Hof Amsterdam, 14-12-2009, nr. 23-001224-08

Vooropgezet plan

In de dagen voorafgaand aan de dood van [[slachtoffer]], hebben de drie vrouwen, [medeverdachte 4] en [verdachte] in wisselende samenstelling gesproken over de situatie van de vrouwen met betrekking tot [[slachtoffer]], de gevolgen van de vlucht van [medeverdachte 1] alsmede wat er onder de gegeven omstandigheden met [[slachtoffer]] zou moeten gaan gebeuren.

Naar het oordeel van het hof hebben deze gesprekken de aanleiding gevormd voor de betrokkenen om daadwerkelijk tegen [[slachtoffer]] op te treden.

De situatie waarin de vrouwen zich bevonden blijkt uit de verklaringen die zij daarover hebben afgelegd. [medeverdachte 1] heeft bij de politie verklaard dat zij werd geterroriseerd door [[slachtoffer]] en daar genoeg van had, dat hij haar en de twee andere vrouwen psychisch kapot maakte. Ook [medeverdachte 3] heeft opmerkingen in die richting gemaakt. Zij heeft verklaard dat [[slachtoffer]] haar slecht behandelde. Bovendien zou [[slachtoffer]] in het bezit zijn van een compromitterende video waarmee hij dreigde haar ouders te informeren over haar werkzaamheden als prostituee. [medeverdachte 1] heeft eveneens aangegeven dat sprake was van zowel psychische als fysieke mishandeling door [[slachtoffer]]. Tevens heeft zij verklaard dat [[slachtoffer]] tegen haar had gezegd dat hij haar familie wat aan zou doen en dat hun huis in Polen in brand zou worden gestoken, als zij bij hem wegging.

Toen [medeverdachte 1] [[slachtoffer]] op 17 juli 2006 had verlaten, leek het er volgens de vrouwen op dat [[slachtoffer]] zijn dreiging in de richting van [medeverdachte 1] en haar familie zou gaan waarmaken.

Met betrekking tot wat er met [[slachtoffer]] zou moeten gebeuren, overweegt het hof als volgt.

Reeds veertien dagen voor het vertrek van [medeverdachte 1] bij [[slachtoffer]] was [medeverdachte 4] betrokken bij de bescherming van [medeverdachte 1] op de Wallen en hij vertoefde regelmatig, al dan niet in gezelschap van [verdachte], in de werkkamers van de drie vrouwen. [medeverdachte 3] heeft over één van deze ontmoetingen verklaard dat [medeverdachte 4] bij haar op de werkplek kwam, dat hij vertelde dat [medeverdachte 1] niet meer wilde dat [[slachtoffer]] zou leven, omdat hij haar familie wat aan zou doen, en dat [medeverdachte 4] toen zei dat hij dat kon regelen, maar dat [medeverdachte 1] dan wel zou moeten betalen. “Nu [[slachtoffer]] jouw familie wil vermoorden, is het misschien goed om hem te gaan vermoorden”, heeft [medeverdachte 4] gezegd, aldus [medeverdachte 3] in haar verklaring bij de politie van 29 augustus 2006. Ze heeft verder verklaard dat [medeverdachte 1] daarop gezegd zou hebben: “In dit geval is dit het beste idee.” In de verklaring van [medeverdachte 1] valt hiervoor een bevestiging te lezen, immers zij heeft op 6 september 2006 bij de politie verklaard: “[medeverdachte 4] zei tegen mij dat hij [[slachtoffer]] kon ombrengen. [medeverdachte 4] vertelde dat de andere meiden (het hof begrijpt: [medeverdachte 1] en [medeverdachte 3]) het ermee eens waren dat [[slachtoffer]] vermoord zou worden. Ik was in zo een slechte psychische toestand dat ik akkoord ging met het voorstel van [medeverdachte 4] om [[slachtoffer]] te vermoorden.” Voorts heeft [medeverdachte 1] verklaard op 21 augustus 2006: “Ik wist alleen dat het in de nacht zou gebeuren. In ieder geval dat ze hem dood zouden slaan.”

