CRvB, 11-07-2008, nr. 07/1666 WWB

Artikel 18, tweede lid, van de WWB bepaalt onder meer dat het college, indien de belanghebbende naar het oordeel van het college de uit deze wet voortvloeiende verplichtingen niet nakomt de bijstand overeenkomstig de verordening verlaagt, tenzij elke vorm van verwijtbaarheid ontbreekt.

Ingevolge artikel 8, eerste lid aanhef, en onder b, van de WWB stelt de gemeenteraad bij verordening regels met betrekking tot het verlagen van de bijstand, als bedoeld in artikel 18, tweede lid, van de WWB.

Ingevolge artikel 13, eerste lid, van de Maatregelenverordening gemeente Arnhem (hierna: verordening) wordt een maatregel opgelegd van 20% van de bijstandsnorm indien de belanghebbende op een andere wijze dan genoemd in hoofdstuk 2, 3 of 4 tekortschietend besef van verantwoordelijkheid voor de voorziening in het bestaan betoont.

Artikel 13, tweede lid, van de verordening bepaalt dat de duur van de maatregel wordt afgestemd op de periode dat de belanghebbende als gevolg van zijn gedraging langer recht heeft op bijstand.

In artikel 16 van de verordening is bepaald dat het college nadere regels stelt met betrekking tot de uitvoering van de verordening.

Ter uitvoering van die bepaling heeft appellant het Besluit Nadere regels Maatregelenverordening gemeente Arnhem (hierna: Besluit) vastgesteld.

Ingevolge artikel 2, tweede lid, van het Besluit kan de maatregel met terugwerkende kracht worden opgelegd, voor zover de bijstand nog niet is uitbetaald.

Ingevolge artikel 6, aanhef en onder a, van het Besluit wordt de maatregel als bedoeld in artikel 13 van de verordening bij een periode van tekortschietend besef van verantwoordelijkheid voor het bestaan van 3 maanden of korter vastgesteld op 20% van de bijstandsnorm gedurende een maand.

Appellant heeft uitvoering aan deze bepalingen gegeven door betrokkene een maatregel op te leggen bestaande in een verlaging van de bijstand van 20% gedurende een maand.

Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank overwogen dat de artikelen 2, tweede lid, en 6, aanhef en onder a, van het Besluit verbindende kracht missen, zodat appellant deze bepalingen niet ten grondslag heeft kunnen leggen aan het besluit van 20 december 2005. De rechtbank heeft daartoe onder meer het volgende overwogen:

In hoger beroep heeft appellant gewezen op artikel 156 van de Gemeentewet op grond waarvan de gemeenteraad in beginsel al haar bevoegdheden kan overdragen aan het college, tenzij de aard van de bevoegdheid zich daartegen verzet of indien een van de uitzonderingen als genoemd in het tweede en derde lid zich voordoen. Voorts is betoogd dat de aard van de overgedragen bevoegdheid tot bepaling van de omvang en de ingangsdatum van de verlaging van de uitkering niet onder de uitzonderingen valt. Verder wordt bestreden dat uit de Memorie van Toelichting bij artikel 8 van de WWB kan worden afgeleid dat de gemeenteraad ter zake een exclusieve bevoegdheid heeft.

De Raad overweegt als volgt.

Ingevolge artikel 147 van de Gemeentewet worden gemeentelijke verordeningen door de raad vastgesteld voor zover de bevoegdheid daartoe niet bij de wet of door de raad krachtens de wet aan het college van burgemeester en wethouders of de burgemeester is toegekend. Artikel 156 van de Gemeentewet verleent voorts de raad de bevoegdheid (onder meer) om het vaststellen van een verordening over te dragen aan het college van burgemeester en wethouders, tenzij de aard van de bevoegdheid zich daartegen verzet. Uit het derde lid blijkt dat verordeningen die gehandhaafd worden door strafbepalingen of bestuursdwang van de mogelijkheid van de delegatie zijn uitgezonderd. De bepaling van de omvang van de verlaging van de uitkering valt daar niet onder. Er is dus sprake van overdracht door de raad krachtens de wet als bedoeld in artikel 147 van de Gemeentewet, welke in het normale bevoegdhedenstelsel als rechtsgeldig moet worden beschouwd. Dit zou echter anders kunnen liggen als de WWB, zijnde een medebewindswet waarop de betreffende verordenende bevoegdheid berust, deze bevoegdheid aan de raad zou voorbehouden althans zich tegen delegatie daarvan zou verzetten.

Met de rechtbank en anders dan appellant is de Raad van oordeel dat uit de tekst van artikel 8 van de WWB en de toelichting op dat artikel kan worden afgeleid dat het de bedoeling van de wetgever is geweest, de gemeenteraad een exclusieve bevoegdheid toe te kennen voor het vaststellen van regels met betrekking tot het verlagen van de bijstand wegens niet nakoming van de daaraan verbonden verplichtingen. De Raad verwijst kortheidshalve naar de hiervoor weergegeven overwegingen van de rechtbank en maakt deze tot de zijne. Uit die toelichting leidt de Raad tevens af dat de verordening met name criteria dient te bevatten om de hoogte en de duur van de verlaging te kunnen vaststellen. Met de in artikel 13, eerste en tweede lid, van de verordening vastgestelde regels met betrekking tot de hoogte en de duur van de maatregel heeft de gemeenteraad op een juiste wijze uitvoering gegeven aan de hem in artikel 8 van de WWB toegekende verordenende bevoegdheid. Uit het vorenstaande volgt echter tevens dat artikel 6, aanhef en onder a, van het Besluit verbindende kracht mist.

De Raad is evenwel van opvatting dat de in het Besluit neergelegde regels aangemerkt kunnen worden als wetsinterpreterend beleid van appellant ter invulling van de in de verordening van de gemeenteraad neergelegde criteria. Daaronder moet onder meer ook worden begrepen artikel 2 van het Besluit waarin bepalingen worden gegeven met betrekking tot de ingangsdatum van de verlaging. De Raad ziet geen aanleiding dit beleid voor onjuist te houden.

Vaststaat dat de aanvraag van betrokkene om een WW-uitkering bij besluit van het UWV van 14 december 2004 is afgewezen, omdat betrokkene heeft aangegeven niet beschikbaar te zijn voor werk. Het standpunt van betrokkene vindt naar het oordeel van de Raad echter geen steun in de beschikbare medische gegevens.

Met het vorenstaande is gegeven dat betrokkene tekortschietend besef van verantwoordelijkheid voor de voorziening in het bestaan heeft betoond. Van deze gedraging kan niet worden gezegd dat elke vorm van verwijtbaarheid ontbreekt. Hieruit vloeit voort dat appellant op grond van artikel 18, tweede lid, van de WWB gehouden was de bijstand te verlagen.

De Raad is van oordeel dat appellant de gedraging terecht heeft gekwalificeerd als een gedraging als bedoeld in artikel 13, eerste lid, van de verordening.

De Raad stelt voorts vast dat de opgelegde verlaging in overeenstemming is met de verlaging die op grond van artikel 13, eerste lid, van de verordening en artikel 6 van het Besluit als regel moet worden opgelegd. De Raad ziet geen grond om aan te nemen dat de ernst van de gedraging, de mate waarin betrokkene de gedraging kan worden verweten en de omstandigheden waarin zij verkeert appellant aanleiding hadden dienen te geven om de vastgestelde verlaging te matigen met toepassing van artikel 18. eerste lid, van de WWB in verbinding met artikel 2, tweede lid, van de verordening. De Raad ziet in hetgeen betrokkene heeft aangevoerd evenmin dringende redenen als bedoeld in artikel 4, tweede lid, van verordening op grond waarvan van het opleggen van een maatregel kan worden afgezien.

De Raad komt tot de conclusie dat de maatregel stand kan houden.

Met appellant en anders dan de rechtbank moet de gewraakte passage over de vermogensruimte worden opgevat als een informatieve mededeling die dus niet gericht is op rechtsgevolg.

Dit leidt ertoe dat de aangevallen uitspraak, voor zover aangevochten, dient te worden vernietigd. De Raad zal — doende wat de rechtbank zou behoren te doen — het beroep gegrond verklaren voor zover het betrekking heeft op de vaststelling van vermogensruimte, het besluit van 20 december 2005 in zoverre vernietigen, het bezwaar tegen het besluit van 3 mei 2005 in zoverre niet-ontvankelijk verklaren, en het beroep voor het overige ongegrond verklaren.

De Raad ziet geen aanleiding voor een veroordeling in de proceskosten.