HR, 25-01-2011, nr. 09/03503 P

Het Gerechtshof te Arnhem heeft bij arrest van 20 maart 2009 betrokkene ter ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel de verplichting opgelegd tot betaling aan de Staat van een bedrag van EUR 8.608,27.

Tegen deze uitspraak is namens betrokkene cassatieberoep ingesteld.

Namens betrokkene hebben mrs. Th.J. Kelder en C.W. Noorduyn, advocaten te 's‑Gravenhage, twee middelen van cassatie voorgesteld.

Het eerste middel klaagt dat het Hof het gevoerde verweer dat het OM niet-ontvankelijk moet worden verklaard onvoldoende gemotiveerd heeft verworpen.

's Hofs arrest houdt op dit punt in:

Het middel klaagt terecht dat het criterium genoemd in het Zwolsman-arrest1. op de onderhavige situatie niet van toepassing is. Dat criterium heeft betrekking heeft op vormverzuimen begaan tijdens het voorbereidend onderzoek, waarvan in casu geen sprake is. Bovendien ziet het criterium op de niet-ontvankelijkheid van het openbaar ministerie in de vervolging, terwijl het in casu gaat om de vraag of het openbaar ministerie kan worden ontvangen in het door de OvJ ingestelde hoger beroep.

Het middel klaagt eveneens terecht over het beroep dat door het Hof is gedaan op de onder meer in HR 23 december 2008, LJN BF3197 neergelegde regel dat de enkele omstandigheid dat een in eerste aanleg uitgesproken vonnis hangende het hoger beroep ten onrechte reeds is tenuitvoergelegd, geen grond oplevert om het OM niet ontvankelijk te verklaren in de vervolging.2. Dit reeds omdat het zoals al gezegd in casu niet gaat om de ontvankelijkheid van het OM in de vervolging. Bovendien is door de verdediging geen beroep gedaan op de enkele omstandigheid dat de opgelegde straf is tenuitvoergelegd, maar is aangevoerd dat die tenuitvoerlegging bij de betrokkene het gerechtvaardigd vertrouwen heeft gewekt dat het vonnis in eerste aanleg onherroepelijk was. Dat is een geheel andere kwestie. De stellers van het middel merken met juistheid op dat het in het genoemde arrest gaat om hoger beroep dat door de verdachte was ingesteld.3. Bij de behandeling van dat hoger beroep had de verdachte alle belang, al was het maar om een beroep te kunnen doen op de niet-ontvankelijkheid van het OM in de vervolging. Als het zo was geweest dat de verdachte had willen bereiken dat de in eerste aanleg opgelegde straf onherroepelijk werd, had hij zijn hoger beroep eenvoudig kunnen intrekken.

Tot cassatie hoeft een en ander echter niet te leiden. In 's Hofs overwegingen ligt besloten dat (ook) getoetst is aan het vertrouwensbeginsel. Het Hof oordeelt immers dat er geen aan het OM toe te rekenen schending van het vertrouwensbeginsel heeft plaatsgevonden. De vraag waarop het aankomt, is of dat oordeel getuigt van een onjuiste rechtsopvatting dan wel onbegrijpelijk is. Indien die vraag ontkennend dient te worden beantwoord, kan 's Hofs oordeel de verwerping van het verweer zelfstandig dragen.

De stellers van het middel voeren aan dat het oordeel van het Hof dat geen sprake is van een aan het openbaar ministerie toe te rekenen schending van het vertrouwensbeginsel, onjuist en onbegrijpelijk is. Dit omdat fouten van het CJIB wel degelijk aan het OM zijn toe te rekenen, aangezien de werkzaamheden van het CJIB onder de eindverantwoordelijkheid van het OM worden verricht. 4. Mijns inziens berust deze klacht op een onjuiste lezing van 's Hofs arrest. Met de gewraakte zinsnede heeft het Hof enkel tot uitdrukking willen brengen aan welk criterium het gedane beroep op het vertrouwensbeginsel door het Hof is getoetst. De reden waarom naar zijn oordeel van een (aan het openbaar ministerie toe te rekenen) schending van het vertrouwensbeginsel geen sprake is, ligt daarbij besloten in de vaststellingen die het Hof voorafgaande aan de gewraakte zinsnede heeft gedaan, namelijk dat de aanzegging van het appèl op juiste wijze aan de vriendin van de veroordeelde is betekend, terwijl de veroordeelde heeft nagelaten, na het eerste contact met het CJIB, bij het arrondissementsparket te informeren over de eventuele intrekking van het hoger beroep. Daarmee heeft het Hof kennelijk tot uitdrukking willen brengen dat de veroordeelde niet zonder meer op de executiemaatregelen van het CJIB mocht afgaan en daaraan dus niet het gerechtvaardigde vertrouwen heeft kunnen ontlenen dat het vonnis in eerste aanleg onherroepelijk was.

Onbegrijpelijk is dat oordeel mijns inziens niet. Ik begrijp de vaststellingen van het Hof aldus, dat het Hof aannemelijk heeft geoordeeld dat de veroordeelde daadwerkelijk bekend is geworden met het door het OM ingestelde hoger beroep.5. Derhalve had hij rekening moeten houden met de mogelijkheid dat de executie van de opgelegde maatregel op een vergissing berustte en had het op zijn weg gelegen om daar navraag naar te doen. Dit te meer nu er sprake is van een enorme discrepantie tussen het gevorderde bedrag van EUR 11.477,70 en de toewijzing door de Rechtbank van EUR 600,-.

Het middel faalt.

Het tweede middel betoogt dat de aan de vaststelling van het wederrechtelijk verkregen voordeel ten grondslag gelegde bewijsmiddelen onderling tegenstrijdig zijn met betrekking tot het aantal oogsten en strijdig met de vaststelling van het Hof dat er van drie oogsten sprake is geweest.

's Hofs arrest houdt op dit punt in:

Door in deze overweging op te nemen welke verklaringen bestaan over het aantal oogsten, heeft het Hof laten zien zich te realiseren dat de verklaringen uiteenlopend zijn. Dat het Hof op basis van deze verklaringen ervan uit gaat dat er in ieder geval driemaal is geoogst, is in het geheel niet onbegrijpelijk. Dit uitgangspunt is immers niet strijdig met betrokkenes verklaring, waarin dit aantal oogsten wordt genoemd, en evenmin met de overige verklaringen die van drie of meer oogsten uitgaan.

Het middel faalt.

De middelen falen. Het tweede middel kan worden afgedaan met de aan art. 81 RO ontleende motivering.

Gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen, heb ik niet aangetroffen.

Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden,

AG