[medeverdachte 1] heeft tevens verklaard dat [medeverdachte 1] wilde dat [[slachtoffer]] zo snel mogelijk zou verdwijnen en dat [medeverdachte 4] vertelde dat negroïde mannen uit de straat, daar waar Justyna en zij werkten, bij de uitvoering van het plan betrokken zouden worden¬: mannen die bij de groep van [medeverdachte 4] hoorden.

Het hof trekt dan ook de conclusie dat de vrouwen bij het beramen van het plan om [[slachtoffer]] om het leven te brengen aanwezig waren. Aan de verklaring van [medeverdachte 3] en [medeverdachte 1] dat zij een en ander als grap hebben beschouwd, gaat het hof voorbij, nu deze gelet op de context waarbinnen de gesprekken zijn gevoerd als ongeloofwaardig bestempeld moeten worden. Dat de vrouwen ook met het plan instemden, wordt in het bijzonder ondersteund door de stellige opmerking van [verdachte], gemaakt ter zitting in hoger beroep, dat als één van de dames niet had ingestemd met het plan, het ook niet was doorgegaan.

De uitvoering van het plan

Het hof zal hieronder ingaan op de verdere uitvoering van het plan, waarbij tevens aan de orde komt de rol die een ieder van de (mede-)verdachten hierbij heeft gespeeld.

De uitvoering van het plan om [[slachtoffer]] te vermoorden werd in die zin in gang gezet dat [medeverdachte 4] en [verdachte], die veelal gezamenlijk optrokken, [medeverdachte 6] en [medeverdachte 5] benaderden, waarbij [medeverdachte 4] voornamelijk het woord voerde aangezien [verdachte] de Nederlandse taal niet voldoende beheerste.

In zijn verklaring bij de politie van 28 augustus 2006 heeft [medeverdachte 5] verteld dat hij door [verdachte] werd benaderd met de vraag of hij makkelijk geld wilde verdienen. [medeverdachte 6] was daarbij aanwezig. [verdachte] heeft volgens [medeverdachte 5] gezegd: “Je hoeft alleen maar iemand bang te maken.” Het had te maken met meisjes die door die man werden bedreigd. [verdachte] zou een mes hebben gepakt en vervolgens hebben gezegd: “Als die man wil gaan vechten, dan moet je steken.” Bij de rechter-commissaris heeft [medeverdachte 5] die verklaring iets aangepast in die zin dat [medeverdachte 4] hem gevraagd had een man weg te jagen die meisjes mishandelde en dat [verdachte] er later bij kwam, waarna er gedetailleerder is gesproken over het wegjagen van die man en hoe dat moest gebeuren. Dat dit alles gebeurde in aanwezigheid van [medeverdachte 6] en ook dat hem, [medeverdachte 5] door [verdachte] een mes werd getoond met de vraag of hij de man wilde steken als die zou tegenstribbelen, heeft [medeverdachte 5] bij de rechter-commissaris alsook ter terechtzitting in hoger beroep gehandhaafd.

[medeverdachte 6] heeft bij de politie verklaard dat de verklaring van [medeverdachte 5] klopte en dat [verdachte] hen heeft gevraagd iemand bang te maken in Osdorp en dat zij vervolgens met een taxi naar Osdorp zijn gegaan. Ten overstaan van de rechter-commissaris heeft [medeverdachte 6] verder verklaard dat hij twee dagen voor de dood van [[slachtoffer]] is benaderd door [medeverdachte 4] en [verdachte] met de vraag of zij (het hof begrijpt: [medeverdachte 6] en [medeverdachte 5]) makkelijk geld wilden verdienen en dat [medeverdachte 4] vroeg of ze iemand bang wilden maken en diegene uit huis wilden jagen. Voorts heeft hij verklaard dat hen werd verteld dat ze de man vast moesten binden en dat er 20.000 euro in huis zou liggen. [medeverdachte 4] had juist hen gevraagd, omdat [medeverdachte 4] hen wel vaker op pad stuurde om klusjes te doen voor de meisjes op de wallen. [medeverdachte 6] heeft evenwel steeds ontkend te hebben gezien dat [verdachte] tijdens een voorbespreking een mes heeft getoond. Volgens [medeverdachte 6] is hem pas later in de woning door [verdachte] een mes aangeboden.

