HvJ EU, 17-09-2015, nr. C-634/13 P

Rekwirante betoogt dat zij na de technische bijeenkomst van 11 en 12 mei 2004 aan geen van de drie bijeenkomsten heeft deelgenomen die na deze datum en tot aan de door de Commissie op 28 en 29 april 2005 verrichte inspecties zijn georganiseerd, hetgeen een ononderbroken afwezigheid van een jaar betekent, een periode die aanzienlijk langer is dan de voor de heimelijke bijeenkomsten gebruikelijke tussentijd van drie maanden. Verder is gesteld noch bewezen dat er tijdens deze periode tussen rekwirante en de andere deelnemers aan het kartel op welke manier dan ook enige onrechtmatige gedragsafstemming heeft plaatsgevonden. Bovendien toont de in punt 9 van dit arrest genoemde interne e-mail aan dat de afwezigheid van haar vertegenwoordiger bij de bijeenkomsten volgend op die van mei 2004 niet toevallig was, maar voortvloeide uit instructies van haar management die samenhingen met het doel van deze bijeenkomsten.

Overeenkomstig de rechtspraak van het Hof berust het vereiste van publieke distantiëring op de wezenlijke veronderstelling dat een entiteit die aan een mededingingsverstorende bijeenkomst heeft deelgenomen vermoed wordt het eens te zijn met het resultaat ervan, tenzij zij zich daarvan openlijk distantieert (arrest Aalborg Portland e.a./Commissie, C-204/00 P, C-205/00 P, C-211/00 P, C-213/00 P, C-217/00 P en C-219/00 P, EU:C:2004:6, punten 81 en 82 en aldaar aangehaalde rechtspraak). Verder volgt uit de vaste rechtspraak van het Gerecht inzake het leveren van bewijs voor de duur van de deelname van een entiteit aan een kartel, dat de Commissie niet enkel het bestaan van het kartel dient te bewijzen, maar ook de bestaansduur ervan, en dat bij het ontbreken van bewijsmateriaal waarmee de duur van de inbreuk rechtstreeks kan worden aangetoond, de Commissie zich tenminste dient te baseren op bewijzen betreffende feiten die zich zo kort na elkaar hebben voorgedaan dat redelijkerwijs kan worden aangenomen dat deze inbreuk tussen twee welbepaalde tijdstippen zonder onderbreking heeft voortgeduurd.

Daaruit leidt rekwirante af dat wanneer er geen enkel bewijs voorhanden is dat er vanaf een bepaalde datum en voor een bepaalde periode heimelijke contacten of afspraken zijn geweest tussen een entiteit en andere deelnemers aan een kartel, de Commissie de vaststelling dat deze entiteit aan het kartel is blijven deelnemen niet kan baseren op een beweerde niet-distantiëring. Door deze benadering van de Commissie te bevestigen heeft het Gerecht de op de Commissie rustende bewijslast voor de duur van de deelname aan een inbreuk omgekeerd, en daarmee blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting.

De Commissie benadrukt dat dit middel van de hogere voorziening niet ziet op de duur van de onderbreking van de deelname aan een kartel, maar op de voortzetting van de deelname tot aan het einde van het kartel, en betoogt dat rekwirante met dit middel slechts de bij het Gerecht aangedragen argumenten betreffende de waardering van feitelijke gegevens herhaalt, zodat het middel primair als niet-ontvankelijk moet worden aangemerkt.

Subsidiair merkt de Commissie op dat de duur van de deelname aan een inbreuk een feitelijke vraag is waarvoor het bewijs van geval tot geval aan de hand van de concrete omstandigheden moet worden geleverd. In dit geval volgt het bewijs dat rekwirante aan de inbreuk is blijven deelnemen uit een combinatie van twee onlosmakelijk met elkaar verbonden omstandigheden, te weten het feit dat zij uitnodigingen voor de technische bijeenkomsten is blijven ontvangen, wat erop wijst dat zij in de perceptie van de uitnodigende onderneming nog steeds deel uitmaakte van het kartel, en het feit dat zij zich niet van dit kartel heeft gedistantieerd. De Commissie noch het Gerecht heeft zich er dus uitsluitend op gebaseerd dat rekwirante zich niet publiekelijk heeft gedistantieerd.

