Rb. Den Haag, 27-10-2020, nr. C/09/596260 / KG ZA 20-670

Vóóraf overweegt de voorzieningenrechter het volgende. Partijen zijn het erover eens dat de geschilpunten in deze zaak deels wordt beheerst door Nederlands recht en deels door Russisch recht. De eisen van een goede rechtsorde verzetten zich niet tegen toepassing van Russisch recht in dit kort geding. De voorzieningenrechter dient het Russisch recht ambtshalve toe te passen, zo veel mogelijk op de manier waarop dit in de Russische Federatie gebeurt. Het is niet aan de Nederlandse rechter om een geheel nieuwe rechtsontwikkeling in te luiden in een buitenlands rechtsstelsel. Vanwege het spoedeisende en voorlopige karakter daarvan, mag van partijen in kort geding een actievere rol worden verlangd bij het achterhalen van de inhoud van het buitenlandse recht. Deze ruimere informatieplicht van partijen neemt niet weg dat de voorzieningenrechter in haar uiteindelijke oordeel over het buitenlandse recht niet is gebonden aan wat partijen daarover hebben aangevoerd.

Partijen hebben de voorzieningenrechter in de processtukken en met opinies geïnformeerd over de volgens hen relevante inhoud van het Russisch recht. FKP heeft een opinie overgelegd van [deskundige]8.. Daarnaast heeft zij opinies uit de Rotterdamse procedure overgelegd, van [deskundige 2]9.en [deskundige 3]10.. HVY hebben een opinie overgelegd van [deskundige 4]11.. Partijen hebben Engelse vertalingen van relevante wetteksten en Russische jurisprudentie overgelegd. De hierna geciteerde Engelse vertalingen van Russische wettelijke bepalingen, zijn de door partijen overgelegde vertalingen. Verder heeft de Russische Federatie onder meer Franse uitspraken (in de Franse taal) overgelegd, waarin artikel 126 (1) RBW is toegepast.12.Ter vervulling van haar taak de inhoud van het buitenlands recht ambtshalve vast te stellen, heeft de voorzieningenrechter enig eigen onderzoek gedaan naar de inhoud van het relevante Russisch recht.

De voorzieningenrechter gaat voorbij aan de opmerkingen van HVY over de gestelde betrokkenheid van het kantoor van de expert van FKP, [deskundige], bij manipulatie van Nederlandse en Armeense rechters, reeds omdat nergens uit volgt dat [deskundige] daar op enigerlei wijze zelf bij betrokken was. De gestelde manipulatie zegt ook niets over [deskundige] deskundigheid op het gebied van Russisch recht. Hetzelfde geldt voor de bijstand die [deskundige] volgens HVY zou hebben verleend aan een ‘shady’ cliënt. De voorzieningenrechter gaat ook voorbij aan de opmerking van HVY dat [deskundige], die eerder door FKP is ingeschakeld als expert Russisch recht, in een procedure voor de US District Court te New York is gewogen en te licht bevonden omdat de US District Court overwoog dat “Mr. [deskundige]’s Argument Lacks Sufficient Support” omdat dit “while persuasive at first blush, lacks sufficient support in Russian case law and the Civil Code.” Dat komt wel vaker voor met standpunten die in juridische procedures worden ingenomen. Dit is dus geen reden om de opinie van [deskundige] als onbetrouwbaar ter zijde te schuiven of daar bij voorbaat minder gewicht aan toe te kennen, zoals HVY kennelijk beogen met hun opmerkingen over [deskundige]. De voorzieningenrechter kent niet meer of minder waarde toe aan de ene of de andere in het geding gebrachte opinie. Alle overgelegde opinies zijn rapporten van partijdeskundigen.

Nederlands recht van toepassing op de vraag onder welke voorwaarden het beslag kan worden opgeheven

Op de wijze van procederen ten overstaan van de Nederlandse rechter, is op grond van artikel 10:3 BW13.het Nederlandse recht als lex fori van toepassing. De vraag onder welke voorwaarden een voorlopige maatregel kan worden verzocht, is een kwestie van procesrechtelijke aard. De artikelen 254 en 438 Rv14.beheersen dus de vraag onder welke voorwaarden het beslag kan worden opgeheven.

De voorzieningenrechter stelt vast dat FKP spoedeisend belang heeft bij de gevraagde voorziening. De omstandigheid dat HVY de voorgenomen executoriale verkoop heeft uitgesteld tot na de beslissing van de Hoge Raad in het aanhangige schorsingsincident in de vernietigingsprocedure, brengt daar geen verandering in.

Het beslag strekt tot uitwinning van de arbitrale veroordelingen van de Russische Federatie. Gezien de lopende vernietigingsprocedure, neemt de voorzieningenrechter veronderstellenderwijs tot uitgangspunt dat de Russische Federatie de arbitrale veroordelingen dient te voldoen.

Het exequatur verleent HVY alleen verlof voor tenuitvoerlegging van de arbitrale veroordelingen jegens de Russische Federatie. Uit de aanzegging volgt dat het beslag is gelegd, uitgaande van de door het gerechtshof in de Rotterdamse procedure aangeduide situatie waarin FKP als Russische staatsonderneming operationeel beheer voert over de ie-rechten.

Hoewel de aanzegging vermeldt dat beslag is gelegd op door de Russische Federatie gehouden ‘rechten onder de Auteurswet 1912’ van de beeldelementen van de merken, is onduidelijk welke auteursrechtelijk beschermde werken HVY op het oog hebben. De voorzieningenrechter stelt vast dat alleen beslag is gelegd op de merken.

De door HVY tot uitgangspunt genomen situatie van Russisch staatseigendom in operatief beheer

Het beslag is gelegd uitgaande van het standpunt (a) dat de merken toebehoren aan de Russische Federatie en (b) dat FKP – voor zover zij de houder is van de merken – enkel de beheerder is van staatseigendom ten behoeve van de Russische Federatie. De primaire vordering stoelt op de stelling dat het beslag onrechtmatig is gelegd, omdat FKP rechthebbende is van de merken en haar eigen, afgescheiden vermogen geen verhaal biedt voor vorderingen op de Russische Federatie. HVY betwisten dit en stellen voorts dat het beroep van FKP op het identiteitsverschil tussen FKP en de Russische Federatie misbruik van bevoegdheid oplevert.

FKP stelt dat zij (in ieder geval) sinds de 2015-overeenkomst volledig rechthebbende is van de merken. De voorzieningenrechter laat het geschil over de 2015-overeenkomst onbesproken en gaat veronderstellenderwijs uit van de situatie waarin FKP de merken in operationeel beheer heeft. Ten aanzien van de positie van FKP en haar verhouding tot de Russische Federatie in de situatie van operationeel beheer, zijn partijen het eens over het volgende, dat ook bevestiging vindt in de overgelegde opinies en de in de voetnoten genoemde relevante bepalingen van het RBW, de UE Wet15.en de statuten van FKP (2019):

FKP is een legal entity in de zin van artikel 48 RBW, met een eigen, afgescheiden vermogen. Dat betekent dat FKP aansprakelijk is voor haar verplichtingen met dat vermogen en voorts gerechtigd is om in haar eigen naam rechten te verwerven en uit te oefenen, verplichtingen aan te gaan en in rechte op te treden.

FKP is een Russische staatsonderneming (Federal State Unitary Enterprise (FSUE)), meer in het bijzonder een zogenoemde schatkistonderneming (Federal Treasury Enterprise (FTE)). Deze rechtspersoon naar Russisch recht vindt zijn oorsprong in de Sovjet traditie ten aanzien van staatseigendom. Er zijn duizenden FTE’s in de Russische Federatie.

Artikel 113 RBW definieert een FSUE en bepaalt – voor zover van belang:

“1. The unitary enterprise is a commercial organisation having no right of ownership in respect of the property that has been assigned thereto by the owner. (…)

2. The property of a state or municipal unitary enterprise is under state or municipal

ownership and it belongs to such enterprise by the right of economic jurisdiction or operative management.

The rights of a unitary enterprise in respect of the property assigned thereto shall be

defined in accordance with the present Code and a law on state and municipal unitary

enterprises.”

De juridische status van een FTE wordt bepaald door het RBW, de UE Wet en de statuten. FTE’s houden aan hen gealloceerd Russisch staatseigendom in operationeel beheer. Nu een FTE species van de FSUE is, gelden voor FTE’s zowel de bepalingen voor FSUE’s als de specifieke bepalingen voor FTE’s.

Een FTE wordt opgericht, gereorganiseerd en opgeheven/geliquideerd door de Russische Federatie.16.Een FTE kan aan haar gealloceerd staatseigendom alleen vervreemden en overdragen met toestemming van de Russische Federatie.17.De Russische Federatie kan gealloceerd staatseigendom terugnemen van een FTE als de vermogensbestanddelen overbodig, ongebruikt of oneigenlijk gebruikt zijn.18.

De (wijzigingen van) statuten van een FSUE moeten worden goedgekeurd door de Russische Federatie.19.De Russische Federatie benoemt en ontslaat de bestuurder van een FSUE,20.die verantwoording moet afleggen aan de Russische Federatie.21.De benoeming en het ontslag van de ‘chief accountant’ van een FSUE worden geregeld door de Russische Federatie.22.De arbeidsovereenkomst met de bestuurder van FKP wordt gesloten door het staatsorgaan dat toezicht houdt op FKP.23.

De activiteiten van een FSUE moeten passen binnen de statutaire doelstelling en de door de Russische Federatie geaccordeerde begroting.24.De Russische Federatie houdt toezicht op de activiteiten van een FSUE.25.De Russische Federatie bepaalt de doelstellingen van een FSUE en toetst het al dan niet behalen daarvan.26.De Russische Federatie kan een vernietigingsactie instellen met derdenwerking ten aanzien van rechtshandelingen van de FSUE en schadevergoeding vorderen.27.Ook kan de Russische Federatie procedures voeren ter bescherming van de staateigendom die een FTE in operationeel beheer heeft.28.

Een FSUE draagt winst af aan de Russische Federatie, die bepaalt hoe de inkomsten van de FSUE worden aangewend.29.De vruchten van het operationeel beheer van gealloceerd staatseigendom komen toe aan de Russische Federatie.30.Een FTE kan niet failliet gaan.31.

Naar Russisch recht kunnen schuldeisers van de Russische Federatie zich niet verhalen op vermogensbestanddelen van een FTE. Dit volgt uit de artikelen 113(6) en 126(1) RBW, die – voor zover van belang – als volgt luiden:

Artikel 113 (6) RBW: For its obligations the unitary enterprise is liable with all the property it has. The unitary enterprise is not liable for the obligations of the owner of its property. (…)

Artikel 126 (1) RBW: The Russian Federation, (…) shall be answerable by their obligations with the property they possess by the right of ownership, with the exception of the property that has been assigned to the legal entities, which they have set up by the right of economic or of operative management, and also of the property that shall be placed only in the state (…).

De figuur naar Russisch recht van operationeel beheer, verschaft FKP het uitsluitend recht de merken te gebruiken, te exploiteren, in eigen naam te registreren en in eigen naam in rechte te handhaven.32.De inhoud van het operationeel beheer staat ook omschreven in de considerans van de 2015-overeenkomst als:

‘the right to use and dispose of the trademarks of alcohol and alcohol-containing products abroad, register those trademarks in its own name and bring suit to claim back those trademarks, cease infringements on those trademarks, recover for suffered damages and any other claims related to the trademarks’.