Zowel [medeverdachte 5] als [medeverdachte 6] heeft verklaard dat zij ieder 1.500 euro zouden krijgen voor hun inzet, dat zij ieder een voorschot van 500 euro van [medeverdachte 4] hebben ontvangen voor zij naar de woning gingen en dat zij met [medeverdachte 4] en [verdachte] met een snorder in een taxi naar Osdorp zijn gereden, waarbij [medeverdachte 4] de weg wees.

Ter zitting in hoger beroep hebben [medeverdachte 5] en [medeverdachte 6] ieder voor zich stellig ontkend dat het de bedoeling was om die man in de woning van het leven te beroven. Het hof acht deze ontkenning geloofwaardig. Wel hebben zij aldaar verklaard dat het de bedoeling was om die man een lesje te leren:” bang maken en een pak rammel geven en als het niet lukte om hem vast te binden, hem slaan”, aldus [medeverdachte 5] en “bang maken, vastbinden en het huis uit schoppen” aldus [medeverdachte 6]. Beiden zagen het als een makkelijke manier van geld verdienen.

Zowel [medeverdachte 1] als [medeverdachte 3] heeft verklaard dat reeds tevoren met [medeverdachte 4] en [verdachte] was besproken dat zij de toegangsdeuren van de woning zouden open laten en een signaal zouden geven, wanneer de woning kon worden betreden en dat zij in de badkamer zouden verblijven. Ook [medeverdachte 1] heeft verklaard dat zij wist dat de meiden thuis zouden zijn en hen (het hof begrijpt: [verdachte] en zijn helpers) binnen zouden laten.

Volgens afspraak hebben [medeverdachte 1] en [medeverdachte 3] vervolgens in de vroege ochtend van 19 juli 2006, voorafgaand aan het betreden van de woning door [verdachte], [medeverdachte 5] en [medeverdachte 6], hun bijdrage geleverd in die zin dat ieder een deur, respectievelijk de bovendeur en de benedendeur, heeft opengelaten, zodat de mannen zonder sleutel de woning konden betreden. Bovendien hebben zij erop gelet dat [[slachtoffer]] ging slapen en toen [[slachtoffer]] sliep heeft [medeverdachte 1], eveneens volgens afspraak, een telefoonsignaal aan [verdachte] gegeven. Voordat de drie mannen de woning betraden, hebben de vrouwen zich naar de badkamer begeven en zijn daar gedurende het plegen van de gewelddadigheden jegens [[slachtoffer]] gebleven.

De dood van [[slachtoffer]]

Hoewel de verklaringen van [verdachte], [medeverdachte 5] en [medeverdachte 6] niet eenduidig zijn en zij ieder voor zich stellig ontkennen [[slachtoffer]] daadwerkelijk van het leven te hebben beroofd en de schuld daaraan bij een ander neerleggen, staat vast dat [[slachtoffer]] tengevolge van veelsoortig letsel om het leven is gekomen en dat [verdachte], [medeverdachte 5] en [medeverdachte 6] allen op het moment van de levensberoving in de woning aanwezig waren.

Op grond van de afzonderlijke verklaringen van [verdachte], [medeverdachte 5] en [medeverdachte 6] in onderlinge samenhang en tegen de achtergrond van de vaststaande feiten bezien, gaat het hof uit van de volgende toedracht omtrent de gang van zaken in de woning.

