7.2.1 Inleiding

Ingevolge artikel 3:303 BW komt zonder belang niemand een rechtsvordering toe. Deze regel geeft uitdrukking aan het adagium point d’intérêt point d’action.1 In aanbestedingsgeschillen wordt naar verhouding vaak toepassing gegeven aan artikel 3:303 BW, in het bijzonder wanneer de afgewezen inschrijver die een voorlopige maatregel heeft gevorderd een ongeldige inschrijving heeft gedaan. De gevolgde redenering is dan dat de inschrijving van deze eiser geacht moet worden niet te zijn gedaan en dus geen deel uitmaakt van de aanbestedingsprocedure. Daardoor zou een belang bij een rechtsvordering ontbreken.2 Een uitzondering geldt in ieder geval voor zover bezwaren zijn gericht tegen eisen op basis waarvan de inschrijving ongeldig is verklaard.3 Soms maken voorzieningenrechters nog een uitzondering voor de ongeldige inschrijver die de geldigheid van de inschrijving van een andere inschrijver ter discussie stelt,4 in het bijzonder wanneer naast de ongeldige inschrijver slechts één andere ondernemer heeft ingeschreven.5

Ik meen dat deze jurisprudentie van een onjuiste rechtsopvatting uitgaat.6 In deze paragraaf werk ik dit standpunt uit. Paragraaf 2.2 begint met een algemene beschouwing over het belangvereiste van artikel 3:303 BW. In paragraaf 2.3 doe ik een poging de in mijn ogen onjuiste toepassing van dit vereiste door (voorzieningen)rechters te verklaren. In paragraaf 2.4 komt mijn eigen visie op de toepassing van het belangvereiste van artikel 3:303 BW in aanbestedingsgeschillen aan bod. Daarbij komen tevens de door de Rechtsbeschermingsrichtlijnen gestelde eisen aan de orde.

Zoals hierna zal blijken pleit ik voor een ruime toegang van (potentiële) inschrijvers tot de rechter. Om misverstanden te voorkomen, wijs ik erop voorhand op dat daarmee niet is gezegd dat gegronde bezwaren direct tot een sanctie moeten leiden. Voor het toekennen van schadevergoeding, het opleggen van een voorlopige maatregel en het vernietigen van een overeenkomst zijn materiële voorwaarden te vervullen. Die materiële voorwaarden zijn in de voorgaande hoofdstukken besproken.7