4.3.1.1 Algemeen

De algemene definitie van het belanghebbendebegrip is vervat in artikel 1:2 lid 1 Awb. De definitie luidt als volgt: ‘Onder belanghebbende wordt verstaan: degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit is betrokken’. Onder de ruime term ‘degene’ vallen natuurlijke personen, organisaties en groepen zonder rechtspersoonlijkheid, rechtspersonen en bestuursorganen.1

Het begrip belanghebbende is in de rechtspraak nader afgebakend aan de hand van een aantal criteria die slechts ten dele in de tekst van de wet te vinden zijn. Op grond van de jurisprudentie kan worden vastgesteld dat sprake moet zijn van een feitelijk, eigen, objectief, actueel en persoonlijk belang. Bovendien moet het belang rechtstreeks door het besluit worden getroffen wil een bezwaar of beroep ontvankelijk zijn. Geadresseerden van een beschikking voldoen in de regel aan deze vereisten. Toetsing aan de criteria zal vooral nodig zijn bij anderen: de (mogelijke) derdebelanghebbenden. Daarnaast krijgt het belanghebbendebegrip een specifieke invulling bij (appellabele) besluiten van algemene strekking, zoals bestemmingsplannen.2

Hieronder worden de genoemde criteria nader bezien, waarbij ter illustratie wordt verwezen naar voorbeelden uit de jurisprudentie. Hierbij zij opgemerkt dat de criteria elkaar (kunnen) overlappen en dat de jurisprudentie casuïstisch is.