1.3.2.4 Goederenrechtelijk regime girale effecten: lex specialis

Effecten, aandelen daaronder begrepen, welke aan een effectenbeurs genoteerd zijn, worden veelal giraal geleverd aan de koper: de verkoper draagt er zorg voor dat de effecten worden bijgeschreven op een door de koper opgegeven effectenrekening. Indien aandelen behoren tot een verzameling van effecten die giraal overdraagbaar zijn, wordt het goederenrechtelijk regime met betrekking tot die aandelen niet beheerst door de hiervoor beschreven regels zoals opgenomen in artikel 10:137 BW tot en met artikel 10:139 BW, voor zover daarvan in artikel 10:141 BW van wordt afgeweken. Artikel 10:141 BW bevat een lex specialis voor het goederenrechtelijk regime met betrekking tot girale effecten.

Artikel 10:141 BW bepaalt dat het goederenrechtelijk regime met betrekking tot giraal overdraagbare effecten, aandelen daaronder begrepen, wordt beheerst door het recht van de staat op welks grondgebied de rekening waarin de effecten worden geadministreerd, wordt gehouden (artikel 10:141 lid 1 BW). Wordt de effectenrekening bijvoorbeeld gehouden in Duitsland, dan beheerst Duits recht het goederenrechtelijk regime met betrekking tot deze girale effecten.

De onderwerpen die door het toepasselijke recht worden beheerst, komen grotendeels overeen met de onderwerpen die worden beheerst door het goederenrechtelijk regime met betrekking tot aandelen aan toonder zoals genoemd in artikel 10:139 BW jo. artikel 10:135 lid 1 en lid 2 BW. Het aangewezen goederenrechtelijk regime met betrekking tot giraal overdraagbare effecten bepaalt (i) welke rechten op de effecten kunnen rusten en wat de aard en de inhoud van die rechten is, (ii) welke vereisten aan de overdracht of de vestiging van die rechten gesteld worden, (iii) wie gerechtigd is tot uitoefening van de in de effecten besloten rechten, (iv) op welke wijze de rechten die op effecten kunnen rusten zich wijzigen, overgaan en tenietgaan en wat hun onderlinge verhouding is en (v) de executie (artikel 10:141 lid 2 BW). Omdat in Boek 10 BW renvoi is uitgesloten, wordt alleen verwezen naar het interne recht van de staat welks recht is aangewezen en wordt niet tevens verwezen naar het internationaal privaatrecht van die staat. Verwijst, zoals in het voorgaande voorbeeld, het Duitse recht, dat is aangewezen krachtens artikel 10:141 BW, naar het recht van een andere staat wat betreft de rechten die op effecten kunnen rusten en wat de inhoud van die rechten is, dan moet aan die regel van Duits ipr voorbij worden gegaan.1