HvJ EU, 17-05-2022, nr. C-869/19

Dit verzoek van de Tribunal Supremo (hoogste rechterlijke instantie, Spanje) heeft betrekking op de uitlegging van richtlijn 93/13/EEG van de Raad van 5 april 1993 betreffende oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten2.. Het verzoek is ingediend in het kader van een hogerberoepsprocedure die is ingeleid naar aanleiding van het arrest van de Grote kamer van 21 december 2016, Gutiérrez Naranjo e.a.3.. In dat arrest heeft het Hof van Justitie in wezen geoordeeld dat de nationale rechtspraak van de Tribunal Supremo, die een beperking in de tijd stelde aan de terugbetaling van de door consumenten op grond van een oneerlijk beding, een zogenoemd ‘bodemrentebeding’, onverschuldigd aan bankinstellingen betaalde bedragen, in strijd was met artikel 6, lid 1, van richtlijn 93/13, dat bepaalt dat oneerlijke bedingen de consument niet binden, en dat consumenten dus op grond van deze bepaling recht hadden op de volledige terugbetaling van die bedragen.

Het probleem in de onderhavige zaak komt voort uit het feit dat enkel de bank, en niet de consument, hoger beroep heeft ingesteld tegen het vonnis in eerste aanleg waarin op basis van de nationale rechtspraak is geoordeeld dat terugbetaling beperkt is in de tijd, en dat het arrest van het Hof in de zaak Gutiérrez Naranjo werd gewezen na het verstrijken van de beroepstermijn, maar voordat de nationale rechter uitspraak had gedaan op het hoger beroep. De hoofdvraag bij het Hof is derhalve of een nationale rechter die in hoger beroep uitspraak doet, tegen deze achtergrond verplicht is om, overeenkomstig het arrest Gutiérrez Naranjo, ambtshalve de volledige terugbetaling te gelasten van bedragen die door de consument onverschuldigd zijn betaald, niettegenstaande bepaalde beginselen van nationaal procesrecht, met inbegrip van de beginselen van lijdelijkheid, van samenhang tussen de aangevoerde vorderingen en de in het dictum vervatte uitspraken (hierna: ‘beginsel van samenhang’), en van het verbod van reformatio in peius, welke beginselen kunnen worden geacht aan een dergelijke verplichting in de weg te staan.

Parallel aan de onderhavige zaak zijn bij het Hof vier andere zaken (C-600/19, C-693/19, C-725/19 en C-831/19) aanhangig. Die zaken, waarin ik heden eveneens conclusie neem, betreffen Spaanse, Italiaanse en Roemeense verzoeken om een prejudiciële beslissing, en hebben betrekking op vergelijkbare en potentieel gevoelige kwesties aangaande de omvang van de verplichting van de nationale rechter tot ambtshalve onderzoek van het oneerlijke karakter van contractuele bedingen in overeenstemming met rechtspraak van het Hof inzake de uitlegging van richtlijn 93/13, en aangaande de verhouding tot de nationale procesrechtelijke systemen.

De onderhavige zaak biedt het Hof bijgevolg de gelegenheid om zijn rechtspraak aangaande richtlijn 93/13 verder te ontwikkelen, en met name om kwesties te verduidelijken inzake de toepassing van de genoemde nationale procedurele beginselen in relatie tot de rechterlijke toetsing van oneerlijke bedingen op basis van deze richtlijn.

Blijkens de verwijzingsbeslissing heeft de financiële instelling Banco de Caja España de Inversiones, Salamanca y Soria, S.A.U. (hierna: ‘Banco Ceiss’), die later is ingelijfd door Unicaja Banco, S.A. (hierna: ‘Unicaja Banco’), L, handelend als consument, op 22 maart 2006 een lening van 120 000 EUR met hypothecaire zekerheid toegekend voor de aankoop van haar eengezinswoning. L diende de lening over een periode van 30 jaar in 360 maandelijkse termijnen af te lossen.

Ingevolge de algemene voorwaarden van de door Banco Ceiss opgestelde leningsovereenkomst bedroeg de rente op de lening 3,350 % op jaarbasis voor het eerste jaar. Na afloop van het eerste jaar was een variabele rente van toepassing, die 0,52 % hoger was dan het Euribor-tarief4. over één jaar. De overeenkomst bevatte echter een beding volgens hetwelk de rente nooit lager kon zijn dan 3 % op jaarbasis (hierna: ‘bodemrentebeding’). Toen het Euribor-tarief in 2009 aanzienlijk daalde, kon de rente op de lening door dat beding niet onder 3 % op jaarbasis dalen.

In januari 2016 heeft L bij de Juzgado de Primera Instancia de Valladolid (rechter in eerste aanleg Valladolid, Spanje) een vordering tegen Banco Ceiss ingediend tot nietigverklaring van het bodemrentebeding, stellende dat dit beding ingevolge de Spaanse wetgeving waarbij richtlijn 93/13 was omgezet, oneerlijk was wegens gebrek aan transparantie. Daarnaast vorderde L veroordeling van Banco Ceiss tot terugbetaling van alle bedragen die door toepassing van het bodemrentebeding onverschuldigd waren betaald. Subsidiair heeft L terugbetaling gevorderd van de bedragen die Banco Ceiss vanaf 9 mei 2013 op grond van dit beding had ontvangen.

Bij vonnis van 6 juni 2016 (hierna: ‘vonnis in eerste aanleg’) heeft de Juzgado de Primera Instancia geoordeeld dat het bodemrentebeding wegens gebrek aan transparantie oneerlijk was en Banco Ceiss veroordeeld tot terugbetaling van het vanaf 9 mei 2013 ontvangen bedrag, vermeerderd met rente, overeenkomstig de rechtspraak van de Tribunal Supremo zoals die voortvloeit uit het arrest van 9 mei 2013 (nr. 241/2013; hierna: ‘arrest van 9 mei 2013’). Banco Ceiss is daarbij ook in de kosten verwezen.

Op 14 juli 2016 heeft Banco Ceiss bij de Audiencia Provincial de Valladolid (rechter in tweede aanleg Valladolid, Spanje) hoger beroep tegen dit vonnis ingesteld. Daarin heeft de bank het vonnis aangevochten voor zover zij daarbij werd verwezen in de kosten, stellende dat de vordering niet volledig maar slechts gedeeltelijk gegrond was verklaard. L heeft zich tegen dit hoger beroep verzet.

Op 21 december 2016 heeft het Hof van Justitie arrest gewezen in de zaak Gutiérrez Naranjo5.. Daarbij heeft het Hof in wezen geoordeeld dat artikel 6, lid 1, van richtlijn 93/13 zich verzet tegen nationale rechtspraak, zoals die welke uit het arrest van 9 mei 2013 voortvloeit, die de uit de nietigverklaring van een oneerlijk beding voortvloeiende terugbetalingsplicht in de tijd beperkt tot enkel de bedragen die onverschuldigd zijn betaald na de beslissing waarbij het oneerlijke karakter ervan in rechte is vastgesteld.

Bij arrest van 13 januari 2017 heeft de Audiencia Provincial het hoger beroep toegewezen, omdat de vordering slechts gedeeltelijk gegrond was verklaard, en de verwijzing in de kosten van Banco Ceiss herroepen. De Audiencia Provincial heeft noch naar het arrest Gutiérrez Naranjo verwezen, noch het vonnis gewijzigd van de Juzgado de Primera Instancia met betrekking tot de terugbetalingsplicht die uit de nietigheid van het bodemrentebeding voortvloeide, daar dat niet het voorwerp van het hoger beroep was.

L heeft bij de Tribunal Supremo cassatieberoep tegen het genoemde arrest ingesteld. Ter onderbouwing daarvan stelt L dat de Audiencia Provincial het arrest Gutiérrez Naranjo niet heeft toegepast en niet ambtshalve heeft gelast dat alle op grond van het bodemrentebeding ontvangen bedragen worden terugbetaald. Daardoor is het arrest van de Audiencia Provincial in strijd met onder meer artikel 1303 van het Spaans burgerlijk wetboek, dat de uit de nietigheid van verbintenissen voortvloeiende terugbetalingsplicht regelt, gelezen in samenhang met artikel 6, lid 1, van richtlijn 93/13, dat bepaalt dat oneerlijke bedingen de consument niet binden. Banco Ceiss heeft zich tegen het cassatieberoep verzet, waarbij zij erop heeft gewezen dat de Audiencia Provincial geen volledige terugbetaling kon gelasten, omdat L geen hoger beroep tegen het vonnis in eerste aanleg had ingesteld teneinde op te komen tegen de beperking in de tijd van de terugbetalingsplicht die uit de nietigheid van het bodemrentebeding voortvloeit.

De verwijzende rechter zet uiteen dat de Tribunal Supremo in het arrest van 9 mei 2013 bodemrentebedingen in bepaalde overeenkomsten tussen consumenten en zich in een collectieve vordering verwerende bankinstellingen nietig heeft verklaard wegens gebrek aan transparantie, maar de terugbetalingsplicht die uit deze nietigverklaring voortvloeit, heeft beperkt in de tijd, in die zin dat betalingen van vóór de publicatiedatum van dat arrest, te weten 9 mei 2013, buiten beschouwing werden gelaten. In latere rechtspraak is dat arrest in individuele vorderingen tot schadeloosstelling bekrachtigd. Daarna heeft het Hof van Justitie in de zaak Gutiérrez Naranjo geoordeeld dat een dergelijke beperking in de tijd in de nationale rechtspraak zoals die uit het arrest van 9 mei 2013 voortvloeit, in strijd was met artikel 6, lid 1, van richtlijn 93/13. Vanaf het arrest van 24 februari 2017 (nr. 123/2017) heeft de Tribunal Supremo zijn rechtspraak dan ook aangepast aan het arrest Gutiérrez Naranjo. Toen het Hof van Justitie dat arrest wees, waren er evenwel bij de Spaanse rechters tal van zaken in behandeling betreffende de nietigheid van bodemrentebedingen. In zaken zoals de onderhavige waren de primaire of subsidiaire vorderingen van consumenten voor de terugbetaling van onverschuldigd betaalde bedragen op grond van de nationale rechtspraak beperkt tot na 9 mei 2013 gedane betalingen, en hebben de consumenten tegen vonnissen die terugbetaling op grond van die rechtspraak in de tijd beperkten, geen hoger beroep ingesteld.

De verwijzende rechter geeft aan dat op de Spaanse burgerrechtelijke procedure de beginselen van lijdelijkheid, van verval van proceshandelingen, van het verbod van mutatio libelli — omzetting van een vordering —, van samenhang en, wat betreft beroepen, van het verbod van reformatio in peius van toepassing zijn. Zoals in de rechtspraak van de Tribunal Constitucional (grondwettelijk hof, Spanje) wordt erkend, vinden sommige van die beginselen, zoals het verbod van reformatio in peius, hun oorsprong in het recht op een doeltreffende voorziening in rechte, neergelegd in artikel 24 van de Spaanse grondwet, dat overeenkomt met artikel 47 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (hierna: ‘Handvest’). Volgens de verwijzende rechter is duidelijk dat de Audiencia Provincial op grond van deze beginselen in deze zaak heeft besloten om niet de volledige terugbetaling te gelasten van de op grond van het bodemrentebeding betaalde bedragen, daar L geen hoger beroep had ingesteld tegen het vonnis van de Juzgado de Primera Instancia, waarin tot terugbetaling van enkel de na 9 mei 2013 betaalde bedragen werd gelast.

De verwijzende rechter wijst erop dat het beginsel dat oneerlijke bedingen de consument niet binden, zoals artikel 6, lid 1, van richtlijn 93/13 bepaalt, volgens de rechtspraak van het Hof van Justitie onverenigbaar is met het stellen van een beperking in de tijd aan de terugbetaling van door de consument op grond van een oneerlijk beding onverschuldigd betaalde bedragen. Dit beginsel is echter niet absoluut van toepassing, maar onderworpen aan beperkingen in het belang van een goede rechtsbedeling, zoals het gezag van gewijsde en redelijke termijnen voor het inleiden van een procedure. Dienaangaande merkt de verwijzende rechter op dat de Spaanse rechtsregel volgens welke het in hoger beroep mogelijk is om op te komen tegen de diverse afzonderlijke uitspraken in een vonnis en de appelrechter, wanneer een van de partijen niet tegen een uitspraak opkomt, deze niet kan vernietigen of wijzigen, in sommige opzichten gelijk is aan het gezag van gewijsde. De verwijzende rechter twijfelt bijgevolg over de verenigbaarheid met artikel 6, lid 1, van richtlijn 93/13 van de beginselen van lijdelijkheid, van samenhang en van het verbod van reformatio in peius zoals deze in het nationale recht zijn vastgelegd, en met name of de nationale rechter die kennisneemt van een procedure waarin enkel de bank, en niet de consument, hoger beroep heeft ingesteld, nadat het Hof van Justitie arrest had gewezen in de zaak Gutiérrez Naranjo, terugbetaling van alle op grond van het oneerlijke beding ontvangen bedragen dient te gelasten, hoewel dit de bank in strijd met het verbod van reformatio in peius in een nadeliger situatie plaatst.

Tegen deze achtergrond heeft de Tribunal Supremo besloten het hoofdgeding te schorsen en het Hof te verzoeken om een prejudiciële beslissing over de volgende vraag.

L, Unicaja Banco, de Tsjechische regering, de Spaanse regering, de Italiaanse regering, de Noorse regering en de Commissie hebben schriftelijke opmerkingen ingediend bij het Hof.

De gemeenschappelijke pleitzitting in deze zaak en de zaak C-600/19, tijdens welke mondelinge opmerkingen zijn gemaakt door L, Unicaja Banco, de Spaanse regering, de Italiaanse regering, de Noorse regering en de Commissie, heeft plaatsgevonden op 26 april 2021.

L voert aan dat de nationale rechter, gelet op de plicht om consumenten op grond van richtlijn 93/13 te beschermen, op basis van het arrest Gutiérrez Naranjo ambtshalve de terugbetalingsplicht dient op te leggen die uit de nietigheid van het bodemrentebeding voortvloeit. Zoals L op de terechtzitting heeft gesteld, is zij niet tegen het vonnis in eerste aanleg opgekomen, omdat zij anders overeenkomstig de nationale rechtspraak in de kosten zou zijn verwezen. L heeft vanaf het begin volledige terugbetaling gevorderd, zodat er geen sprake is van een vermeerdering van eis. Wat de beperking in de tijd betreft, is er geen definitieve beslissing gegeven, zodat er geen sprake is van gezag van gewijsde. De positie van L is evenmin in strijd met het verbod van reformatio in peius, aangezien het arrest Gutiérrez Naranjo moet worden geëerbiedigd; anders kan L niet worden vergoed en behoudt de bank de op grond van het oneerlijke beding ontvangen bedragen.

Unicaja Banco voert aan dat artikel 6, lid 1, van richtlijn 93/13 een nationale rechter die kennisneemt van een beroep niet verplicht tot ambtshalve vaststelling van de uit een oneerlijk beding voortvloeiende gevolgen, indien dat beroep ertoe leidt dat hij de regel waarin reformatio in peius wordt verboden, buiten beschouwing laat. Niets stond L eraan in de weg om hoger beroep of incidenteel appel tegen het vonnis in eerste aanleg in te stellen, en L werd niet alleen in rechte vertegenwoordigd, maar was zich ook bewust van het verwachte arrest Gutiérrez Naranjo. De regel waarin reformatio in peius wordt verboden, is bestanddeel van het door artikel 24 van de Spaanse grondwet beschermde recht op een doeltreffende voorziening in rechte, en op basis van het arrest van 25 november 2008, Heemskerk en Schaap6., vereist richtlijn 93/13 niet dat deze regel buiten beschouwing wordt gelaten. Zoals Unicaja Banco op de terechtzitting heeft gesteld, worden het gelijkwaardigheidsbeginsel en het doeltreffendheidsbeginsel geëerbiedigd, daar de nationale rechtspraak waarnaar de Commissie heeft verwezen niet van toepassing is en wijzigingen in de rechtspraak niet tot de herziening van beslissingen met gezag van gewijsde kunnen leiden.

De Tsjechische regering voert aan dat artikel 6, lid 1, van richtlijn 93/13 zich niet verzet tegen de toepassing van de nationale procedurele beginselen in kwestie, die, bij toepassing in beroepsprocedures, ook gekoppeld zijn aan het gezag van gewijsde. Gelet op de rechtspraak van het Hof kunnen dergelijke beginselen zelfs in het belang van de bescherming van de consument niet buiten beschouwing worden gelaten en is het arrest van 11 maart 2020, Lintner7., op deze zaak van toepassing.

De Spaanse regering voert aan dat artikel 6, lid 1, van richtlijn 93/13, gelezen in samenhang met artikel 47 van het Handvest, er niet aan in de weg staat dat de nationale rechter de nationale procedurele beginselen in kwestie toepast, die beletten dat aan de nietigheid van een oneerlijk beding volledige werking wordt toegekend, overeenkomstig het arrest Gutiérrez Naranjo, dat werd gewezen nadat het vonnis in eerste aanleg definitief werd. Bescherming bieden aan een consument die niet tijdig de door het nationale recht geboden rechtsmiddelen heeft aangewend, zou deze beginselen schenden. Daarnaast vindt het verbod van reformatio in peius zijn grondslag in het recht op een doeltreffende voorziening in rechte, zoals dat door artikel 47 van het Handvest wordt gewaarborgd. Het doeltreffendheidsbeginsel wordt geëerbiedigd, omdat het nationale recht de partijen in eerste aanleg de mogelijkheid biedt om hun rechten te doen gelden en de rechter de mogelijkheid biedt om ambtshalve oneerlijke bedingen te toetsen, waarbij hoger beroep kan worden ingesteld. Zoals de Spaanse regering op de terechtzitting heeft gesteld, betreft deze zaak het gezag van gewijsde en gaat de vergelijking met betrekking tot de door de Commissie aangehaalde nationale rechtspraak niet op, waardoor het gelijkwaardigheidsbeginsel niet wordt geschonden.

De Italiaanse regering voert aan dat artikel 6, lid 1, van richtlijn 93/13 zich niet verzet tegen de toepassing van de nationale procedurele beginselen in kwestie. Volgens de rechtspraak van het Hof leidt het niet-instellen van hoger beroep tegen een vonnis waarbij een vordering in eerste aanleg niet is toegewezen, tot intreding van het gezag van gewijsde, hetgeen de rechter belet om in hoger beroep ambtshalve in te gaan op een onjuiste uitlegging van het Unierecht in dat vonnis. Dit doet geen afbreuk aan het doeltreffendheidsbeginsel, aangezien het de consument vrijstaat om hoger beroep in te stellen en de latere herroeping van nationale rechtspraak of rechtspraak van de Unie geen rechtvaardiging kan vormen voor het buiten beschouwing laten van het beginsel van het gezag van gewijsde. Zoals de Italiaanse regering op de terechtzitting heeft benadrukt, moet op artikel 6 van richtlijn 93/13 een beroep worden gedaan binnen de door de nationale systemen vastgestelde grenzen, hetgeen naleving van de nationale procedureregels, zoals die betreffende het gezag van gewijsde, veronderstelt.

De Noorse regering voert aan dat zelfs indien het bestreden vonnis uitspraken bevat die richtlijn 93/13 schenden, artikel 6, lid 1, van richtlijn 93/13 zich niet verzet tegen de toepassing van de betrokken nationale procedurele beginselen in beroepsprocedures mits de voor de proceshandelingen van de consument geldende termijnen in overeenstemming zijn met het doeltreffendheidsbeginsel. De bedoelde beginselen beschermen hogere belangen die de lidstaten van de Unie en van de Europese Vrijhandelsassociatie gemeen hebben en die niet opzij mogen worden gezet door de werkingssfeer van het doeltreffendheidsbeginsel uit te breiden. Zoals de Noorse regering op de terechtzitting heeft benadrukt, zijn er, wanneer de nationale rechter het Unierecht of het recht van de Europese Economische Ruimte onjuist uitlegt, andere rechtsmiddelen beschikbaar, zoals aansprakelijkheidsvorderingen tegen de staat en nationale regels die de mogelijkheid bieden om definitieve beslissingen te herzien.

De Commissie voert aan dat artikel 6, lid 1, van richtlijn 93/13 zich verzet tegen de toepassing van de nationale procedurele beginselen in kwestie, aangezien het gelijkwaardigheidsbeginsel en het doeltreffendheidsbeginsel niet worden geëerbiedigd. Haars inziens betreft deze zaak niet het gezag van gewijsde, aangezien de procedure nog aanhangig is. Wat het gelijkwaardigheidsbeginsel betreft, wijst de Commissie op vaste rechtspraak van de Tribunal Constitucional8. en de Tribunal Supremo9., waarin wordt erkend dat de ambtshalve toepassing van regels van openbare orde de toepassing van de beginselen in kwestie uitsluit. Aangezien artikel 6 van richtlijn 93/13 als regel van openbare orde wordt erkend, had de nationale rechter ambtshalve volledige werking aan deze bepaling moeten toekennen zonder zich door de bedoelde beginselen te laten beperken. De Commissie voert, wat het doeltreffendheidsbeginsel betreft, aan dat de strikte toepassing van de beginselen in kwestie de uitoefening van de door richtlijn 93/13 verleende rechten onmogelijk of uiterst moeilijk maakt, daar de nationale rechtspraak L ervan heeft weerhouden om op het daartoe geschikte moment hoger beroep in te stellen en deze juridische context, in combinatie met de beginselen in kwestie, L het enige rechtsmiddel heeft ontnomen om haar rechten op grond van deze richtlijn te doen gelden. Zoals de Commissie op de terechtzitting heeft gesteld, is er in deze zaak sprake van een uitzonderlijke situatie, en hoewel de nationale rechter alle uit het oneerlijke beding voortvloeiende gevolgen moet vaststellen, worden de rechten van de verdediging niet geschaad, aangezien de rechter de partijen hoort alvorens aan die verplichting te voldoen, zodat het recht op een doeltreffende voorziening tijdens de gehele procedure wordt gewaarborgd.

Met zijn vraag wenst de verwijzende rechter in wezen te vernemen of artikel 6, lid 1, van richtlijn 93/13 in de weg staat aan de toepassing van bepaalde beginselen van nationaal procesrecht — met inbegrip van de beginselen van lijdelijkheid, van samenhang en van het verbod van reformatio in peius, zoals vastgelegd in artikel 216, artikel 218, lid 1, en artikel 465, lid 5, van het Spaanse wetboek van burgerlijke rechtsvordering — op grond waarvan de nationale rechter die kennisneemt van een hoger beroep tegen een vonnis dat de terugbetaling in de tijd beperkt van bedragen die door een consument onverschuldigd zijn voldaan op grond van een oneerlijk beding, niet ambtshalve, overeenkomstig het arrest Gutiérrez Naranjo, de volledige terugbetaling van de betreffende bedragen kan gelasten, omdat die beperking niet door de consument was betwist.

Zoals uit de verwijzingsbeslissing blijkt, vloeit deze vraag voort uit de interactie tussen enerzijds de verplichting van artikel 6, lid 1, van richtlijn 93/13 voor de nationale rechter, waaronder de rechter in hoger beroep, om ambtshalve het oneerlijke karakter van contractuele bedingen te onderzoeken en om naar aanleiding van de vaststelling dat een beding oneerlijk is alle consequenties te trekken, en anderzijds de toepassing van diverse beginselen van nationaal procesrecht die gelden voor op basis van deze richtlijn ingeleide procedures. In grote lijnen betekent het lijdelijkheidsbeginsel dat het aan de partijen staat om de procedure in te leiden of te beëindigen en om het voorwerp ervan te bepalen.10. Dit beginsel houdt verband met het beginsel van samenhang, voor zover de rechter erop moet toezien dat zijn beslissingen in overeenstemming zijn met de door de partijen ingediende verzoeken.11. Daarnaast mag een partij die zich bijvoorbeeld in beroep tot een hogere rechter wendt volgens het beginsel van het verbod op reformatio in peius niet in een nadeliger situatie worden gebracht dan die waarin zij zich zou bevinden als zij dat beroep niet had ingesteld.12.

Teneinde de in de onderhavige zaak gerezen vraag te beantwoorden, zal ik eerst een inleidende opmerking maken over het mogelijke belang van artikel 47 van het Handvest in deze context (deel A). Daarna behandel ik de rechtspraak van het Hof aangaande de ambtshalve toetsing van oneerlijke bedingen door de nationale rechter op grond van richtlijn 93/13, waaronder het arrest Gutiérrez Naranjo (deel B), alsmede de toepassing van de in die rechtspraak ontwikkelde beginselen op de omstandigheden van de onderhavige zaak (deel C).

Op basis van de vorenbedoelde analyse ben ik tot de conclusie gekomen dat artikel 6, lid 1, van richtlijn 93/13, gelezen in het licht van het doeltreffendheidsbeginsel, zich verzet tegen de toepassing van de nationale procedurele beginselen in kwestie in de omstandigheden van de onderhavige zaak.

Gelet op een en ander geef ik het Hof in overweging om de prejudiciële vraag van de Tribunal Supremo te beantwoorden als volgt: