HR, 18-11-2003, nr. 02715/02J

Het Gerechtshof te Arnhem heeft verdachte op 2 oktober 2002 voor openlijke geweldpleging en zaaksbeschadiging veroordeeld tot een voorwaardelijke jeugddetentie voor de duur van drie weken.

Verdachte heeft cassatie ingesteld en mr. G.J. van Oosten, advocaat te Amsterdam, heeft een schriftuur ingezonden, houdende drie middelen van cassatie.

Het eerste middel klaagt over de afwijzing in het arrest van het verzoek om een politieambtenaar te horen.

Het arrest houdt hieromtrent het volgende in:

De raadsman heeft aangevoerd dat verdachte bij zijn verhoor door de politie is toegezegd dat hij niet zou worden vervolgd.

Het hof acht niet aannemelijk dat de verhorende politieambtenaar verdachte heeft toegezegd dat hij niet zou worden vervolgd, nu een politieambtenaar daartoe geen bevoegdheid heeft. Derhalve wordt het verzoek de politieambtenaar als getuige te horen afgewezen.

Nu het proces-verbaal van het onderzoek ter terechtzitting niets vermeldt over het verzoek, maar blijkens het arrest wel een verzoek tot het horen van een getuige is gedaan houd ik het ervoor dat het verzoek - zoals de toelichting op het eerste middel stelt - gebaseerd was op de stelling van verdachte dat hij het schadebedrag van het tweede feit terstond heeft voldaan, waarna verbalisant Kommerkamp verdachte een standje zou hebben gegeven en zou hebben gezegd dat daarmee de kous af was.

Het middel voert aan dat zo een mededeling wel bij verdachte een gerechtvaardigde verwachting heeft kunnen vestigen ook als verbalisant tot zo een toezegging niet bevoegd was. Maar gelet op de omstandigheden van het geval lag een 'politiesepot' volgens de steller van het middel juist wél in de rede en was de politieambtenaar wel bevoegd tot een politiesepot.

Op 1 mei 1999 is de Aanwijzing verbaliseringsbeleid en procesbeschrijving minderjarigen (Stcrt. 1999, 82) in werking getreden. Volgens hetgeen in de Aanwijzing onder het hoofd 'Overgangsrecht' is opgenomen heeft de Aanwijzing onmiddellijke werking vanaf het moment van inwerkingtreding. Onder 1.2 Afdoeningsmodaliteit is het volgende te lezen:

De afdoening vindt plaats in een (processueel) zo vroeg mogelijk stadium; in beginsel wordt gekozen voor de minst vergaande afdoeningsmodaliteit, die redelijkerwijs effect heeft.

Zaken van geringe ernst kunnen en moeten onder bepaalde voorwaarden buiten het justitiële circuit worden gehouden. Daaronder vallen afdoeningen via het politiesepot (waarschuwingen en Halt).

In de schematische weergave van de procesbeschrijving (zie bijlage 1) leidt dit tot "afbuiging" van de lijn politie/OM/rechter. Dergelijke afbuigingen, maar ook die in de vorm van OM-afdoeningen, voorkomen dat de stroom zaken leidt tot verstopping van het justitiële apparaat; die afbuiging tijdens opsporings- of vervolgingstraject (politiesepot, Halt, OM-afdoening) vindt dan ook imperatief plaats, voorzover de ernst van het gepleegde feit en/of de persoon van de dader dat redelijkerwijs mogelijk en wenselijk maakt.

In de voorganger van de Aanwijzing, de Richtlijn verbaliseringsbeleid minderjarigen van 1996 (Stcrt. 1996, 168) was opgenomen dat de waarschuwing door de politie was bedoeld voor de relatief minder ernstige zaken. Hiervan was volgens de Richtlijn sprake bij

Het tweede middel komt op tegen de bewezenverklaring van feit 1, de openlijke geweldpleging. Volgens de steller van het tweede middel kan uit de inhoud der gebezigde bewijsmiddelen niet volgen dat verdachte zich in de gelederen der vechtende partijen heeft geschaard, noch dat hij opzet heeft gehad op het begaan van openlijke geweldpleging. Voorts had het hof in de woorden van verdachte een beroep op een rechtvaardigingsgrond moeten ontdekken.

Het hof heeft voor het bewijs onder meer de volgende bewijsmiddelen gebezigd:

Het hof heeft uit de inhoud van deze bewijsmiddelen kunnen afleiden dat verdachte heeft meegedaan aan de vechtpartij en een van de personen was die het slachtoffer hebben geschopt en geslagen. Tevens heeft het hof het opzet van verdachte gelet op de handelwijze van verdachte kunnen aannemen.

Tenslotte heeft het hof in de verklaring van verdachte, die ter terechtzitting in hoger beroep door een rechtsgeleerd raadsman werd bijgestaan, geen beroep op enigerlei rechtvaardigingsgrond behoeven te lezen,1. nog daargelaten dat het hof uit de bewijsmiddelen heeft afgeleid en heeft kunnen afleiden dat de versie van de gebeurtenissen die verdachte heeft geschilderd niet klopt met het beeld dat uit de bewijsmiddelen oprijst.

Het tweede middel faalt.

Het derde middel klaagt dat de in deze zaak vastgestelde overschrijding van de redelijke termijn ten onrechte door het hof niet is omgezet in een niet-ontvankelijkheidverklaring van het OM, gelet op de jeugdige leeftijd van verdachte en de geringe ernst van het feit.

's Hofs oordeel dat de overschrijding van de redelijke termijn als bedoeld in art. 6, eerste lid, EVRM, die in deze zaak heeft plaatsgevonden, niet leidt tot niet-ontvankelijkheid van het OM maar tot vermindering van de op te leggen straf, geeft niet blijk van een verkeerde rechtsopvatting. Het is niet onbegrijpelijk en kan, verweven als het is met waarderingen van feitelijke aard, in cassatie niet verder worden getoetst.2.

Het derde middel faalt.

Deze conclusie strekt wegens gegrondbevinding van het eerste middel tot vernietiging van het bestreden arrest voor zover het gaat om de beslissingen over feit 2 en de strafoplegging en tot verwijzing van de strafzaak naar een aangrenzend hof teneinde op het bestaande beroep in zoverre opnieuw te worden berecht en afgedaan.