Nadat [verdachte], zoals afgesproken, een telefoonsignaal van [medeverdachte 1] had gekregen, is hij samen met [medeverdachte 6] en [medeverdachte 5] de woning binnengegaan. [verdachte] had plakband en tie-wraps meegenomen en heeft die voor het betreden van de woning aan [medeverdachte 6] en [medeverdachte 5] gegeven.

Bij het binnengaan van de - naar het hof heeft vastgesteld - kleine woning, liep [verdachte] voorop, gevolgd door [medeverdachte 5] en [medeverdachte 6]. Voordat de slaapkamer van [[slachtoffer]] werd betreden, heeft [verdachte] een pistool te voorschijn gehaald en heeft hij [medeverdachte 6] een mes in zijn hand gegeven, dat [medeverdachte 6], naar eigen zeggen (verhoor bij de politie van 29 augustus 2006), heeft teruggegeven, omdat hij bang was.

[verdachte], [medeverdachte 5] en [medeverdachte 6] zijn vervolgens de slaapkamer van [[slachtoffer]] ingelopen en naar het bed waar [[slachtoffer]] lag te slapen gegaan. Toen zij gedrieën aan het bed van [[slachtoffer]] stonden heeft [verdachte] een pistool op het hoofd van [[slachtoffer]] gericht. Daarop is [[slachtoffer]] wakker geworden en is er een worsteling ontstaan tussen de drie mannen en [[slachtoffer]], waarbij [medeverdachte 5] en [medeverdachte 6] trachtten [[slachtoffer]] met de tape en tie-wraps vast te binden.[medeverdachte 5] heeft naar eigen zeggen (verhoor bij de politie van 28 augustus 2006) vervolgens getracht [[slachtoffer]] met blote handen knock-out te slaan. [verdachte] heeft verklaard (verhoor bij de politie van 24 augustus 2006) dat zij alle drie [[slachtoffer]] hebben geslagen. Vervolgens is [[slachtoffer]], naar [medeverdachte 5] en [medeverdachte 6] hebben verklaard, door [verdachte] gestoken. Voorts hebben [medeverdachte 5] en [medeverdachte 6] verklaard dat [verdachte] in de woonkamer [[slachtoffer]] nog met het pistool op het hoofd heeft geslagen. [verdachte] heeft verklaard dat [medeverdachte 5] en [medeverdachte 6] [[slachtoffer]] in de woonkamer hebben geslagen met alles wat ze in hun handen kregen. Vaststaat dat er zowel stomp als kantig botsend geweld tegen met name het hoofd van [[slachtoffer]] is gebruikt en dat hij talrijke steekletsels heeft opgelopen.

Uit het bloedspoorpatroononderzoek (NFI-rapportage d.d. 22 november 2006, opgemaakt door ing. M.J. van der Scheer) in samenhang bezien met de verklaringen van [verdachte], [medeverdachte 5] en [medeverdachte 6] kan worden geconcludeerd dat het geweld tegen [[slachtoffer]] is begonnen in diens slaapkamer op het bed en dat het zich vervolgens heeft verplaatst naar het raam in die slaapkamer en vervolgens naar de woonkamer, alwaar [[slachtoffer]] het leven heeft gelaten.

Vanaf het moment dat [verdachte], [medeverdachte 5] en [medeverdachte 6] de woning binnenkwamen totdat de mededeling “Finish” door [verdachte] aan hen werd gedaan, bevonden [medeverdachte 1] en [medeverdachte 3] zich steeds in de badkamer van de woning. Nadat de gewelddadigheden jegens [[slachtoffer]] waren gestopt en [medeverdachte 5] en [medeverdachte 6] de woning hadden verlaten, zijn [medeverdachte 1] en [medeverdachte 3] uit de badkamer gekomen en hebben zij tezamen met [verdachte] in de slaapkamer van [[slachtoffer]] het aangetroffen geld geteld.

Na de dood van [[slachtoffer]]

Ook na de de dood van [[slachtoffer]] hebben de verdachte en de medeverdachten een rol gespeeld bij het voornemen het lijk van [[slachtoffer]] weg te werken.

Nog diezelfde nacht, kort na de dood van [[slachtoffer]], zijn [medeverdachte 4] en [medeverdachte 1] van het slagen van het plan om [[slachtoffer]] van het leven te beroven op de hoogte gebracht. [medeverdachte 4] heeft daarop [medeverdachte 1], die in een hotel op de Wallen verbleef, opgehaald en zij zijn samen met een taxi naar de woning van [[slachtoffer]] gereden. Bij de woning aangekomen, is [medeverdachte 1] de woning ingegaan. [medeverdachte 4] is buiten blijven wachten. [medeverdachte 3] verklaart over dit moment dat [medeverdachte 1] toen tegen haar zei: “Dit moest gebeuren” (verhoor bij de politie van 29 augustus 2006). [verdachte] heeft verklaard dat toen [medeverdachte 1] de woning binnenkwam de vrouwen elkaar omhelsden en in het Pools met elkaar spraken. Korte tijd later hebben [medeverdachte 1], [medeverdachte 1], [medeverdachte 3] en [verdachte] de woning verlaten met medeneming van het geld.

[medeverdachte 1], [medeverdachte 1], [medeverdachte 3], en [verdachte] zijn vervolgens met [medeverdachte 4], die twee taxi’s had geregeld, naar het centrum van Amsterdam gereden en hebben later op de ochtend van 19 juli 2006 hun intrek genomen in het Cityhotel te Amsterdam. In het Cityhotel hebben zij vervolgens tot en met 24 juli 2006 gezamenlijk verbleven.

In de dagen na de moord zijn er vervolgens besprekingen geweest over het wegmaken van het lijk. [medeverdachte 5] en [medeverdachte 6] zijn door [medeverdachte 4] en [verdachte] benaderd om het lijk uit de woning te halen. [verdachte] en [medeverdachte 5] zijn in de dagen na de moord naar de bouwmarkt geweest om spullen te halen die zij nodig zouden hebben bij het opruimen van het lijk. Zowel [verdachte] en [medeverdachte 5] als [medeverdachte 1] zijn in de dagen na de moord nog in de woning geweest, onder meer om bebloede kleding en het pistool dat [verdachte] daar had achtergelaten op te halen.

Op 27 juli 2006, nog voordat de daders het lijk uit de woning konden halen, is het stoffelijk overschot door de politie aangetroffen.

Het hof komt op grond van het voorgaande omtrent het aandeel van de verdachte tot het volgende oordeel.

De verdachte is betrokken geweest bij het plan om [[slachtoffer]] te doden. Hij is aanwezig geweest bij de gesprekken die hierover werden gevoerd, heeft daar aan deelgenomen en is akkoord gegaan met de uitvoering ervan. Samen met zijn medeverdachte [medeverdachte 4] heeft hij twee jongens benaderd die hem bij de uitvoering van het plan moesten helpen.

Met het doel [[slachtoffer]] te doden is de verdachte in de vroege ochtend van 19 juli 2006, samen met twee van zijn medeverdachten, met medebrenging van een vuurwapen en een mes, naar de woning van [[slachtoffer]] gegaan. In de woning is het slachtoffer vervolgens door geweld om het leven gebracht. De verdachte heeft daarbij een actieve en leidinggevende rol gespeeld. Nadat de gewelddadigheden waren gestopt, heeft de verdachte instructies gegeven aan [medeverdachte 1] en [medeverdachte 3] met betrekking tot het tellen van het aangetroffen geld en hij heeft dit geld meegenomen. De verdachte heeft na de dood van [[slachtoffer]] samen met zijn medeverdachten zijn intrek in een hotel genomen. Voorts is de verdachte betrokken geweest bij besprekingen na de moord over het opruimen van het lijk, is hij betrokken geweest bij de aanschaf van een koffer kennelijk om het lijk weg te halen en is hij nogmaals in de woning geweest, terwijl het lijk daar nog lag, om onder meer zijn achtergelaten wapen en bebloede kleding op te halen.

De verdachte is samen met de medeverdachte [medeverdachte 5] naar de bouwmarkt geweest om spullen te kopen die nodig waren om het lijk op te ruimen. De verdachte heeft naar het oordeel van het hof zowel tijdens de voorbereiding en de uitvoering van de moord als bij de besprekingen en handelingen na de moord een actieve en wezenlijke rol gehad.

Nu de gesprekken en de overige voorbereidingen zich ruimschoots voor het treffen met het slachtoffer hebben afgespeeld, moet ervan worden uitgegaan dat de verdachte voldoende tijd en gelegenheid heeft gehad om over zijn voorgenomen daad en de gevolgen daarvan na te denken en zich daarvan rekenschap te geven.

Het hof is, alles afwegend, van oordeel dat de verdachte heeft gehandeld met voorbedachten raad en dat hij zich dus schuldig heeft gemaakt aan het medeplegen van moord op [[slachtoffer]].

Ter terechtzitting in hoger beroep gevoerde verweren

De door de raadsman gevoerde verweren vinden hun weerlegging in de gebezigde bewijsmiddelen en de hierboven gegeven bewijsoverwegingen.

Strafbaarheid van het bewezenverklaarde

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het bewezenverklaarde uitsluit, zodat dit strafbaar is.

Het bewezenverklaarde levert op:

medeplegen van moord.

Strafbaarheid van de verdachte

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van de verdachte uitsluit, zodat de verdachte strafbaar is.

Oplegging van straf

De rechtbank Amsterdam heeft de verdachte voor het hem tenlastegelegde veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 12 (twaalf) jaar.

Tegen voormeld vonnis is door de verdachte hoger beroep ingesteld.

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat de verdachte zal worden veroordeeld tot dezelfde straf als door de rechter in eerste aanleg opgelegd.

Het hof heeft in hoger beroep de op te leggen straf bepaald op grond van de ernst van het feit en de omstandigheden waaronder dit is begaan en gelet op de persoon van de verdachte.

Het hof heeft daarbij in het bijzonder het volgende in beschouwing genomen.

De verdachte heeft zich samen met anderen schuldig gemaakt aan het plegen van een moord.

Het behoeft geen betoog dat door een dergelijk misdrijf de rechtsorde ernstig wordt geschokt. Met zijn handelen heeft de verdachte blijk gegeven van een volstrekt gebrek aan respect voor het meest fundamentele recht van een mens, namelijk het recht op leven. Moord wordt beschouwd als een van de ernstigste commune misdrijven en is naar zijn aard een misdrijf dat oplegging van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van zeer lange duur rechtvaardigt.

Het hof is van oordeel dat de specifieke rol van elk van de mededaders in het geheel, ook al worden zij allen veroordeeld ter zake van medeplegen van de moord, in de strafmaat tot uitdrukking dient te komen. Bij het bepalen van de duur van de straf neemt het hof in het geval van de verdachte in aanmerking dat het aandeel van de verdachte bij de moord op het slachtoffer substantieel is geweest, zowel in de voorbereiding daarvan als ook bij de geweldshandelingen ter uitvoering daarvan en bij de handelingen na de moord.

Blijkens een de verdachte betreffend Uittreksel Justitiële Documentatie van 8 september 2009 is verdachte niet eerder veroordeeld.

Het hof acht, alles afwegende, een gevangenisstraf van na te melden duur passend en geboden.

Toepasselijke wettelijke voorschriften

De op te leggen straf is gegrond op de artikelen 47 en 289 van het Wetboek van Strafrecht.

Deze wettelijke voorschriften worden toegepast zoals geldend ten tijde van het bewezenverklaarde.