Rb. Haarlem, 22-06-2006, nr. 06/2746 tot en met 06/2748

Eiseres, douane-expediteur, heeft in de periode van 8 december 2004 tot en met 6 juni 2005 voor E B.V. (...), gevestigd te Q (hierna opdrachtgever) op eigen naam en voor eigen rekening 13 aangiften gedaan voor het in het vrije verkeer brengen van zendingen knoflook. Importeur van de partijen knoflook is de firma F Ltd (hierna F Ltd). De goederen komen van oorsprong uit China en zijn aangegeven onder de post 0712 9090 90 (gedroogde groente) van het Gemeenschappelijk douanetarief (GDT). Als omschrijving van de goederen vermelden de aangiften “Garlic (white dry)”. De verificatie van de aangiften is uitsluitend aan de hand van bescheiden uitgevoerd. De goederen zijn vervolgens vrijgegeven en de ter zake verschuldigde invoerrechten zijn voldaan.

Naar aanleiding van een later ingestelde controle door verweerder met betrekking tot een of meer partijen knoflook heeft verweerder aan eiseres drie UTB’s uitgereikt met indeling van de goederen onder post 0703 2000 00 GDT (verse knoflook), waarbij het verschil aan invoerrechten tussen voormelde indelingsposten is nagevorderd.

De UTB’s zijn als volgt gespecificeerd:

UTB-nummer dagtekening nog te betalen invoerrechten

(...) 74218 16 augustus 2005 € 1.001.546,68

(...) 74289 2 september 2005 € 118.457,10

(...) 74217 16 augustus 2005 € 184.906,65

De UTB’s met de nummers (...) 74218 en (...) 74289 vermelden - voor zover hier van belang - het volgende:

In geschil is of verweerder de in geding zijnde goederen terecht heeft ingedeeld onder post 0703 2000 00 van het GDT (verse knoflook).

Eiseres concludeert tot gegrondverklaring van het beroep en vernietiging van de onderhavige UTB’s. Zij stelt daartoe - samengevat en zakelijk weergegeven - het volgende.

Verweerder concludeert tot ongegrondverklaring van het beroep en stelt daartoe - zakelijk en beknopt weergegeven - het volgende.

Ten aanzien van de formele standpunten van eiseres stelt verweerder dat hij de herziening van de indeling in de UTB's heeft gemotiveerd door te verwijzen naar bevindingen van de douane en de resultaten van het onderzoek van het douanelaboratorium naar aanleiding van de monsterneming en dat hij in de bestreden uitspraak de herziening nader heeft gemotiveerd. Verweerder stelt voorts dat hij op verschillende tijdstippen eiseres heeft aangeboden stukken in te zien.

Verweerder erkent dat op hem de bewijslast rust. Verweerder stelt dat hij aan deze bewijslast heeft voldaan en verwijst daartoe naar de resultaten van de monsterneming op 22 december 2005 en (zich bij de stukken van dit geding bevindende) bescheiden. Omdat de procedureregels bij de monsternemingen op 10 en 20 juni 2005 niet zijn gevolgd, worden de uitslagen van de onderzoekingen van deze monsters door het douanelaboratorium niet als bewijs gebruikt.

Verweerder bestrijdt dat hij de bevoegdheid tot monsterneming op 22 december 2005 niet aan artikel 78 CDW kon ontlenen. Verweerder voert in dit verband aan dat het de bedoeling van de Europese wetgever is dat de juiste bedragen aan rechten worden geheven en dat artikel 78 CDW daartoe dient.

Verweerder stelt zich op het standpunt dat een aanzienlijk deel van de aangebrachte goederen op 22 december 2005 zich bevond in de opslag van G B.V., alwaar het monster is genomen. Nu uit de uitslag van het onderzoek van het monster van 22 december 2005 blijkt dat de knoflook een grote hoeveelheid vocht bevat, kan er naar de mening van verweerder geen sprake zijn van gedroogde knoflook. Daarom wordt het monster als verse knoflook ingedeeld. Verweerder acht dit monster representatief voor de goederen vermeld op de in geding zijnde 13 aangiften, waarbij verweerder ervan uitgaat dat de goederen vermeld op de handelsdocumenten en -gegevens, voor de indeling homogene kenmerken hebben gehad. De door eiseres gesignaleerde achteruitgang in kwaliteit belet volgens verweerder niet dat aan de hand van het monster van 22 december 2005 zeer wel kan worden vastgesteld of het ingevoerde product het relevante kenmerk 'gedroogd' bezit.