Samenvattend stelt de Commissie dat de rechtspraak van het Hof en het Gerecht bevestigt dat het feit dat een onderneming zich niet heeft gedistantieerd een zeer belangrijk gegeven is wannneer andere feiten zijn vastgesteld die erop wijzen dat die onderneming aan het kartel is blijven deelnemen, en dat hoe dan ook de perceptie van de overige karteldeelnemers essentieel is. In overweging 602 van de litigieuze beschikking heeft de Commissie zich geenszins uitsluitend gebaseerd op het feit dat rekwirante zich niet publiekelijk had gedistantieerd, maar juist aanwijzingen aangevoerd die in hun totaliteit dienden te worden bezien. Het Gerecht heeft soeverein beoordeeld welke waarde daaraan moest worden toegekend.

Vast staat dat rekwirante niet heeft deelgenomen aan de laatste drie heimelijke kartelbijeenkomsten, die hebben plaatsgevonden tussen 12 mei 2004 en 29 april 2005.

Na in punt 370 van het bestreden arrest overweging 602 van de litigieuze beschikking letterlijk te hebben weergegeven, heeft het Gerecht in de punten 372 tot en met 374 van dit arrest de juistheid van het in dat punt door de Commissie ingenomen standpunt dat rekwirante na mei 2004 is blijven deelnemen aan de inbreuk, bevestigd.

Het Gerecht heeft geoordeeld dat pas de conclusie kan worden getrokken dat een onderneming definitief uit het kartel is gestapt wanneer deze onderneming zich publiekelijk van de inhoud van het kartel had gedistantieerd, en heeft daaraan toegevoegd dat het in dit verband beslissende criterium was hoe de andere deelnemers aan de mededingingsregeling de bedoeling van deze onderneming begrepen.

In de beoordeling van het Gerecht is een onderneming dus, zelfs wanneer niet wordt betwist dat zij niet meer deelneemt aan de heimelijke bijeenkomsten van een kartel, gehouden om zich publiekelijk te distantiëren van dat kartel, wil aangenomen kunnen worden dat zij haar deelname daaraan heeft stopgezet, waarbij het bewijs voor deze distantiëring moet worden beoordeeld in het licht van de perceptie van de andere deelnemers aan het kartel.

Het is van belang erop te wijzen dat een publieke distantiëring volgens de rechtspraak van het Hof vereist is ingeval een onderneming die aan heimelijke bijeenkomsten heeft deelgenomen wil kunnen bewijzen dat haar deelneming geen mededingingsbeperkende bedoeling had. Hiertoe dient de onderneming in kwestie aan te tonen dat zij haar concurrenten duidelijk had gemaakt dat zij vanuit een andere optiek dan deze aan die bijeenkomsten deelnam (arrest Aalborg Portland e.a./Commissie, C-204/00 P, C-205/00 P, C-211/00 P, C-213/00 P, C-217/00 P en C-219/00 P, EU:C:2004:6, punten 81 en 82 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

Het Hof heeft voorts geoordeeld dat de deelname van een onderneming aan een mededingingsverstorende bijeenkomst een vermoeden schept dat deze deelname onrechtmatig is, welk vermoeden die onderneming dient te weerleggen door te bewijzen dat zij zich publiekelijk heeft gedistantieerd, hetgeen als zodanig dient te worden waargenomen door de andere deelnemers aan het kartel (zie in deze zin arrest Comap/Commissie, C-290/11 P, EU:C:2012:271, punten 74–76 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

Volgens de rechtspraak van het Hof is derhalve slechts in situaties waarin een onderneming heeft deelgenomen aan mededingingsverstorende bijeenkomsten, vereist dat zij zich daarvan publiekelijk distantieert en daarmee het onontbeerlijke bewijs levert ter weerlegging van het in het voorgaande punt bedoelde vermoeden, maar is een dergelijke distantiëring niet in alle gevallen vereist om de deelname aan de inbreuk te beëindigen.

