HR, 16-11-2010, nr. 08/02427 P

Het gerechtshof te Arnhem heeft het door verzoeker uit ‘medeplegen van overtreding van artikel 1, aanhef en onder a1., van de Wet op de kansspelen, opzettelijk begaan, meermalen gepleegd’ verkregen voordeel vastgesteld op € 61.749,60 en aan verzoeker ter ontneming van dat wederrechtelijk verkregen voordeel de verplichting opgelegd tot betaling aan de Staat van eenzelfde bedrag.2.

Namens verzoeker heeft mr. M.M.A.J. Goris, advocaat te Almelo, drie middelen van cassatie voorgesteld.

Het eerste middel faalt. Het hof heeft het verweer strekkende tot niet-ontvankelijkheid van het openbaar ministerie vanwege schending van het gelijkheidsbeginsel terecht verworpen, nu — nog daargelaten of het in deze zaak wel gelijke gevallen betrof — het enkele feit dat tegen een ander geen vordering tot ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel is of wordt ingediend, niet een dergelijke schending kan opleveren.3. Hetgeen in het middel wordt aangevoerd tegen de motivering van de verwerping kan derhalve buiten bespreking blijven.

Het tweede middel klaagt dat de vaststelling van het wederrechtelijk verkregen voordeel niet wordt gedragen door de gebezigde bewijsmiddelen, althans dat die vaststelling onbegrijpelijk dan wel ontoereikend is, en/of dat het hof niet heeft gerespondeerd op een namens verzoeker uitdrukkelijk gevoerd verweer aangaande de wijze van voordeelsberekening.

Wat betreft het uitdrukkelijk gevoerde verweer, doelt het middel blijkens de toelichting op het middel kennelijk op hetgeen de raadsvrouw van verzoeker ter 's hofs terechtzitting van 26 september 2007 naar voren heeft gebracht, voor zover hier van belang:

en op hetgeen de raadsvrouw ter 's hofs terechtzitting van 15 april 2008 heeft aangevoerd, voor zover hier van belang:

Het bestreden arrest houdt in, voor zover hier van belang:

Verzoeker is in de strafzaak veroordeeld voor het door middel van internetzuilen in zijn cafetaria bieden van de gelegenheid om op goksites te gokken zonder dat hij daarvoor een vergunning had. De internetzuilen waren geplaatst door medeverdachte [betrokkene 2]. Blijkens de stukken werd op blauwe briefjes vermeld hoe de winst van de internetzuilen werd verdeeld. Deze briefjes werden toegevoegd aan het kasboek van de V.O.F. en vormden ‘de administratie’ met betrekking tot de gokopbrengsten, aldus de verdediging.

Het middel keert zich blijkens de toelichting in het bijzonder tegen 's hofs oordeel dat lang niet alle opbrengsten van de aan verzoeker verweten illegale gokactiviteiten in de boeken van de V.O.F. werden opgenomen. Geklaagd wordt onder meer dat de verdediging hierdoor totaal verrast was en zij daarom niet in de gelegenheid is gesteld daarop te reageren, nu dat punt op geen enkel moment gedurende de inhoudelijke behandeling van de zaak aan de orde is gekomen en dat standpunt ook niet in de dossierstukken is terug te vinden. Die klacht faalt reeds bij gebrek aan feitelijke grondslag. Ze gaat eraan voorbij dat het aan de vordering van het openbaar ministerie ten grondslag gelegde — en tot de dossierstukken behorende — ontnemingsrapport onder meer inhoudt dat:

Het hof heeft dat rapport blijkens het proces-verbaal van de terechtzitting van 26 september 2007 voorgehouden aan de partijen en heeft in zijn tussenarrest van 5 december 2007 naar dat rapport verwezen.4.

