7.3.3.3 Nadere beschouwing

De vaststelling van de omvang van de immateriële schade als gevolg van geestelijk letsel verdient, zoals gezegd, geen wezenlijk andere benadering dan wanneer het gaat om lichamelijk letsel. Het feit dat het hier gaat om letsel dat doorgaans niet 'zichtbaar' is, zal meebrengen dat men hier wellicht (nog) meer is aangewezen op het oordeel van deskundigen, maar ook hier kan de aard en ernst van het letsel een bruikbare basis vormen voor de omvang van het smartengeld. Het Engelse recht laat zien dat ook op dit terrein een globale algemene waardering van verschillende soorten geestelijk letsel kan worden gemaakt, waaraan richtbedragen met zekere marges kunnen worden verbonden.1 Binnen die marges kan vervolgens op vergelijkbare wijze als bij lichamelijk letsel worden gevarieerd.2

Met name in verband met psychische schade ligt dikwijls de associatie met persoonlijke predisposities van de benadeelde voor de hand. In dat verband rijst de vraag welke invloed bij de vaststelling van de omvang van het smartengeld toekomt aan de bovengemiddelde gevoeligheid voor psychische schade. In gevallen waarin een recht op vergoeding van immateriële schade als gevolg van geestelijk letsel wordt aangenomen3 zie ik geen reden om schadeverhogende effecten van persoonlijke predisposities anders te behandelen dan wanneer het gaat om lichamelijk letsel.4 Dat betekent dat wanneer in een concreet geval aannemelijk is dat de benadeelde als gevolg van diens persoonlijke gesteldheid ernstiger wordt getroffen dan 'gebruikelijk' een verhogende invloed op de omvang van het smartengeld in beginsel op zijn plaats is.5 Daarbij zou vervolgens in ogenschouw dienen te worden genomen in hoeverre die bijzondere gesteldheid zich ook zonder de concrete schadetoe-brengende gebeurtenis zou hebben geopenbaard, om aldus bij de schadebegroting in aanmerking te worden genomen.6 De ruimte voor een dergelijke exercitie wordt evenwel in hoge mate bepaald door de wijze van schadebegroting. Plaatst men, zoals hier bepleit, een algemene waardering van de ernst van een bepaald type geestelijk letsel centraal bij de vaststelling van de omvang van het smartengeld, dan ligt daarin reeds een aanzienlijke mate van abstractie van het concrete leed besloten. Voor persoonlijke omstandigheden zoals een bijzondere gevoeligheid voor dergelijk letsel, zich uitend in een langduriger herstelproces, is dan hooguit enige invloed in de marge weggelegd.7

Op de omvang van de smartengeldbedragen op dit terrein zal in § 7.4.2.3 worden ingegaan.