Voor zover het niet gaat om de deelname aan afzonderlijke mededingingsverstorende bijeenkomsten, maar om de deelname aan een inbreuk die zich uitstrekt over verschillende jaren, vloeit uit de rechtspraak van het Hof namelijk voort dat het feit dat een onderneming zich niet publiekelijk heeft gedistantieerd, slechts één van de elementen is die in aanmerking moeten worden genomen met het oog op de vaststelling of een onderneming daadwerkelijk is blijven deelnemen aan een inbreuk of die deelname juist heeft stopgezet (zie in deze zin arrest Commissie/Verhuizingen Coppens, C-441/11 P, EU:C:2012:778, punt 75).

Bijgevolg heeft het Gerecht blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting door er in de punten 372 en 374 van het bestreden arrest van uit te gaan dat een publieke distantiëring voor een bij een kartel betrokken onderneming het enige middel vormt om te bewijzen dat zij haar deelname aan dit kartel heeft beëindigd, zelfs ingeval deze onderneming niet heeft deelgenomen aan heimelijke bijeenkomsten.

Deze onjuiste rechtsopvatting van het Gerecht kan evenwel niet leiden tot vernietiging van de conclusie van het bestreden arrest dat rekwirante tussen 12 mei 2004 en 29 april 2005 aan de inbreuk heeft deelgenomen.

Er zij aan herinnerd dat het bestaan van een mededingingsverstorende gedraging of overeenkomst in de meeste gevallen moet worden afgeleid uit een samenloop van omstandigheden en aanwijzingen die in hun totaliteit beschouwd, bij gebreke van een andere coherente verklaring, het bewijs kunnen leveren dat de mededingingsregels zijn geschonden (zie arresten Aalborg Portland e.a./Commissie, C-204/00 P, C-205/00 P, C-211/00 P, C-213/00 P, C-217/00 P en C-219/00 P, EU:C:2004:6, punt 57, alsmede Commissie/Verhuizingen Coppens, C-441/11 P, EU:C:2012:778, punt 70).

Wat met name een inbreuk betreft die zich over verschillende jaren uitstrekt, heeft het Hof geoordeeld dat het feit dat er geen rechtstreeks bewijs is dat een onderneming gedurende een bepaald tijdvak heeft deelgenomen aan deze inbreuk, er niet aan in de weg staat dat die deelname ook voor dit tijdvak wordt vastgesteld, mits deze vaststelling op objectieve en onderling overeenstemmende aanwijzingen berust (zie in deze zin arresten Nederlandse Federatieve Vereniging voor de Groothandel op Elektrotechnisch Gebied/Commissie, C-105/04 P, EU:C:2006:592, punten 97 en 98, en Commissie/Verhuizingen Coppens, C-441/11 P, EU:C:2012:778, punt 72).

Immers, ook al is een publieke distantiëring niet het enige middel voor een bij een kartel betrokken onderneming om te bewijzen dat zij haar deelname aan dat kartel heeft beëindigd, dat laat onverlet dat een dergelijke distantiëring een belangrijk gegeven is waaruit kan blijken dat een mededingingsverstorende gedraging is beëindigd. Het feit dat een onderneming zich niet publiekelijk heeft gedistantieerd, vormt een feitelijke situatie die de Commissie kan aanvoeren als bewijs dat een onderneming het mededingingsverstorende gedrag heeft voortgezet. Ingeval er in de loop van een periode van enige omvang verschillende heimelijke bijeenkomsten zijn gehouden waaraan de vertegenwoordigers van de betrokken onderneming niet hebben deelgenomen, moet de Commissie haar oordeel echter ook op ander bewijsmateriaal baseren.

In dit geval heeft het Gerecht in de punten 377 tot en met 379 terecht vastgesteld dat de interne e-mail van 3 november 2004 die rekwirantes vertegenwoordiger heeft verstuurd aan een van haar andere werknemers, niet tot bewijs van een publieke distantiëring kon strekken.

Vastgesteld dient te worden dat de afwijzing van dit middel van het verzoekschrift in eerste aanleg niet enkel is gebaseerd op het feit dat rekwirante zich niet publiekelijk heeft gedistantieerd. Uit de in punt 370 van het bestreden arrest aangehaalde overweging 602 van de litigieuze beschikking blijkt namelijk dat de Commissie ook andere, door rekwirante niet betwiste feiten had aangevoerd, zoals het feit dat aanvankelijk was bevestigd dat rekwirantes vertegenwoordiger zou deelnemen aan de bijeenkomst van 3 en 4 november 2004, en dat de organisator van de heimelijke bijeenkomsten aanvankelijk een hotelkamer voor hem had geboekt met het oog op de bijeenkomst van 23 en 24 februari 2005.

Deze feiten, in combinatie met het feit dat rekwirante zich niet publiekelijk heeft gedistantieerd en de perceptie van de organisator van de heimelijke bijeenkomsten, vormden dan ook onderling overeenstemmende aanwijzingen waaruit de conclusie kon worden getrokken dat rekwirante haar deelname aan het kartel had voortgezet.

Derhalve treft het eerste middel van de hogere voorziening geen doel en kan het dus niet worden aanvaard.

Rekwirante stelt dat haar vertegenwoordiger de bijeenkomst van 25 en 26 mei 2000 bruusk en woedend heeft verlaten, dat hij niet meer heeft deelgenomen aan de latere bijeenkomsten en dat haar nieuwe vertegenwoordiger pas weer op de bijeenkomst van 26 en 27 juni 2001 aanwezig is geweest, zoals blijkt uit de verklaring die bij de Commissie is afgelegd door een bij het kartel aangesloten onderneming. De door het Gerecht getrokken conclusie dat rekwirante niet heeft bewezen dat zij zich publiekelijk heeft gedistantieerd, is in strijd met het beginsel van het vermoeden van onschuld. Het Gerecht heeft in dit verband dan ook blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting, temeer nu het Gerecht bij rekwirante een andere benadering heeft gevolgd dan bij een andere aan het kartel deelnemende onderneming.

De Commissie brengt primair naar voren dat dit middel niet-ontvankelijk is. Het middel is immers feitelijk van aard, want het ziet zowel op de beoordeling van de duur van de deelname aan een kartel als op het begrip ‘publieke distantiëring’, waarbij het in beide gevallen om feitelijke situaties gaat. Rekwirante stelt eenvoudigweg de door het Gerecht aan de feiten gegeven uitlegging ter discussie.

Subsidiair betoogt de Commissie dat het middel ongegrond is, aangezien zij zich voor de vaststelling dat de deelname aan het kwestieuze kartel tussen 26 mei 2000 en 26 juni 2001 voortduurde, niet heeft beperkt tot het feit dat rekwirante zich niet publiekelijk had gedistantieerd, zoals blijkt uit overweging 603 van de litigieuze beschikking. Het Gerecht heeft deze analyse bevestigd en zich daarbij niet slechts op die niet-distantiëring gebaseerd, maar ook de omstandigheden heeft onderzocht waarin rekwirantes vertegenwoordiger de bijeenkomst van 25 en 26 mei 2000 heeft verlaten. De Commissie is van oordeel dat de periode gedurende welke een onderneming deelneemt aan een kartel een feitelijke kwestie is, en dat het feit dat er in dit geval voor een periode van een jaar geen bewijs bestaat van mededingingsverstorende contacten of van deelname aan dergelijke contacten, op zichzelf nog niet aantoont dat de deelname aan dit kartel is onderbroken.

Vastgesteld dient te worden dat dit middel van de hogere voorziening is gebaseerd op twee argumenten, namelijk dat het gedrag van rekwirantes vertegenwoordiger tijdens de bijeenkomst van 25 en 26 mei 2000 blijk geeft van rekwirantes wens om zich publiekelijk van het kwestieuze kartel te distantiëren, en voorts dat rekwirante aan geen van de drie tussen 26 mei 2000 en 26 juni 2001 gehouden heimelijke bijeenkomsten heeft deelgenomen.