Verweerder stelt dat bovendien uit de diverse omschrijvingen op facturen, zoals “DRY” en “crop 2004”, blijkt dat het niet gaat om gedroogde knoflook. Gedroogde knoflook is in poedervorm en de vermelding van de grootte van de knoflook als “spec: 6,5CM—UP” een onmogelijke maat voor knoflook in poedervoer. Ook zijn de vermelde verpakkingen en hoeveelheden voor gedroogde knoflook in poedervorm onwaarschijnlijk, terwijl deze wel gebruikelijk zijn voor bolletjes knoflook. Ook wijst verweerder erop dat het zeer gebruikelijk is om knoflook te vervoeren en op te slaan in koeling, maar dat dit niet gebruikelijk is voor gedroogde knoflook.

Beoordeling van het geschil

Ten aanzien van de door eiseres opgeworpen grieven van formeelrechtelijke aard overweegt de rechtbank als volgt.

Verweerder heeft de bevoegdheid op grond van artikel 78 CDW na de vrijgave van de goederen onderzoeken in te stellen, hetgeen verweerder heeft gedaan door monsters te nemen op 10 en 20 juni 2005 en door de administratie van eiseres op 4 augustus 2005 te raadplegen. Deze controlehandelingen vormen een voldoende voorbereiding van de beslissingen van verweerder om op grond van artikel 220 CDW te kunnen en moeten overgaan tot boekingen achteraf en eiseres daarvan op 16 augustus en 2 september 2005 mededelingen te doen, zoals voorgeschreven in artikel 221 CDW. Hieraan doet niet af dat tijdens de voorbereiding door verweerder fouten zijn gemaakt, waardoor bepaalde resultaten van de onderzoeken niet kunnen dienen om de beslissingen te motiveren.

Artikel 6, derde lid CDW bepaalt dat beschikkingen met ongunstige gevolgen voor de personen tot wie zij zijn gericht moeten worden gemotiveerd. De rechtbank constateert dat de UTB’s voldoende zijn gemotiveerd. In één geval is de UTB gemotiveerd door te verwijzen naar het resultaat van het onderzoek aan het monster door het Douanelaboratorium en in de andere twee gevallen zijn de UTB’s gemotiveerd door bovendien te verwijzen naar bevindingen van verweerder. De omstandigheid dat fouten zijn gemaakt bij de monsterneming, waardoor de resultaten uit het onderzoek aan de monsters niet tot motivering kunnen dienen doet daar niet aan af. De motivering is daardoor niet gewijzigd en eiseres is daardoor niet in haar verdedigingsbelang geschaad.

De grief van eiseres dat zij geen dan wel onvoldoende inzage heeft kunnen hebben in de processtukken heeft verweerder voldoende gemotiveerd weersproken. De klacht dat eiseres geen inzage heeft gehad in rapportages/processen-verbaal van de FIOD faalt eveneens, nu verweerder deze stukken niet heeft gebruikt om zijn beslissing te motiveren en deze stukken geen deel uitmaken van de processtukken.

Nu verweerder ambtshalve is overgegaan tot herziening van de in geschil zijnde aangiften, rust de bewijslast ter zake van de onjuistheid van de aangifte en de juistheid van de voorgestane afwijking - naar tussen partijen ook niet in geschil is - op verweerder. Tussen partijen is voorts niet in geschil dat ten aanzien van de monsterneming op 10 en 20 juni 2005 de daarvoor geldende procedure niet is gevolgd, zodat de uitslagen van de onderzoekingen van deze monsters door het douanelaboratorium niet kunnen worden gebruikt als bewijs.

Verweerder acht de aangifte onjuist en baseert dit standpunt op de resultaten van de monsterneming op 22 december 2005 en (zich bij de stukken van dit geding bevindende) bescheiden.

De rechtbank verwerpt de stelling van eiseres dat de monsterneming op 22 december 2005 een wettelijke grondslag ontbeert. Anders dan eiseres heeft betoogd kan uit de tekst of de bedoeling van artikel 78 CDW niet worden afgeleid dat de douaneautoriteiten na de vrijgave van de goederen slechts éénmaal de bevoegdheid hebben om over te gaan tot een controle. Dit brengt mee dat verweerder de mogelijkheid had opnieuw en (nu wel) met in achtneming van de procedurevoorschriften de goederen te onderzoeken zolang deze nog beschikbaar zijn voor monsterneming en niet op enigerlei wijze zijn veranderd. De rechtbank vindt steun voor haar opvatting in rechtsoverweging 46 van het arrest van het Hof van Justitie EG van 4 maart 2004, zaak C-290/01 (Derudder).

