3.5 Conclusie

In beginsel kunnen slechts (i) rechtshandelingen die (ii) door de schuldenaar (iii) vóór zijn faillissement zijn verricht met de faillissementspauliana worden aangevochten. In dit hoofdstuk is onderzocht welke uitzonderingen op deze deelvereisten mogelijk (zouden moeten) zijn. Gelet op de omvang van het onderzoek zijn niet alle denkbare uitzonderingssituaties besproken. Bij de situaties die wel besproken zijn hebben steeds verschillende argumenten een rol gespeeld. Het is om die redenen niet mogelijk om 'harde regels' te geven aan de hand waarvan zou moeten worden beoordeeld of een uitzondering op de genoemde deelvereisten is toegestaan. Wel kan worden aangegeven met welke factoren in ieder geval rekening zal moeten worden gehouden. Zo zal moeten worden bezien of er andere wettelijke regelingen op de 'rechtshandeling' van toepassing zijn waarin de verhaalsbelangen van schuldeisers reeds in voldoende mate worden beschermd. Is dit het geval, dan bestaat aan toepasselijkheid van de faillissementspauliana mogelijk geen behoefte. Daarnaast moet worden gekeken of de 'rechtshandeling' in het toetsingsmodel van de faillissementspauliana kan worden ingepast. Hiertoe zal de 'rechtshandeling' niet alleen moeten kunnen worden ondergebracht in de categorie onverplicht of verplicht, maar moet het ook mogelijk zijn een tijdstip aan te wijzen waarop deze heeft plaatsgevonden (of geacht moet worden te hebben plaatsgevonden). Dit laatste is van belang om vast te kunnen stellen of partijen op dat moment de voor een succesvol beroep op de faillissementspauliana vereiste wetenschap hadden. Ook zal rekening moeten worden gehouden met de rechtsgevolgen die aan een succesvol beroep op de faillissementspauliana verbonden zijn. Een succesvol beroep op de faillissementspauliana moet er tenslotte toe leiden dat de benadeling van schuldeisers ongedaan wordt gemaakt. Het gevolg van 'vernietiging' moet daarom zijn dat de rechtsgevolgen van de onderzochte 'rechtshandeling' ten opzichte van de schuldeisers niet zijn ingetreden (vgl. art. 3:53 lid 1 BW) en/of hetgeen krachtens de 'rechtshandeling' is 'verkregen' aan de curator moet worden gerestitueerd (vgl. art. 51 lid 1 Fw).