CRvB, 27-03-2018, nr. 16-356 WWB

Appellant ontving vanaf 1 januari 2012 bijstand ingevolge de Wet werk en bijstand naar de norm voor een alleenstaande.

Nadat op 14 november 2013 uit Suwinet was gebleken dat appellant per 1 oktober 2013 studiefinanciering van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) ontving, heeft een klantmanager, werkzaam bij de gemeente Rotterdam, bij brief van gelijke datum appellant verzocht onder meer de toekenningsbeschikking van DUO in te leveren. Omdat appellant niet tijdig aan dat verzoek had voldaan, heeft het college bij besluit van 27 november 2013 het recht op bijstand met ingang van 1 november 2013 opgeschort. Via een samenloopsignaal van 23 november 2013 is vervolgens gebleken dat appellant vanaf 1 september 2013 inkomsten boven de voor hem geldende bijstandsnorm ontving. Daarop heeft het college bij besluit van

9 december 2013 de bijstand vanaf 1 september 2013 ingetrokken en de over de periode van

1 september 2013 tot en met 31 oktober 2013 gemaakte kosten van bijstand tot een bedrag van € 1.760,32 van appellant teruggevorderd. Tegen dit besluit heeft appellant geen bezwaar gemaakt.

Bij brief van 16 december 2013 heeft een klantmanager, werkzaam bij de gemeente Rotterdam, appellant in kennis gesteld van het voornemen van het college hem een boete op te leggen. Aan de voorgenomen boete ligt ten grondslag dat appellant de in 1.2 vermelde inkomsten niet binnen twee weken bij het college heeft gemeld en zich daarmee niet heeft gehouden aan de op hem rustende inlichtingenverplichting. Appellant is voorts in de gelegenheid gesteld zijn zienswijze te geven over de boete. Bij de brief is de rapportage gevoegd die op 16 december 2013 is opgemaakt naar aanleiding van de overtreding. Appellant heeft geen zienswijze ingediend.

Bij besluit van 1 december 2014 heeft het college appellant een boete van € 885,- opgelegd.

Bij besluit van 8 april 2015 (bestreden besluit) heeft het college het bezwaar tegen het besluit van 1 december 2014 gegrond verklaard en de hoogte van de boete gematigd naar

€ 840,-. Aan het bestreden besluit heeft het college ten grondslag gelegd dat in het geval van appellant geen sprake is van opzet of grove schuld, zodat een boete van 50% van het benadelingsbedrag passend is. Nu de boete niet overeenkomstig artikel 5:52 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) binnen dertien weken na het opmaken van het rapport van de overtreding is opgelegd, maar wel binnen een jaar na die datum, moet de boete worden gematigd met 5%.

2. Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep tegen het bestreden besluit gegrond verklaard, het bestreden besluit vernietigd voor zover het ziet op de hoogte van de boete, het besluit van 1 december 2014 herroepen voor zover het ziet op de hoogte van de boete en de boete die appellant aan het college dient te voldoen vastgesteld op € 800,-. Daartoe heeft de rechtbank overwogen dat het college de hoogte van de boete op grond van het in de Beleidsregels bestuurlijke boete Participatiewet Rotterdam 2015 neergelegde beleid, dat moet worden gekwalificeerd als buitenwettelijk begunstigend beleid, met 10% van het benadelingsbedrag had moeten verlagen.

3. Appellant heeft zich in hoger beroep op de hierna te bespreken gronden tegen de aangevallen uitspraak gekeerd voor zover de rechtbank daarbij het bedrag van de boete heeft vastgesteld op € 800,-.

4. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

Van toepassing zijn artikel 18a van de Participatiewet (PW) en het Boetebesluit zoals deze met ingang van 1 januari 2017 luiden. Voor een weergave van de relevante uitgangspunten bij de beoordeling van de evenredigheid van een bestuurlijke boete wordt eveneens verwezen naar de overwegingen 5.1 tot en met 5.11 van de uitspraak van

11 januari 2016, ECLI:NL:CRVB:2016:12.

Niet in geschil is dat appellant bij het college geen melding heeft gemaakt van de in 1.2 vermelde inkomsten. Dit zijn gegevens waarvan het appellant redelijkerwijs duidelijk moet zijn geweest dat deze van invloed kunnen zijn op het recht op bijstand. Hieruit volgt dat appellant de op hem rustende inlichtingenverplichting heeft geschonden. Gelet hierop was het college in beginsel gehouden met toepassing van artikel 18a van de PW een boete op te leggen.

Appellant heeft aangevoerd dat hem niet, dan wel verminderd, te verwijten is dat hij zijn inlichtingenverplichting heeft geschonden. Deze beroepsgrond slaagt niet. Anders dan appellant kennelijk meent, ontslaat de omstandigheid dat appellant in het kader van de bijstand heeft deelgenomen aan een leer- en werktraject bij [instantie] te [gemeente] , naar hij stelt in directe opdracht van, onder leiding van en met medeweten van de Sociale Dienst van de gemeente Rotterdam, hem niet van de verplichting de daarmee verworven inkomsten te melden aan het college. Voor zover bij appellant twijfel bestond of hij deze inkomsten moest melden, had hij daarin aanleiding moeten zien om contact op te nemen met het college om op dit punt duidelijkheid te verkrijgen. Hij heeft dit nagelaten.

Nu van opzet of grove schuld niet is gebleken, is de verwijtbaarheid van appellant aan te merken als ‘gewone’ verwijtbaarheid. Daarbij is naar vaste rechtspraak (uitspraak van

23 juni 2015, ECLI:NL:CRVB:2015:1801) 50% van het benadelingsbedrag een passend uitgangspunt bij de afstemming van de hoogte van de boete op het aspect van de verwijtbaarheid. Niet in geschil is dat in dit geval het benadelingsbedrag € 1.760,32 bedraagt. Gelet hierop was het college in beginsel gehouden appellant een boete van € 880,16 op te leggen.

In artikel 5:51, eerste lid, van de Awb is bepaald dat indien van de overtreding een rapport is opgemaakt, het bestuursorgaan binnen dertien weken na dagtekening van het rapport beslist. Het college heeft na dagtekening van de rapportage van 16 december 2013 eerst op 1 december 2014 een beslissing genomen waardoor het college deze termijn ruimschoots heeft overschreden.

Appellant heeft aangevoerd dat het college, gelet op deze aanzienlijke overschrijding van de in artikel 5:51, eerste lid, van de Awb, vermelde beslistermijn, had moeten afzien van het opleggen van een boete. Deze beroepsgrond slaagt evenmin. Daartoe wordt het volgende overwogen.

Zoals de Raad eerder heeft overwogen (uitspraak van 11 juli 2017, ECLI:NL:CRVB:2017:2368), is de termijn van artikel 5:51, eerste lid, van de Awb

een termijn van orde. Overschrijding van deze termijn heeft niet tot gevolg dat de bevoegdheid tot het opleggen van een boete vervalt. In de memorie van toelichting bij

artikel 5:51, eerste lid, van de Awb is opgenomen dat de rechter de overschrijding van

de beslistermijn wel zou kunnen verdisconteren in de hoogte van de bestuurlijke boete (Kamerstukken II 2003/04, 29 702, nr. 3, p. 150). Daarvoor bestaat in dit geval geen aanleiding, gelet op het navolgende.

Het college voert op grond van artikel 6, derde lid, van de Beleidsregels bestuurlijke boete Participatiewet Rotterdam 2015 het beleid dat indien het besluit tot opleggen van de boete wordt genomen op een moment dat gelegen is tussen 26 weken en 52 weken na de verzenddatum van het boetevoornemen, het boetepercentage dat op grond van de artikelen 2 en 3 wordt opgelegd, wordt verlaagd met 10%.

De rechtbank heeft dit beleid terecht gekwalificeerd als buitenwettelijk begunstigend beleid dat volgens vaste rechtspraak (uitspraak van 8 februari 2012, ECLI:NL:CRVB:2012:BV3889) als een gegeven moet worden beschouwd zodat uitsluitend nog wordt getoetst of het beleid door het bestuursorgaan op consistente wijze is toegepast. Niet in geschil is dat 50 weken zijn gelegen tussen de verzending van het voornemen tot het opleggen van een boete en het besluit tot het opleggen van de boete. Gelet hierop had het college, zoals de rechtbank terecht heeft overwogen, overeenkomstig zijn beleid het boetepercentage moeten verlagen met 10%, in plaats van met 5%. Een boete van 40% van het benadelingsbedrag is dan ook evenredig. Voor een verdergaande matiging op deze grond ziet de Raad geen aanleiding. Hieruit resulteert een boetebedrag van, anders dan de Rechtbank heeft berekend, € 704,13.

Uit 4.6 volgt dat de aangevallen uitspraak moet worden vernietigd voor zover aangevochten. Doende wat de rechtbank zou behoren te doen, zal de Raad met toepassing

van artikel 8:72a van de Awb het boetebedrag vaststellen op € 704,13. Dit bedrag is hier passend en geboden.

5. Aanleiding bestaat het college te veroordelen in de proceskosten van appellant in hoger beroep. Deze kosten worden begroot op € 501,- voor verleende rechtsbijstand.