In de toelichting op het middel wordt verder gesteld dat 's hofs oordeel des te onbegrijpelijker is nu voor de berekening van het voordeel over de jaren 2000, de tweede helft van 2001 en het gehele jaar 2002 wel gebruik is gemaakt van de blauwe briefjes (en die blauwe briefjes dus wel correct zijn geacht) en een verklaring van verzoeker tot bewijs is gebezigd die inhoudt dat de bedragen op de blauwe briefjes inderdaad de juiste bedragen zijn die hij met het internetgokken verdiende, en niettemin voor de jaren 2003 en 2004 van andere onderzoeksgegevens is uitgegaan, terwijl de blauwe briefjes over die jaren beschikbaar zouden zijn geweest.5. Deze klacht faalt mijns inziens eveneens gelet op de onder punt 8 door mij samengevatte inhoud van het ontnemingsrapport. Daaruit heeft het hof kunnen afleiden dat de blauwe briefjes aanvankelijk wel de daadwerkelijk behaalde opbrengsten aangaven, maar dat vanaf eind 2002, toen de winst kennelijk enorm steeg, niet meer de gehele opbrengsten daarop werden vermeld. Gelet daarop heeft het hof de genoemde verklaring van verzoeker kennelijk en niet onbegrijpelijk, alsmede toereikend, zo uitgelegd dat die verklaring betrekking had op de blauwe briefjes ten aanzien van de periode 2000 tot november 2002. In het licht van het voorgaande, ligt in het door het middel bestreden oordeel van het hof de weerlegging besloten van het door de verdediging ter terechtzitting gevoerde verweer dat ook ten aanzien van de jaren 2003 en 2004 gebruik gemaakt had moeten worden van de blauwe briefjes. Voor zover het middel klaagt dat het hof daarop niet heeft gereageerd, faalt het dus reeds daarom.6. Het hof heeft bovendien onder nummer 4 van zijn overwegingen uitdrukkelijk overwogen dat het voorbij gaat aan het verweer dat de politie ten onrechte geen interesse heeft getoond voor de administratie van de V.O.F. over (onder meer) 2003. Ik acht het voorts niet onbegrijpelijk dat het hof de enkele vraag ter terechtzitting van 15 april 2008 waarom de voordeelsberekening ten aanzien van 2004 niet op basis van de blauwe briefjes is berekend, kennelijk niet heeft opgevat als een verweer waarop het gemotiveerd moest reageren.7.

Voor zover het middel klaagt dat het hof onvoldoende heeft aangegeven aan welke onderzoeksgegevens het zijn oordeel heeft ontleend, faalt het mijns inziens eveneens. Het hof heeft in zijn hiervoor weergegeven bewijsoverwegingen ten aanzien van de vaststelling van het wederrechtelijk verkregen voordeel uitdrukkelijk verwezen naar meergenoemd ontnemingsrapport en verantwoord dat het dit rapport als uitgangspunt neemt. Gelet daarop en op de hiervoor onder punt 8 samengevatte inhoud van dat rapport, ligt in 's hofs overweging dat uit het dossier blijkt dat lang niet alle opbrengsten van de verweten illegale gokactiviteiten in de boeken van de V.O.F. werden verantwoord, besloten dat het hof dat oordeel heeft gebaseerd op dat ontnemingsrapport.8. Nu het hof de schatting van het wederrechtelijk verkregen voordeel (juist) niet aan die omstandigheid heeft ontleend, en die omstandigheid — gezien het voorhouden van het ontnemingsrapport — is gebleken uit het onderzoek ter terechtzitting, heeft het hof mijns inziens aldus voldoende toereikend uiteengezet waarop het zijn oordeel heeft gebaseerd.9.

Al met al is 's hofs vaststelling van het wederrechtelijk verkregen voordeel, gelet op de gebezigde bewijsmiddelen en de overwegingen die het hof daaraan heeft gewijd, niet onbegrijpelijk en toereikend gemotiveerd.

Het middel faalt.

Het derde middel klaagt dat de redelijke termijn in de cassatiefase is overschreden bij het inzenden van de stukken naar de Hoge Raad.

Het cassatieberoep is ingesteld op 3 juni 2008. De stukken van het geding zijn blijkens een daarop gezet stempel op 11 maart 2009 bij de Hoge Raad binnengekomen. Dat brengt met zich dat de inzendtermijn van acht maanden is overschreden. Het middel is dan ook terecht voorgesteld. Voorts zal, zo merk ik ambtshalve op, de Hoge Raad in deze zaak uitspraak doen nadat meer dan twee jaren zijn verstreken na het instellen van het cassatieberoep. Nu in de hoofdzaak tevens cassatie aanhangig is en daarin de redelijke termijn ook is overschreden, kan de compensatie, tot welke de overschrijding van de redelijke termijn moet leiden, worden toegepast in de hoofdzaak en kan in de onderhavige zaak worden volstaan met de constatering dat de redelijke termijn is overschreden.

Het eerste en het tweede middel kunnen worden afgedaan met de in art. 81 RO bedoelde motivering.

Gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen heb ik niet aangetroffen. Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG