7.4.4 Cumulatie van nationaal recht

Aandacht vraagt ten slotte het standpunt waarbij de verschillende opties alle als mogelijk alternatief voor het op de overeenkomst tot arbitrage toepasselijk recht in aanmerking komen. Op de vorm en inhoud van de arbitrageovereenkomst is dan van toepassing, hetzij (1) het Nederlandse recht (als het recht van de rechter die over zijn competentie moet beslissen of — bij erkenning of tenuitvoerlegging als het recht van het land waarin het vonnis moet worden ingelast), hetzij (2) het recht van de plaats van arbitrage, hetzij (3) het op de hoofdovereenkomst toepasselijk recht. Voldoende is dan dat de overeenkomst tot arbitrage geldig is volgens één van de zojuist genoemde rechtsstelsels.1 Daarbij wordt verdedigd dat men het formele recht van het ene land en het materiële recht van een ander land kan combineren. De overeenkomst is dan formeel geldig als zij aan de vormvereisten van het recht van één van de landen voldoet, terwijl de vraag of zij materieel geldig is op grond van het recht van één van de resterende landen kan worden afgedaan.2 Ofschoon dit systeem niet eens zo ver afstaat van de zojuist verdedigde conflictregels, zal dit systeem volgens huidig recht wel tot problemen kunnen leiden. Zo zal strijd kunnen bestaan met de regel van dwingend recht dat de plaats van arbitrage het toepasselijk arbitragerecht bepaalt en zouden uiteindelijk dwingende bepalingen van het toepasselijk arbitragerecht kunnen worden geschonden (art. 1073 lid 1 Rv) (zie 7.2.2). Overigens voorzien de Voorstellen tot wijziging van het Vierde Boek (Arbitrage) ook in een systeem van alternatieven met betrekking tot het op de overeenkomst tot arbitrage toepasselijk materieel recht. Onverminderd het bepaalde ten aanzien van de totstandkomingseis voor de overeenkomst tot arbitrage, die schriftelijk wordt gesloten, is de overeenkomst tot arbitrage geldig indien zij geldig is ingevolge Nederlands materieel recht dan wel ingevolge het toepasselijk materieel recht dat op het onderwerp van geschil van toepassing is .3 Punten buiten de totstandkoming, als bijvoorbeeld een beroep op wilsgebreken, zullen moeten worden bezien volgens Nederlands materieel recht en volgens het materieel recht dat op het onderwerp van geschil van toepassing is, terwijl het recht volgens hetwelk de overeenkomst geldig is, bepalend is.