vaste jurisprudentie bestaat er slechts dan reden tot het doen van nader onderzoek wanneer er bijzondere omstandigheden zijn die verweerder aan de juistheid van de aangifte zouden moeten doen twijfelen. Deze bijzondere omstandigheden zijn volgens eiser gelegen in de onder 1.8 vermelde vragenbrief van verweerder met betrekking tot de aangifte vennootschapsbelasting 2003 van [BV X]. Uit voormelde brief blijkt, naar het oordeel van de rechtbank, dat verweerder op dat moment beschikte over een taxatierapport en in ieder geval wist hoe groot het perceel was waar de woonboerderij op stond en dat eiser daarnaast nog andere grond (onder ander het perceel) met een vermeende recreatiebestemming bezat, hetgeen tot de opmerking leidde: "Ook vraag ik mij af of deze grond niet in Box 3 zou moeten vallen ingaand belastingjaar 2001, al dan niet te verminderen met eventuele schulden die daarop rusten.". Het antwoord hierop van eiser is de onder 1.9 vermelde brief van 28 september 2005 waarin hij schrijft: "Bijgaand ontvangt u de akte van levering van de boerderij inclusief gronden. Zoals u kunt zien behoren deze gronden bij de boerderij in Box 1.". De rechtbank stelt vast dat verweerder op dat moment beschikte over de onder 1.3 vermelde leveringsakte.

Gelet op het voorgaande is de rechtbank van oordeel dat er bijzondere omstandigheden waren die verweerder hadden moeten doen twijfelen aan de juistheid van de ingediende aangifte IB/PVV 2004. De rechtbank neemt daarbij in aanmerking dat tegenover eisers, stellige doch ongemotiveerde, standpunt dat het perceel tot de woonboerderij behoorde, de feiten van het door verweerder genoemde taxatierapport en de door eiser overgelegde leveringsakte staan. Dit klemt des te meer nu verweerder de onderbouwing van zijn stelling dat het perceel geen aanhorigheid is, uitdrukkelijk (mede) baseert op de grootte van het perceel (zie 1.10). Juist deze informatie was, gelet op het moment van indiening van de aangifte IB/PVV 2004 en dagtekening van de aanslag IB/PVV 2004, ten tijde van het opleggen van die aanslag beschikbaar. Eisers niet nader onderbouwde standpunt in zijn brief van 28 september 2005 (zie 1.9) dat wel sprake is van een aanhorigheid doet daar, naar het oordeel van de rechtbank, niet aan af.

De onder 3.4 vermelde bijzondere omstandigheid had voor verweerder na ontvangst van de aangifte IB/PVV 2004 redelijkerwijs aanleiding moeten zijn om juist bij het beoordelen van die aangifte de vraag te stellen, die verweerder nu impliciet heeft gesteld bij het afdoen van de aangifte vennootschapsbelasting 2003 van [BV X], namelijk of het perceel niet tot de rendementsgrondslag van de zogeheten box 3 diende te worden gerekend. Voor zover verweerder met zijn betoog over de waarde van het perceel heeft bedoeld dat er geen heffingsbelang voor de inkomstenbelasting was om een nader onderzoek in te stellen naar de etikettering van het perceel, is de rechtbank van oordeel dat dit betoog geen hout snijdt. Immers een WOZ-waarde van nihil betekent voor onderhavige jaren niet dat de in box 3 in aanmerking te nemen waarde in het economisch verkeer eveneens nihil is. Wat betreft verweerders stelling dat hij pas nadat de aanslag IB/PVV 2004 intern al was vastgesteld - wat daar overigens ook van zij - beschikte over informatie dat het perceel een recreatieve bestemming had, is de rechtbank van oordeel dat dit verweerder geen navordering rechtvaardigend nieuw feit oplevert, omdat de recreatieve bestemming en daarmee de alternatieve aanwendingsmogelijkheden van het perceel niet van - doorslaggevend - belang zijn voor de beantwoording van de vraag of het perceel is aan te merken als een aanhorigheid van de woning in de zin van het bepaalde onder 3.11.

Door op basis van de hem bekend zijnde informatie genoegen te nemen met het antwoord c.q. de reactie van eiser op de onder 1.8 vermelde brief van verweerder en geen nader onderzoek te doen, is, naar het oordeel van de rechtbank, sprake van een ambtelijk verzuim dat navordering in de weg staat. De rechtbank is voorts van oordeel dat verweerder, gelet op hetgeen hij daarover op zitting heeft verklaard (zie 1.11) niet aannemelijk heeft gemaakt dat sprake is van kwade trouw aan de zijde van eiser in de zin van artikel 16, eerste lid, van de AWR, zodat navordering op die grond evenmin mogelijk is.

De rechtbank is voorts van oordeel dat, gelet op hetgeen eiser heeft aangedragen, er geen bijzondere omstandigheden waren die verweerder hadden moeten doen twijfelen aan de juistheid van de ingediende aangifte IB/PVV 2002. De rechtbank neemt daarbij in aanmerking dat verweerder ten tijde van het opleggen van de aanslag IB/PVV 2002 niet beschikte over het hiervoor vermelde taxatierapport en de leveringsakte. De rechtbank overweegt voorts dat eisers stelling dat het feitelijk gebruik van het perceel nooit is gewijzigd en dat verweerder derhalve niet over een nieuw feit beschikte geen aanleiding geeft tot een andersluidende uitkomst op dit punt. De rechtbank overweegt dat een bepaald, ongewijzigd feitelijk gebruik niet automatisch meebrengt dat verweerder ook met dit feitelijk gebruik bekend was, of dit redelijkerwijs kon zijn. Bovendien is niet zo zeer het feitelijke gebruik van het perceel als wel de ligging en de grootte van - doorslaggevend - belang voor de beantwoording van de vraag of het perceel is aan te merken als een aanhorigheid. De rechtbank gaat derhalve voor het jaar 2002 voorbij aan eisers grief dat verweerder niet zou beschikken over een navordering rechtvaardigend nieuw feit en komt niet toe aan de beantwoording van de vraag of sprake is van kwade trouw.

Gelet op het voorgaande dient de navorderingsaanslag IB/PVV 2004 vernietigd te worden en komt de rechtbank voor dat jaar niet toe aan de behandeling van hetgeen partijen overigens naar voren hebben gebracht. Voor de navorderingsaanslag IB/PVV 2002 en de aanslag IB/PVV 2005 zal de rechtbank de beroepen voorts inhoudelijk behandelen

omtrent de pleitnotitie ter zitting

Volgens vaste jurisprudentie staat het partijen in een belastingprocedure als onderhavige vrij om tot en met de sluiting van het onderzoek ter zitting (nieuwe) grieven of verweren in het geding te brengen op voorwaarde dat een andere partij niet onredelijk in zijn procesvoering wordt bemoeilijkt. In dit geval is het onderzoek ter zitting geschorst teneinde eiser in de gelegenheid te stellen te reageren op hetgeen verweerder ter zitting naar voren heeft gebracht. De rechtbank is daarom van oordeel dat voor zover verweerder in zijn pleitnota nieuwe verweren in het geding heeft gebracht en afgezien van de vraag of aan eiser was toegezegd de pleitnota daags voorafgaand aan de zitting toe te sturen, eiser niet onredelijk in zijn procesvoering is belemmerd. De rechtbank rekent derhalve verweerders pleitnota tot de gedingstukken. De rechtbank gaat voorts voorbij aan eisers stelling dat sprake zou zijn van schending van de algemene beginselen van behoorlijk bestuur en de procesorde, nu deze stelling door eiser niet nader is onderbouwd en onduidelijk is op welk(e) beginsel(en) van behoorlijk bestuur en welke procesorde eiser zich overigens beroept.

omtrent het eigenlijke geschil

In artikel 3.111, eerste lid, aanhef en de onderdelen a en b, van de Wet inkomstenbelasting 2001 is bepaald:

verklaart de beroepen met de procedurenummers 10/1947 en 10/1948 ongegrond;’