Wat de vraag betreft of het gedrag van rekwirantes vertegenwoordiger tijdens de bijeenkomst van 25 en 26 mei 2000 zodanig was dat daarmee een publieke distantiëring is aangetoond, is van belang op te merken dat de Commissie dit gedrag in overweging 603 van de litigieuze beschikking heeft onderzocht, en dat dit onderzoek ter rechterlijke toetsing is voorgelegd aan het Gerecht. Zoals blijkt uit de punten 398 en 401 van het bestreden arrest, heeft het Gerecht de omstandigheden onderzocht waarin deze bijeenkomst zich heeft afgespeeld en rekening gehouden met de eventuele perceptie van de andere deelnemers aan die bijeenkomst van de houding van rekwirantes vertegenwoordiger, om vervolgens in punt 402 van dit arrest tot het oordeel te komen dat deze houding niet aantoonde dat rekwirante zich publiekelijk van die mededingingsverstorende regeling had gedistantieerd. Dit feitelijk oordeel is volgens de rechtspraak in het kader van de hogere voorziening niet onderworpen aan toetsing door het Hof.

Wat betreft de vraag of het feit dat rekwirante niet heeft deelgenomen aan de drie tussen 26 mei 2000 en 26 juni 2001 gehouden heimelijke bijeenkomsten, bewijst dat haar betrokkenheid bij het kartel is onderbroken, moet worden vastgesteld dat het Gerecht, door te verwijzen naar het oordeel in punt 372 van het bestreden arrest, in punt 402 van zijn arrest blijk heeft gegeven van dezelfde onjuiste rechtsopvatting als bij de beoordeling van het eerste middel van de hogere voorziening, die is geconstateerd in punt 24 van het onderhavige arrest, doordat het Gerecht ervan is uitgegaan dat rekwirante, niettegenstaande het feit dat zij niet had deelgenomen aan die bijeenkomsten, diende te bewijzen dat zij zich in de perceptie van de andere deelnemers had gedistantieerd van dat kartel.

Zoals echter blijkt uit de rechtspraak van het Hof waarop reeds in punt 27 van dit arrest is gewezen, staat het feit dat er geen rechtstreeks bewijs is dat een onderneming gedurende een bepaald tijdvak aan een kartel heeft deelgenomen, er niet aan in de weg dat bij een zich over verschillende jaren uitstrekkende inbreuk de deelname aan dit kartel ook voor dat tijdvak als vaststaand wordt beschouwd, wanneer deze vaststelling op objectieve en onderling overeenstemmende aanwijzingen berust.

In dit geval is het feit dat rekwirante zich niet publiekelijk heeft gedistantieerd, niet het enige gegeven geweest op grond waarvan het gedrag van rekwirante ook voor de kwestieuze periode als inbreuk moet worden beschouwd.

Uit de punten 398 en 401 van het bestreden arrest blijkt immers dat het feit dat rekwirantes vertegenwoordiger de bijeenkomst van 25 en 26 mei 2000 bruusk heeft verlaten, zijn verklaring vond in persoonlijke redenen, en niet kon worden beschouwd als uitdrukking van de wens van Total France zelf om zich te distantiëren van het kartel, wat ook overeenkwam met de perceptie die andere deelnemers aan deze bijeenkomst daarvan konden hebben. Bovendien is Total France na de vervanging van deze vertegenwoordiger door een andere werknemer, opnieuw gaan deelnemen aan de heimelijke bijeenkomsten, waarmee het standpunt is bevestigd dat het gedrag van die vertegenwoordiger zijn verklaring vond in een persoonlijk conflict.

Bijgevolg bestonden er, naast het feit dat rekwirante zich niet publiekelijk had gedistantieerd, objectieve en onderling overeenstemmende aanwijzingen waaruit bleek dat rekwirante haar deelneming aan het kartel tijdens de kwestieuze periode niet heeft onderbroken.

Het derde middel van de hogere voorziening treft derhalve geen doel en kan dus niet worden aanvaard.

Rekwirante voert aan dat deze beoordeling van het Gerecht ten eerste op een feitelijke onjuistheid berust. Uit de door de Commissie aan het Gerecht overgelegde stukken blijkt immers dat Repsol voor de bijeenkomst van 3 en 4 augustus 2004 evenals rekwirante naast een uitnodiging zonder agenda ook een zogeheten ‘officiële’ uitnodiging met agenda had ontvangen. Repsol is voorts een uitnodiging voor de bijeenkomst van 3 en 4 november toegestuurd. De slotsom waartoe het Gerecht is gekomen berust dan ook op een onjuiste opvatting van het bewijs. Ten tweede heeft het Gerecht van rekwirante bewijs verlangd dat zij zich publiekelijk heeft gedistantieerd, en niet van Repsol, wier terugtrekking uit het kartel is aanvaard, ook al heeft zij zich niet gedistantieerd. In het bestreden arrest worden echter geen gegevens aangedragen die een dergelijk verschil in behandeling zouden kunnen rechtvaardigen, wat in strijd is met het gelijkheidsbeginsel.

De Commissie betoogt primair dat dit middel van de hogere voorziening geen doel treft, want ook al zou het Gerecht ten aanzien van Repsol een onjuiste beoordeling hebben verricht, een dergelijke fout betreft niet rekwirante en kan er dus niet toe leiden dat de duur van de ten aanzien van laatstgenoemde geconstateerde inbreuk wordt verkort, welke kwestie uitsluitend bij het eerste middel aan de orde is.

Subsidiair erkent de Commissie dat zij er wat betreft de bijeenkomst van 3 en 4 augustus 2004 van is uitgegaan dat Repsol nog deelnemer was aan het kartel op het tijdstip waarop deze bijeenkomst heeft plaatsgevonden, en dat de afwezigheid van haar vertegenwoordiger op die bijeenkomst er niet op wees dat zij zich uit het kartel had teruggetrokken. Wat betreft de bijeenkomst van 3 en 4 november 2004 erkent de Commissie eveneens dat Repsol dezelfde uitnodiging had ontvangen als rekwirante, met agenda, maar niet meer was aangemerkt als deelnemer aan het kartel. Ook al zou die vaststelling voortvloeien uit een onjuiste opvatting van het bewijs, deze onjuiste opvatting blijft zonder gevolgen aangezien op diezelfde algemene uitnodiging stond vermeld dat rekwirantes vertegenwoordiger, anders dan de vertegenwoordiger van Repsol, een kamer had geboekt, hetgeen de Commissie als een belangrijk verschil beschouwt.

Geconstateerd dient te worden dat het Gerecht in de punten 386 en 387 van het bestreden arrest de feiten inzake de duur van de deelname van Repsol aan het kartel onjuist heeft opgevat. Zoals immers uit de stukken blijkt en zoals de Commissie ook heeft erkend, heeft de Commissie wat betreft de bijeenkomst van 3 en 4 augustus 2004 aangenomen dat Repsol nog deelnemer aan het kartel was, nu de afwezigheid van haar vertegenwoordiger geen aanwijzing vormde dat zij zich had teruggetrokken, en wat betreft de bijeenkomst van 3 en 4 november 2004 dat Repsol dezelfde soort uitnodiging had ontvangen als rekwirante. De in de genoemde punten van het bestreden arrest vervatte uiteenzetting stoelt dus op een onjuiste feitenopvatting.

Voorts is het van belang om eveneens op te merken dat het Gerecht zich in punt 387 van het bestreden arrest uitsluitend heeft gebaseerd op het feit dat de organisator van de heimelijke bijeenkomsten twijfelde over de wens van Repsol om na 4 augustus 2004 deel te nemen aan deze bijeenkomsten, en tot de conclusie is gekomen dat dit gegeven voldoende was voor de vaststelling dat Repsol zich in de perceptie van de andere deelnemers had gedistantieerd van het kartel. Daarmee heeft het Gerecht niet dezelfde eis inzake het bewijs van publieke distantiëring gesteld aan Repsol als aan rekwirante, wat blijkt geeft van een inconsistente toepassing van deze eis, en een ongelijke behandeling vormt.

Rekwirante kan zich echter hoe dan ook niet met vrucht op de aldus begane fouten beroepen, ook al is bij de beoordeling van het eerste en het derde middel van de hogere voorziening geconstateerd dat de benadering van het Gerecht betreffende de eis van een publieke distantiëring rechtens onjuist was.

Het beginsel van gelijke behandeling moet immers verenigbaar zijn met het gebod van rechtmatig handelen (zie in deze zin arrest The Rank Group, C-259/10 en C-260/10, EU:C:2011:719, punt 62 en aldaar aangehaalde rechtspraak). Nu bij de beoordeling van het eerste middel van de hogere voorziening is geoordeeld dat de duur tijdens welke rekwirante aan het kartel heeft deelgenomen, in overeenstemming met de regels is vastgesteld, kan de eventueel ongerechtvaardigde gunstige behandeling van Repsol dus niet leiden tot verkorting van die duur.

Bijgevolg dient het tweede middel van de hogere voorziening te worden afgewezen.

Rekwirante betoogt dat het Gerecht geen antwoord heeft gegeven op het middel waarmee zij stelde dat het economisch bewijs voor het feit dat zij zich conform de mededingingsregels had gedragen, niet in aanmerking was genomen en dat het heeft nagelaten de relevantie en de inhoud van dat bewijs te onderzoeken. Rekwirante heeft namelijk aan achtereenvolgens de Commissie en het Gerecht een diepgaande economische analyse overgelegd die de volledige inbreukperiode bestreek en waaruit bleek dat zij nooit uitvoering had gegeven aan de overeenkomsten die tijdens de technische bijeenkomsten zouden zijn gesloten. Deze analyse is volgens rekwirante niet alleen in de litigieuze beschikking genegeerd, maar ook in het bestreden arrest, nu in de punten 406 en 407 ervan op geen enkele wijze wordt ingegaan op de argumenten van rekwirante. Rekwirante merkt in dit verband op dat de vaststellingen van het Gerecht in het kader van het onderzoek van het tweede middel in eerste aanleg, waarnaar in punt 407 van dit arrest wordt verwezen, betrekking hebben op de algemene tenuitvoerlegging van de mededingingsregeling en niet op het individuele gedrag van elk van de daarbij betrokken ondernemingen.

De Commissie stelt primair dat dit middel van de hogere voorziening niet-ontvankelijk is, aangezien rekwirante niet duidelijk aangeeft tegen welke onderdelen van het bestreden arrest dit zich richt, en welke juridische argumenten deze vordering specifiek staven. Bovendien beoogt rekwirante met dit middel in feite te bereiken dat het Hof het vijfde middel van het verzoekschrift in eerste aanleg volledig opnieuw beoordeelt.

Subsidiair voert de Commissie aan dat het Gerecht de punten 405 tot en met 408 van het bestreden arrest heeft gewijd aan de beoordeling van dit vijfde middel en merkt zij op dat in deze punten wordt verwezen naar de analyse die het Gerecht heeft verricht in het kader van het tweede middel van het verzoekschrift in eerste aanleg. In de punten 243 tot en met 259 van dit arrest, die betrekking hebben op de beoordeling van dit tweede middel, heeft het Gerecht de redenering van de Commissie bevestigd die uitmondde in de slotsom dat rekwirante geen bewijs had overgelegd waaruit bleek dat zij zich op de markt concurrerend had gedragen. Verder heeft het Gerecht in de ook op de beoordeling van dit tweede middel betrekking hebbende punten 163 tot en met 190 van het bestreden arrest op basis van concrete bewijsmiddelen het betoog van rekwirante verworpen dat zij de prijsafspraken niet had uitgevoerd.

Met het vierde middel van de hogere voorziening stelt rekwirante dat het Gerecht geen antwoord heeft gegeven op haar vijfde middel van het verzoekschrift in eerste aanleg, waarmee zij stelde dat geen rekening was gehouden met het economisch bewijs dat zij zich conform de mededingingsregels had gedragen, en met name ook niet met een diepgaande economische analyse die de volledige inbreukperiode bestreek.

Geconstateerd dient te worden dat dit betoog voortvloeit uit een kennelijk onjuiste lezing van het bestreden arrest, en meer in het bijzonder van de redenering van het Gerecht in de punten 406 en volgende van dit arrest. Na in punt 406 van het bestreden arrest overweging 696 van de litigieuze beschikking — waarin de Commissie in algemene zin verwijst naar het feit dat ‘sommige ondernemingen’ stelden dat zij de binnen het kwestieuze kartel overeengekomen regelingen niet hadden uitgevoerd — letterlijk te hebben weergegeven, heeft het Gerecht in punt 407 van dit arrest immers verwezen naar de overwegingen die het heeft gewijd aan het tweede en het vierde onderdeel van het tweede middel van het verzoekschrift in eerste aanleg.

Met het tweede onderdeel van dit middel stelde rekwirante dat er geen bewijzen waren met betrekking tot de uitvoering van de prijsvaststellingsovereenkomsten.

Vastgesteld moet worden dat het Gerecht in de punten 166 tot en met 185 van het bestreden arrest, die zijn gewijd aan de beoordeling van deze stelling, de door de Commissie aangedragen bewijzen heeft onderzocht die mede betrekking hebben op de individuele deelname van rekwirante aan de uitvoering van de genoemde overeenkomsten, zoals prijsstellingsbrieven tussen de deelnemers aan het kartel waarin prijsverhogingen werden aangekondigd, brieven waarin prijsverhogingen aan klanten werden meegedeeld naar aanleiding van regelingen die tijdens de voorafgaande heimelijke bijeenkomst waren overeengekomen, alsmede ter zake door deelnemers aan het kartel afgelegde verklaringen, waarbij het Gerecht voorts heeft verwezen naar telefoongesprekken tussen vertegenwoordigers van de bij het kartel betrokken ondernemingen om te zorgen voor een juiste uitvoering van de overeengekomen regelingen.

Na in punt 189 van het bestreden arrest te hebben opgemerkt dat de Commissie over informatie betreffende meer dan 50 mededingingsverstorende bijeenkomsten tussen 1992 en 2005 beschikte, en dat zij 343 prijsstellingsbrieven van rekwirante had overgelegd die bedoeld waren om haar klanten te informeren over aanstaande prijsverhogingen, heeft het Gerecht in punt 190 van dit arrest geoordeeld dat de Commissie terecht had vastgesteld dat rekwirante de mededingingsregeling heeft uitgevoerd.

Met het vierde onderdeel van dit tweede middel van het verzoekschrift in eerste aanleg, stelde rekwirante dat zij zich op de markt overeenkomstig de mededingingsregels had gedragen.

Ook ten aanzien daarvan dient te worden vastgesteld dat het Gerecht in de punten 233 tot en met 259 van het bestreden arrest de argumentatie van rekwirante uitgebreid heeft onderzocht, waarbij het ook de economische analyse van haar prijsbeleid heeft vermeld. Naast het specifieke onderzoek van deze argumenten heeft het Gerecht in het bijzonder in aanmerking genomen dat rekwirante aan het merendeel van de meer dan 50 tussen 1992 en 2005 gehouden mededingingsverstorende bijeenkomsten had deelgenomen, dat zij had toegegeven dat zij haar prijzen regelmatig had verhoogd, wat op zichzelf wijst op de toepassing van de tijdens deze bijeenkomsten overeengekomen overeenkomsten, en dat zij in dit verband 343 informatiebrieven aan haar klanten had verstuurd. Het Gerecht is aldus tot de vaststelling gekomen dat op basis van de door rekwirante aangevoerde omstandigheden niet de conclusie kon worden getrokken dat zij zich in de periode van dertien jaar waarin zij partij was bij de inbreukmakende overeenkomsten daadwerkelijk heeft onttrokken aan de uitvoering ervan door zich concurrerend op de markt te gedragen.

Bijgevolg is de grief van rekwirante dat het Gerecht geen rekening heeft gehouden met haar individuele gedrag, maar haar situatie en die van de andere deelnemers in het kader van de algemene tenuitvoerlegging van de mededingingsregeling gezamenlijk heeft onderzocht, ongegrond.

Gelet op een en ander dient het vierde middel van de hogere voorziening eveneens te worden afgewezen.

Aangezien geen van de door rekwirante aangevoerde middelen is aanvaard, moet de hogere voorziening worden afgewezen.