HVY benadrukken dat de wettelijke en statutaire doelstelling van FKP, als een FTE, bestaat uit het voeren van operationeel beheer van aan haar gealloceerd staatseigendom en betogen dat FTE’s zoals FKP feitelijk volledig worden gecontroleerd door de Russische Federatie. Daarom heeft FKP volgens HVY, in de woorden van hun expert ‘limited legal capacity’. Ook als dat zo zou zijn – wat FKP gemotiveerd betwist en onbesproken kan blijven – neemt dat niet weg dat FKP in de zo nodig veronderstellenderwijs aangenomen situatie van operationeel beheer, gerechtigd is de merken in haar eigen naam te registreren en de aan de merken verbonden uitsluitende rechten van gebruik, exploitatie en handhaving uit te oefenen.

goederenrechtelijke aspecten van de merken worden beheerst door Nederlands recht

Partijen nemen met juistheid tot uitgangspunt dat de goederenrechtelijke aspecten van de merken – waaronder de vraag in wiens vermogen de merken vallen – worden beheerst door Nederlands recht. Voor de Benelux-merken volgt dit uit artikel 4.8bis BVIE33.. Lid 1 van dit artikel bepaalt dat een Benelux-merk als vermogensbestanddeel in zijn geheel en voor het gehele Benelux-gebied wordt beheerst door het interne recht van het Benelux-land waar, volgens het register:

a. de houder op de datum van de aanvraag om inschrijving zijn woonplaats of zetel had;

b. indien het bepaalde onder a. niet van toepassing is, de houder op de datum van de aanvraag om inschrijving een vestiging had.

Lid 1 van artikel 4.8bis BVIE is niet van toepassing, aangezien VO/VVO en FKP op de datum van de aanvraag van inschrijving geen woonplaats of zetel hadden in een Benelux-land en toen ook niet in een Benelux-land waren gevestigd. Daarmee volgt uit lid 2 van artikel 4.8bis BVIE – dat bepaalt dat Nederlands recht van toepassing is, indien lid 1 niet van toepassing is – dat Nederlands recht van toepassing is op de goederenrechtelijke aspecten van de merken. Voor invoering van artikel 4.8bis BVIE was dat ook zo.34.

De goederenrechtelijke aspecten van de internationale merken met gelding in de Benelux, worden eveneens beheerst door Nederlands recht, nu naar Nederlands internationaal privaatrecht wordt aangeknoopt bij het recht van het land voor het grondgebied waarvoor de merkenrechtelijke bescherming wordt ingeroepen, de Benelux.

De merken zijn overdraagbaar. Het zijn daarmee goederen in de zin van artikel 3:1 BW, meer specifiek vermogensrechten in de zin van artikel 3:6 BW. De merken zijn geen zaken. Naar Nederlands recht – dat alleen eigendom van zaken kent – kan dus geen eigendomsrecht op de merken rusten. Net als eigendom, is het merkrecht een volledig recht. De merken behoren tot het vermogen van degene die rechthebbende is daarvan.

Degene op wiens naam het merk in het merkenregister staat ingeschreven, zal in het algemeen hebben te gelden als de bezitter ervan. FKP heeft dus te gelden als bezitter van de merken. Als bezitter van de merken wordt FKP op grond van artikel 3:119 lid 1 BW vermoed de rechthebbende van die merken te zijn. HVY, op wiens weg dat ligt, hebben dit vermoeden niet ontkracht. Onder het bij beslaglegging door HVY tot uitgangspunt genomen operationeel beheer heeft FKP volledig en zonder voorbehoud alle rechten van de rechthebbende van de merken. FKP oefent deze rechten ook eigenstandig en in eigen naam uit. De vruchten van de exploitatie van de merken komen toe aan de Russische Federatie. Dat neemt echter niet weg dat FKP de rechthebbende van de merken is en dat de merken naar Nederlands recht tot het vermogen van FKP behoren. Dit strookt met de door HVY tot uitgangspunt genomen overwegingen van het gerechtshof in de Rotterdamse procedure, waarin is vastgesteld dat FKP haar eigen rechten (als merkhouder) handhaafde.

Het gerechtshof heeft in de Rotterdamse procedure vastgesteld dat FKP – als staatsonderneming – mede namens de Russische Federatie handelde. Daarmee is niet gezegd dat de merken naar Nederlands recht tot het voor verhaal vatbare vermogen van de Russische Federatie behoren. Daarmee komt (alleen) tot uiting dat FKP bij de handhaving van haar merkrechten en het procederen tegen Spirits, mede in het belang handelt van de Russische Federatie, aan wie zij de vruchten van de exploitatie van de merken afdraagt. Hetzelfde geldt voor de door HVY aangehaalde overweging van deze rechtbank in het vonnis van 17 mei 201735.in de procedure tussen FKP en Spirits over een aantal nationale Europese merken, die inhoudt dat de Russische Federatie gebonden moet worden geacht aan de uitkomst van die procedure, omdat FKP als staatsonderneming ook de belangen van de Russische Federatie behartigt.

Voor zover het Russisch recht, dat de rechtsvorm van FKP als een FTE en daarmee haar verhouding tot de Russische Federatie beheerst, van belang zou kunnen zijn, geldt het volgende. Voor zover artikel 113 (2) RBW, dat bepaalt dat het vermogen van een FTE ‘under state ownership’ is en ‘belongs to such enterprise by the right of economic jurisdiction or operative management’, de Russische Federatie op enigerlei wijze tot (mede)rechthebbende zou maken van het vermogen van een FSUE of een FTE, kan dat er niet toe leiden dat het FSUE/FTE-vermogen tot verhaal kan dienen van vorderingen op de Russische Federatie. Dat is namelijk expliciet uitgesloten in de artikelen 113 (6) en 123 (1) RBW. Dit is ook zo geoordeeld in de door de FKP en de Russische Federatie aangehaalde Nederlandse en Franse uitspraken, die door de Russische Federatie in het geding zijn gebracht. Anders dan in deze zaak, is in die zaken Russisch recht toegepast op de goederenrechtelijke aspecten van het beslagobject; zo ging het in het arrest van het gerechtshof Amsterdam36.om beslag op een in de Russische Federatie te boek gesteld schip, waarvoor op grond van artikel 10:127 lid 2 BW een andere verwijzingsregel geldt dan voor merken. Verder zijn de overwegingen in de Franse uitspraken over het ‘bloot eigendom’ van de Russische Federatie op de daar aan de orde zijnde zaken, onder meer schepen, niet toepasbaar op de beslagen merken, die naar Nederlands recht geen zaken zijn waarop een (bloot) eigendomsrecht kan rusten. Deze kanttekeningen doen niet af aan de relevantie van deze uitspraken voor deze zaak.

Anders dan HVY blijkens hun aanzegging kennelijk veronderstelden, is aannemelijk dat HVY in de zo nodig veronderstellenderwijs aangenomen situatie van operatief beheer geen beslag hebben gelegd op voor verhaal vatbaar vermogen van de Russische Federatie. Het afgescheiden vermogen van FKP biedt geen verhaal voor vorderingen op de Russische Federatie.

De uitspraken van Amerikaanse en Australische rechters37., waarnaar HVY verwijzen, waarin – samengevat – is geoordeeld dat FKP geen ‘standing’ had in die procedures en dat FKP door de echte partij, de Russische Federatie, werd gebruikt als ‘cat’s paw’, leiden niet tot een ander oordeel. De voorzieningenrechter is niet gebonden aan die uitspraken over de bevoegdheid, naar Amerikaans en Australisch recht, van FKP om te procederen over de Amerikaanse en Australische merken. Deze oordelen over standing zeggen verder niets over de vraag of de beslagen merken naar Nederlands recht al dan niet voor verhaal vatbaar vermogen van de Russische Federatie zijn.

Niet ter discussie staat dat indien de 2015-overeenkomst geldig is, wat HVY betwisten, vorderingen op de Russische Federatie sinds 2015 niet kunnen worden verhaald op de merken. De voorzieningenrechter tekent hier aan dat de overdracht in de 2015-overeenkomst nadrukkelijk is geschied voor zover dat nodig was. De 2015-overeenkomst ziet immers op ‘property to the extent such assigned property would not already lie with "Party 2" [FKP, toevoeging voorzieningenrechter]’. Zoals hiervoor is overwogen, behoorden de merken naar het daarop toepasselijk Nederlands recht ook vóór het sluiten van de 2015-overeenkomst al tot het vermogen van FKP, waarop vorderingen op de Russische Federatie niet kunnen worden verhaald.

misbruik van bevoegdheid/recht door FKP?

De voorzieningenrechter komt nu toe aan bespreking van het beroep van HVY op misbruik van bevoegdheid of van recht door FKP, bestaande uit het zich tegenover HVY beroepen op haar juridische zelfstandigheid ten opzichte van de Russische Federatie. Uit artikel 10:118-119 BW volgt dat dit geschilpunt wordt beheerst door Russisch recht, het recht van de staat naar welk recht FKP is opgericht.

Artikel 10 RBW, getiteld, The Limits of Exercising Civil Rights, luidt als volgt:

1. As not admissible shall be deemed the exercise of civil rights solely for the purpose of inflicting harm upon another person, actions in circumvention of the law for attaining an unlawful aim, as well as any other wittingly unfair exercise of civil rights (the abuse of rights). Seen as inadmissible shall be the use of civil rights for the purpose of restricting competition, as well as the abuse of a dominating position in the market.

2. In case of failure to satisfy the requirements stipulated in Item 1 of this Article, a court of law, arbitration court or arbitration tribunal shall reject a person's claim for the protection of the right held by such in full or in part, subject to the nature and consequences of the abuse made, and shall take other measures provided for by law.

3. Where an abuse of a right manifests itself in carrying out actions in circumvention of the law with an unlawful aim, the effects provided for by Item 2 of this article shall apply insofar as the other effects of such actions are not established by this Code.

4. If an abuse of a right has entailed a violation of another person's right, such person is entitled to claim for repair of the damage caused by it.

5. The fairness of participants in civil law relations and wisdom of their actions shall be presumed.

Gezien de voorbeelden die worden aangehaald in de opinies en de overgelegde Russische jurisprudentie, kan artikel 10 RBW in vele situaties worden toegepast. Kurzynsky-Singer wijst op een voorbeeld waarin artikel 10 RBW is toegepast om schuldeisersbelangen te beschermen, waarin is overwogen:

“(…) an abuse of the right can be manifested in the alienation of property to prevent a possible levy of execution on that property.”38.

In geen van de voorbeelden, gaat het echter om een beroep op identiteitsverschil van een FTE, die werd aangesproken voor een vordering van de Russische Federatie. Voorts impliceert HVY's beroep op misbruik van bevoegdheid of van recht dat de werking wordt ontzegd aan de artikelen 113 (6) en 126 (1) RBW. Het is de vraag of deze wettelijke bepalingen met een beroep op artikel 10 RBW opzij gezet kunnen worden. Volgens HVY kan dat, omdat artikel 113 (6) RBW niet een absoluut recht geeft aan FKP en deze bepaling opzij kan worden gezet indien met een beroep daarop misbruik van bevoegdheid wordt gemaakt. Dit standpunt is gebaseerd op het rapport van Kurzynsky-Singer, waarin wordt betoogd dat uit de doctrine van misbruik van recht/bevoegdheid, zoals toegepast in de Russische rechtspraktijk, een beroep op artikel 113 (6) RBW toelaatbaar geacht kan worden binnen de grenzen van de goede trouw en in overeenstemming met het in artikel 1 van de RBW neergelegde ‘principle of equality of the participants of civil law relationships as basic principle of the Russian civil leglislation’, dat verder is uitgewerkt in artikel 124 (1) RBW, waarin staat dat de Russische Federatie op gelijke voet civielrechtelijke betrekkingen aangaat als andere deelnemers aan het rechtsverkeer. Hiervan uitgaande, is het volgens Kurzynsky-Singer niet mogelijk om artikel 113 (6) RBW zo te interpreteren dat FKP onder alle omstandigheden immuniteit van executie geniet voor vorderingen op de Russische Federatie.

Indien veronderstellenderwijs wordt aangenomen dat deze redenering naar Russisch recht aanvaard is – wat FKP gemotiveerd betwist – zal naar voorlopige oordeel niet snel worden aangenomen dat een FTE misbruik van bevoegdheid maakt door zich te beroepen op artikel 113 (6) RBW (en/of het spiegelbeeldige artikel 126 (1) RBW) of dat zo’n beroep misbruik van recht oplevert. Gezien de bewoordingen van artikel 10 RBW en de door partijen aangedragen voorbeelden uit de Russische rechtspraktijk, lijkt de ‘misbruiklat’ – net als naar Nederlandse recht – hoog te liggen. Indien al mogelijk, zal dus voor een geslaagd beroep op misbruik van bevoegdheid en misbruik van recht bij het inroepen van de artikelen 113 (6) RBW en 126 (1) RBW door een FTE naar voorlopig oordeel méér nodig zijn dan een verwijzing naar de kenmerken van zo’n rechtspersoon en het feitelijk effect daarvan in de situatie dat de Russische Federatie een vordering niet voldoet.

HVY beroepen zich nadrukkelijk niet op vereenzelviging en benadrukken dat zij niet betogen dat álle FGUE’s die zich beroepen op hun zelfstandigheid, misbruik van bevoegdheid/recht maken. Het gaat HVY erom dat de op naam van FKP geregistreerde merken feitelijk-economisch toebehoren aan de Russische Federatie en dat FKP onder de gegeven omstandigheden haar bevoegdheid om zich op haar zelfstandigheid te beroepen misbruikt. HVY wijst op de volgende omstandigheden:

Ook hier gaat de voorzieningenrechter zo nodig veronderstellenderwijs uit van de door HVY tot uitgangspunt genomen situatie van operationeel beheer. De onder (a) tot en met (c) genoemde omstandigheden komen neer op de onder 4.10 weergegeven, in het RBW, de UE Wet en de statuten geregelde kenmerken van FKP als een FTE. Omstandigheid (e) is het effect daarvan in de situatie dat de Russische Federatie een vordering niet voldoet. Deze kenmerken gelden voor alle FGUE’s en FTE’s en het effect daarvan in de situatie dat de Russische Federatie een vordering niet voldoet, doet zich bij al deze staatsondernemingen voor. Zoals hiervoor is overwogen, zal – indien een beroep op artikel 113 (6) RBW (en artikel 126 (1) RBW) misbruik van bevoegdheid of van recht kan opleveren – méér nodig moeten zijn om een beroep van een FTE op (een van) die bepalingen in strijd te achten met artikel 10 RBW. Dat geldt ook in dit geval, waarin niet ter discussie staat de FKP niet is opgericht met het doel vermogen uit handen van schuldeisers van de Russische Federatie te houden. HVY wijzen bij omstandigheid (e) op de categorische weigering van de Russische Federatie om de arbitrale veroordelingen te voldoen en stellen dat de Russische Federatie met behulp van het systeem van staatsentiteiten probeert te voorkomen dat schuldeisers zich verhalen op puur commercieel gebruikte staatseigendommen. Gelet op wat hiervoor is overwogen over de toepassing van artikel 10 RBW in de Russische rechtspraktijk, acht de voorzieningenrechter het onvoldoende aannemelijk dat de horde van artikel 10 RBW hiermee kan worden geslecht ten aanzien van het in beginsel toelaatbare beroep van FKP op artikel 113 (6) RBW (en 126 (1) RBW).

Omstandigheid (d) is volgens HVY een niet-acceptabele vorm van ‘draaikonten’, waarbij een partij zich het ene moment op een haar welgevallig standpunt stelt, maar vervolgens in een andere procedure – wanneer haar dat standpunt niet langer uitkomt – een diametraal ander standpunt betrekt om onder de negatieve gevolgen van dat eerdere standpunt uit te komen. Voorshands is er geen aanknopingspunt om aan te nemen dat naar Russisch recht de mededelingen van FKP in buitenlandse procedures, die bovendien tegen een andere partij (Spirits) zijn gedaan, en de passage uit het in 2019 gepubliceerde jaarverslag van FKP over 2018, waarin staat dat FKP procedeert ‘to restore the rights of the Russian Federation to trademarks abroad’ jegens HVY zouden kunnen worden aangemerkt als misbruik van recht of bevoegdheid in het kader van executie van de arbitrale veroordelingen. Bovendien heeft FKP gewezen op processtukken uit de door HVY aangehaalde andere procedures, waarin te lezen valt dat FKP zich – anders dan HVY stellen – sinds 2015 onder verwijzing naar de 2015-overeenkomst (voor zover nodig) hebben beroepen op hun positie als volledig rechthebbende van de door VO/VVO en haarzelf gedeponeerde en gehouden merken. Daaruit volgt ook dat FKP dat standpunt na 2015 heeft ingenomen in de procedure over de Europese merken die nu loopt bij deze rechtbank. De door HVY genoemde verwijzing naar de website van het kantoor van de advocaten van FKP, waar tot voor kort te lezen was dat twee van hen de Russische Federatie bijstonden, zijn tot slot geen aan FKP toe te rekenen uitingen.

Het beroep van HVY op de ‘Samruk-zaak’39.kan hen niet baten, reeds omdat het in die zaak ging om misbruik van recht naar het recht van Kazachstan. Ook als de feiten en omstandigheden in die zaak vergelijkbaar zouden zijn met die in de onderhavige zaak – wat onbesproken kan blijven – kan niet zonder meer worden aangenomen dat wat in de ‘Samruk-zaak’ voorshands is aangemerkt als misbruik van recht naar het recht van Kazachstan, ook naar Russisch recht misbruik van bevoegdheid/recht oplevert.

Nu Russisch recht moet worden toegepast op het gesteld misbruik van bevoegdheid/recht, is niet relevant of daar in de gegeven omstandigheden (ook) naar Nederlands recht sprake van is, zoals HVY stellen, en kan wat HVY naar voren brengen over het tandeloos maken van arbitrale veroordelingen van staten, indien staatseigendommen worden beschermd tegen verhaal door schuldeisers, eveneens onbesproken blijven.

Slotsom ten aanzien van de primaire vordering en belangenafweging

Uit het voorgaande volgt dat sprake is van een onrechtmatig beslag op vermogen van FKP, dat niet tot verhaalsobject kan dienen van de Russische Federatie. Nu voorts het beroep van HVY op misbruik van bevoegdheid/recht niet opgaat, moet het beslag worden opgeheven. De voorzieningenrechter zal het beslag overeenkomstig de primaire vordering opheffen. Bij gebreke aan voldoende concretisering gaat het gemotiveerde betwistte verweer van HVY tegen de gevorderde uitvoerbaarheid bij voorraad niet op. Aan bespreking van de andere geschilpunten en de subsidiaire vordering tot schorsing wordt niet toegekomen.

HVY zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de kosten van deze procedure aan de zijde van FKP, welke kosten worden begroot op een totaalbedrag van € 2.209,38 (te weten € 656,- aan griffierecht, € 1.470,- aan salaris advocaat40.en

€ 83,38 wegens de aan HVY betekende dagvaarding).

Tussen FKP en de Russische Federatie bestond geen geschil over opheffing dan wel schorsing van het beslag. De Russische Federatie geldt daarom niet als een in het ongelijk gestelde partij, die in de proceskosten moet worden veroordeeld.