HR, 14-12-2004, nr. 01552/04B, nr. 01553/04B

Het cassatieberoep van klagers richt zich tegen een beschikking van de Rechtbank te Roermond van 4 mei 2004, waarbij de vordering van de Officier van Justitie tot onttrekking aan het verkeer als bedoeld in art. 552f Sv is toegewezen.

Mr. K. Brummans, advocaat te Venlo, heeft cassatie ingesteld. Mr. B.G.J. de Rooij, advocaat te Eindhoven, heeft namens klagers een schriftuur ingezonden, houdende twee middelen van cassatie.

Het gaat in deze zaak om het volgende. Op 13 oktober 2000 is door een tweetal politieagenten in een loods te Maasbracht een MDMA-laboratorium ontdekt. In die loods werden - naast een viertal verdachten - allerhande, naar later bleek onder meer aan klager toebehorende, chemicaliën, grondstoffen en voorwerpen (met name laboratoriumapparatuur) aangetroffen. Deze goederen zijn vervolgens op 14 danwel 15 oktober 2000 door de rechter-commissaris op grond van art. 94 Sv inbeslaggenomen. Het beslag is gelegd in het kader van het strafrechtelijk onderzoek tegen [persoon 1], [persoon 2], [persoon 3], [persoon 4] en [persoon 5].1. Op 16 oktober 2000 heeft de Officier van Justitie ten aanzien van die goederen een machtiging als bedoeld in art. 117, eerste lid, Sv verleend, omdat de goederen (gelet op het gevaarlijke karakter van de chemische stoffen en de hoge opslagkosten) niet geschikt werden geacht voor langdurige opslag.2.

De uitspraken van het Hof 's-Hertogenbosch in de met onderhavige zaak samenhangende strafzaken tegen voornoemde vijf personen dateren van 22 februari 2002. Alleen [persoon 4] heeft tegen de door het Hof gegeven beslissing cassatieberoep ingesteld. De Hoge Raad heeft in die zaak op 1 juli 2003 arrest gewezen.3. In géén van voornoemde strafzaken is een beslissing gevraagd danwel genomen omtrent de aan klager toebehorende, met toepassing van art. 117 Sv vernietigde goederen. De onderhavige afzonderlijke vordering tot onttrekking aan het verkeer is door de Officier van Justitie te Roermond op 31 oktober 2003 ingediend.

Het eerste middel behelst de klacht dat de Rechtbank het verweer dat de Officier van Justitie niet-ontvankelijk moet worden verklaard in zijn vordering ten onrechte heeft verworpen, althans op gronden die die verwerping niet kunnen dragen. Daartoe wordt aangevoerd dat de Rechtbank ten onrechte, althans ontoereikend gemotiveerd heeft overwogen dat aan toewijzing van de vordering niet in de weg staat dat de goederen reeds op de voet van art. 117 Sv zijn vernietigd.

De Rechtbank heeft het in het middel bedoelde verweer blijkens de bestreden beschikking als volgt samengevat en verworpen:

In het middel wordt terecht geklaagd over een onjuiste uitleg van art. 134, tweede lid onder c, Sv. De tekst van art. 134 Sv biedt geen steun voor de door de Rechtbank aan die bepaling gegeven uitleg, inhoudende dat dit artikel niet (mede) ziet op vernietigde voorwerpen.4. De machtiging als bedoeld in art. 117 Sv, waarnaar voornoemde bepaling verwijst, betreft immers ook het vernietigen van voorwerpen. Slechts in het geval dat de goederen op grond van een door de Officier van Justitie gegeven machtiging als bedoeld in art. 117, vierde lid, Sv tegen baat zijn vervreemd, eindigt het beslag niet, maar blijft het rusten op de verkregen opbrengst. Zo is ook in de Memorie van toelichting te lezen, volgens welke het beslag eindigt

Het middel is derhalve in zoverre terecht voorgesteld. Tot cassatie hoeft dit mijns inziens evenwel niet te leiden, gelet op het navolgende.

De omstandigheid dat het beslag ingevolge art. 134, tweede lid onder c, Sv wordt beëindigd indien de machtiging als bedoeld in art. 117 Sv is verleend en het voorwerp niet om baat is vervreemd, betekent niet dat de inmiddels vernietigde zaken niet alsnog aan het verkeer onttrokken kunnen worden verklaard. Als na de vernietiging nog een strafvervolging loopt zal de strafrechter krachtens art. 353 Sv in zijn vonnis nog een uitspraak moeten doen over de indertijd inbeslaggenomen maar reeds vernietigde voorwerpen.6. Het komt mij voor dat de rechter dan ook op de voet van art. 552f Sv kan worden aangeroepen om een beslissing te nemen tot onttrekking aan het verkeer indien de weg van art. 353 Sv is afgesneden, waarbij met name gedacht kan worden aan de situatie dat het Openbaar Ministerie niet-ontvankelijk is verklaard in de vervolging. Hetzelfde geldt mijns inziens indien de weg van art. 353 Sv wel heeft opengestaan, maar niet is benut, bijvoorbeeld omdat het Openbaar Ministerie heeft verzuimd om in de strafzaak de onttrekking van de betreffende goederen te vorderen danwel de strafrechter ten onrechte geen beslissing heeft genomen omtrent de inbeslaggenomen voorwerpen.7.

Nu in géén van de met onderhavige zaak samenhangende strafzaken de onttrekking aan het verkeer is gevorderd danwel een beslissing is genomen met betrekking tot de (aan klager toebehorende) inbeslaggenomen goederen, heeft de Rechtbank derhalve - wat er ook zij van de gegeven motivering - terecht geoordeeld dat de Officier van Justitie kan worden ontvangen in zijn vordering tot onttrekking als bedoeld in art. 552f, tweede lid, Sv.

Het middel faalt derhalve.

In het tweede middel wordt geklaagd dat de Rechtbank ten onrechte, althans ontoereikend gemotiveerd heeft overwogen dat de inbeslaggenomen voorwerpen vatbaar zijn voor onttrekking aan het verkeer. In het middel wordt de stelling verdedigd dat de Rechtbank de inbeslaggenomen voorwerpen niet mocht beschouwen als een de productie van drugs betreffende gezamenlijkheid van voorwerpen.

Blijkens de bestreden beschikking heeft de Rechtbank omtrent die gezamenlijkheid van voorwerpen het volgende overwogen:

Bij de beoordeling van het middel moet worden vooropgesteld dat de enkele omstandigheid dat voorwerpen op zichzelf beschouwd ongevaarlijk zijn, en oorspronkelijk vervaardigd of bestemd voor een legitiem doel, aan onttrekking aan het verkeer - op de grond dat het ongecontroleerd bezit ervan in strijd is met de wet of het algemeen belang - niet in de weg hoeft te staan. Met name ten aanzien van voorwerpen die op zichzelf beschouwd ongevaarlijk zijn maar die in verband staan met andere, wél gevaarlijke voorwerpen, dan wel een gezamenlijkheid vormen die als zodanig wijst op een onwettig gebruik, kan deze grond voor onttrekking aan het verkeer zich voordoen.8. Daarbij zal doorslaggevend gewicht toegekend mogen worden aan de omstandigheden waaronder de voorwerpen werden aangetroffen, voor zover daaruit het kennelijk beoogde gebruik ervan kan worden afgeleid.

Gelet op de in voornoemde overwegingen van de Rechtbank genoemde onderzoeksresultaten van het NFI met betrekking tot de in de loods aangetroffen laboratoriumopstelling en de aldaar gevonden vloeistoffen, getuigt het oordeel van de Rechtbank dat alle in het MDMA-laboratorium aangetroffen chemicaliën, grondstoffen en voorwerpen van klager ingevolge art. 36b onder 4° Sv jo art. 36c Sv vatbaar zijn voor onttrekking aan het verkeer, niet van een onjuiste rechtsopvatting en is het evenmin onbegrijpelijk. Tezamen met de overige in die loods aangetroffen goederen vormen zij immers een gezamenlijkheid van voorwerpen die kennelijk bestemd is voor onwettig gebruik, te weten de productie van synthetische drugs. De Rechtbank heeft daarbij overigens terecht geen belang gehecht aan de vraag of de desbetreffende goederen door de chemici [betrokkene 2] en/of [betrokkene 1] zelf waren bestemd voor het begaan van strafbare feiten, danwel door derden buiten hun medeweten voor onwettige praktijken zijn misbruikt. Het gaat in deze procedure immers niet om de vraag of [betrokkene 2] en/of [betrokkene 1] een strafrechtelijk verwijt met betrekking tot die goederen kan worden gemaakt. Zoals hiervoor onder 4.3 al is vermeld, is voor onttrekking aan het verkeer enkel van belang of de betreffende goederen uiteindelijk (door wie dan ook) een onwettige bestemming hebben gekregen.

Het middel is dus tevergeefs voorgesteld.

De middelen falen. Het tweede middel kan met de aan art. 81 RO ontleende motivering worden verworpen. Ambtshalve heb ik geen grond gevonden die tot vernietiging aanleiding behoort te geven.

Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.