De door eiseres in dit verband naar voren gebrachte stelling dat de gegevens afkomstig uit de monsterneming van 22 december 2005 niet als nieuwe gegevens als bedoeld in artikel 78, derde lid, CDW kunnen worden aangemerkt omdat dit in feite dezelfde gegevens zijn als die afkomstig waren van de eerdere monsternemingen op 10 en 20 juni 2005, wordt eveneens verworpen. Vast staat immers dat de gegevens van de resultaten van de monsteronderzoeken van 10 en 20 juni 2005 niet kunnen worden gebruikt ter motivering van de beslissing van verweerder en in deze procedure als niet bestaand moeten worden geacht. Deze vaststelling leidt ertoe dat de gegevens van de resultaten van het monsteronderzoek van 22 december 2005 nieuw zijn ten opzichte van de gegevens uit de aangifte.

Anders dan eiseres heeft betoogd, acht de rechtbank aannemelijk dat het monster dat op 22 december 2005 bij G B.V. is genomen, afkomstig is van de partij ingevoerde knoflook behorende bij de aangifte van 10 maart 2005. Daartoe wordt het volgende overwogen.

Niet in geschil is dat een aanzienlijk deel van de ingevoerde partijen knoflook bij G B.V. is opgeslagen. Zoals uit de feiten hiervoor onder 2.4. opgenomen blijkt, werden de goederen uit deze aangifte onder andere aangevoerd met de container met het containernummer CBHU292768-4. Uit de door verweerder opgestelde - en ter zitting door eiseres bevestigde - weergave van de gang van zaken omtrent de monsterneming op 22 december 2005 blijkt dat verweerder in tegenwoordigheid van eiseres aan een medewerker van de opslaghouder heeft gevraagd de vrije goederen in opslag voor F Ltd te tonen. De medewerker heeft toen goederen, opgeslagen in dozen op pallets, in een vriescel getoond. Enkele pallets waren voorzien van een papier in A4-formaat met daarop een nummer, onder andere de containernummers CBHU292768-4 en CBHU292131-0. De goederen van deze containers zijn aangegeven op de aangiften van 10 respectievelijk 4 maart 2005. Verweerder heeft in aanwezigheid van eiseres een doos genomen van de pallet met het nummer CBHU292768-4 en deze als monster ter onderzoek aangeboden aan het douanelaboratorium.

De door eiseres in geding gebrachte verklaring van K van G B.V. dat de opslag van goederen in het vrije verkeer bij G B.V. door elkaar plaatsvindt en dat ten aanzien van de opgeslagen partijen knoflook geen administratie op containernummer-niveau wordt bijgehouden, doet aan het voorgaande niet af. Het door K verklaarde sluit immers niet uit dat partijen van de aangegeven goederen aan de hand van op pallets aanwezige dozen met daarop aanwezige corresponderende unieke containernummers kunnen worden geïdentificeerd.

Uit de tot de stukken behorende print van de administratie van G B.V. blijkt voorts dat aldaar op 22 december 2005 vrijgemaakte goederen voor F Ltd lagen opgeslagen. Directeur L van G B.V. heeft op 4 augustus 2005 tegenover verweerder verklaard dat G B.V. sedert 15 februari 2005 knoflook heeft opgeslagen voor en in opdracht van F Ltd, dat dit altijd dezelfde soort knoflook was en dat F Ltd in de periode van 9 december 2004 tot en met 14 februari 2005 klant is geweest bij M in S. De enkele bewering van eiseres dat de aangegeven goederen welke bij G B.V. werden opgeslagen alle inmiddels zijn weggevoerd en dat de aldaar nog aanwezige goederen waaruit het monster is genomen onder T1 waren en dus niet in het vrije verkeer, heeft eiseres verder niet onderbouwd, en is daarmee onvoldoende om de identificatie uit te sluiten.

Ten aanzien van de stelling van eiseres dat het op 22 december 2005 genomen monster niet representief is vanwege de verslechtering van de kwaliteit daarvan door tijdsverloop, overweegt de rechtbank dat het douanelaboratorium het monster heeft onderzocht en in staat is geweest de samenstelling van het product te beschrijven, te analyseren en te voorzien van een advies omtrent de tariefindeling. Voorts overweegt de rechtbank dat de luchtvochtigheid afneemt naar gelang de temperatuur lager wordt en dat dientengevolge bij een langdurige opslag bij een lage temperatuur van minus 3 graden Celsius het product eerder meer indroogt dan dat het vochtgehalte toeneemt. Derhalve kan naar het oordeel van de rechtbank, het monster mede in aanmerking genomen worden bij de beoordeling van de juistheid van de aangifte waarop de monsterneming betrekking heeft.

Eiseres stelt voorts dat elke aangifte op zichzelf staat en dat de resultaten van de monsterneming niet kunnen worden geëxtrapoleerd naar alle overige aangiften, mede omdat niet daadwerkelijk is vastgesteld dat de aangegeven partij goederen homogene kenmerken heeft. Zij beroept zich hierbij op de uitspraak van de Douanekamer van het Gerechtshof te Amsterdam van 24 december 2004, nrs. 02/1044 en 02/1045 en het arrest van de Hoge Raad van 8 april 2005, nr. 39.822. De rechtbank overweegt hieromtrent als volgt.

De verwijzing naar de uitspraak van de Douanekamer van het Gerechtshof te Amsterdam van 24 december 2004, nrs. 02/1044 en 02/1045 kan eiseres hier niet baten. De aldaar aanhangige zaken zijn niet te vergelijken met de onderhavige. In die zaken werd op basis van de resultaten van steekproeven van 13 aangiften van personenauto’s de douanewaarde geëxtrapoleerd naar 4.433 aangiften van ingevoerde personenauto’s. Daarvoor was naar het oordeel van de Douanekamer van het Gerechtshof geen plaats.

In de onderhavige zaak gaat het om de vraag of de uitslag van het monsteronderzoek met betrekking tot de tariefindeling van goederen uit één aangifte ook kan gelden voor 12 andere aangiften. De uitspraak van de Douanekamer van het Gerechtshof te Amsterdam op dit punt kan daarom niet zonder meer worden toegepast in de onderhavige zaak.

De stelling van eiseres, gebaseerd op de beslissing van de Hoge Raad gedaan in zijn arrest van 8 april 2005, nr. 39.822, dat niet daadwerkelijk is vastgesteld dat de aangegeven partij goederen homogene kenmerken hebben kan haar evenmin baten. In het geval dat voorlag bij de Hoge Raad ging het om de homogeniteit van een partij van 28.800 kg melkpoeder uit één aangifte, waarvan 18.000 kg was bemonsterd en 10800 kg reeds was verwerkt, en van welke laatste partij het Hof de homogeniteit met de 18.000 kg niet had vastgesteld. Het ging daarbij niet om een indelingsvraagstuk, maar om de vraag of de melkpoeder al dan niet voldeed aan de voorwaarden om onder de regeling actieve veredeling te kunnen worden geplaatst. Ook de uitspraak van de Hoge Raad is derhalve niet zonder meer toepasbaar in de onderhavige zaak.

Voor zover eiseres betoogt dat verweerder niet heeft aangetoond dat het monster uit de container met containernummer CBHU292768-4 uit de aangifte van 10 maart 2005 homogeen is met de partijen knoflook aangevoerd in de vijf andere containers op die aangifte, hetgeen impliceert dat wat tariefindeling betreft eiseres het voor mogelijk houdt dat er in die andere vijf containers andere goederen hebben gezeten, is de rechtbank van oordeel dat verweerder mag uitgaan van de aangifte van eiseres zelf. Zij heeft immers alle goederen uit de zes containers aangegeven onder dezelfde goederencode. Bovendien heeft verweerder met de documenten en bescheiden zoals hierboven onder 2.9 weergegeven voldoende aangetoond dat de zes containers van de aangifte van 10 maart 2005 alle dezelfde producten bevatten.

Voor de overige twaalf aangiften stelt de rechtbank vast dat, zoals uit de hierboven onder punt 2.9 vermelde feiten blijkt, deze aangiften alle vergezeld zijn gegaan met nagenoeg dezelfde bescheiden, als de bescheiden behorende bij de aangifte van 10 maart 2005. Uit deze bescheiden blijkt dat de 13 aangegeven partijen goederen alle nagenoeg dezelfde specifieke kenmerken hebben. De rechtbank acht in dit verband bovendien de hierboven onder 4.4.4. reeds genoemde verklaring van de directeur L van G B.V. van belang. Hij heeft onweersproken verklaard dat de voor F Ltd opgeslagen knoflook altijd dezelfde knoflook was. Gelet op bovenstaande en alles in onderlinge samenhang bezien, is de rechtbank van oordeel dat verweerder voldoende heeft aangetoond dat alle goederen zoals door eiseres op de 13 in geding zijnde aangiften zijn aangegeven alle dezelfde producten knoflook betreffen.

Vervolgens dient te worden beoordeeld of verweerder terecht is afgeweken van de tariefindeling van de goederen op de in geding zijnde aangiften.

Gelet op het vorenoverwogene is het beroep ongegrond.

Proceskosten

De rechtbank ziet geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling.

hoger beroep instellen bij het gerechtshof te Amsterdam (douanekamer), Postbus 1312, 1000 BH Amsterdam, dan wel

beroep in cassatie instellen bij de Hoge Raad der Nederlanden (belastingkamer), Postbus 20303, 2500 EH Den Haag, mits de wederpartij daarmee schriftelijk instemt.

N.B. Bij het bestuursorgaan berust de bevoegdheid tot het instellen van beroep in cassatie niet bij de ambtenaar die de procedure voor de rechtbank heeft gevoerd.

Bij het instellen van hoger beroep dan wel beroep in cassatie dient het volgende in acht te worden genomen: