Rb. Amsterdam, 26-08-2009, nr. 412015 / HA ZA 08-3128

Het verloop van de procedure blijkt uit:

Ten slotte is vonnis bepaald.

[A] en [B] zijn op 6 december 1962 in gemeenschap van goederen met elkaar gehuwd. In 1985 zijn zij feitelijk uit elkaar gegaan. Op 19 december 1990 is de echtscheiding tussen partijen uitgesproken. Op 4 februari 1991 is de echtscheiding ingeschreven in het register van de burgerlijke stand te Amsterdam.

Op 8 april 1991 hebben partijen een akte van scheiding en deling ondertekend. In deze akte is, voor zover van belang, het volgende bepaald:

Voorafgaand aan de ondertekening van de akte van scheiding en deling heeft de toenmalige advocaat van [A] bij [B] nagevraagd of er nog andere pensioenaanspraken waren dan die in verband met [B]'s toenmalige dienstverband bij [C] Effecten. [B] heeft op deze vraag negatief geantwoord.

In 2006 heeft [A] onderzoek gedaan naar mogelijke andere pensioenen van [B]. Uit dat onderzoek bleek dat [B] aanspraak had op nog een aantal andere pensioenen die niet bij de verdeling waren betrokken: een kapitaalverzekering met pensioenclausule bij Reaal Verzekeringen, een pensioen bij de Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties, een pensioen bij de Grafische Bedrijfsfondsen en één bij de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel. Ten aanzien van deze pensioenen hebben partijen een regeling getroffen. De pensioenaanspraken zijn in 2008 alsnog tussen partijen verevend.

Tijdens haar onderzoek is [A] bovendien gestuit op een aantal (levensverzekering)polissen bij Reaal Levensverzekeringen, AXA en RVS op naam van [B] (hierna: de verzekeringen).

Daarnaast ontdekte [A] dat [B] op 15 maart 1995 met zijn toenmalig werkgever [C] Effecten een gerechtelijke schikking was aangegaan. In de schikkingsovereenkomst, waarin [B] wordt aangeduid als gedaagde en [C] Effecten als eiseres (hierna: de schikkingsovereenkomst), staat, voor zover van belang, het volgende vermeld:

Bij brief van 17 juni 2008 heeft de advocaat van [A] aan [B] nadere informatie met betrekking tot de verzekeringen opgevraagd. [B] heeft hierop geantwoord dat deze polissen hem ‘volslagen’ en ‘totaal’ onbekend zijn.

Bij brief van 29 mei 2008 heeft de advocaat van [A] [B] nogmaals gesommeerd tot afgifte van alle relevante correspondentie met betrekking tot de verzekeringen. [B] heeft op deze sommatie niet gereageerd.

[A] vordert, na wijziging van eis, bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad,

(voor zover het primair onder ii. tot en met iv. gevorderde niet toegewezen kan worden)

(voor zover noch het primair onder ii. tot en met iv., noch het subsidiair onder ii. en iii. toegewezen kan worden)

steeds met veroordeling van [B] in de proceskosten.

[B] voert verweer. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

[B] heeft het bestaan van de verzekeringen aanvankelijk — in correspondentie met (de advocaat van) [A] en tot en met de conclusie van antwoord in deze procedure — betwist met de woorden dat deze hem volslagen onbekend waren en heeft zich op het standpunt gesteld dat [A] maar moest bewijzen dat ze bestonden. Ter comparitie, geconfronteerd met de door [A] op dat moment reeds overgelegde stukken, waaronder de schikkingsovereenkomst, de polisnummers van twee verzekeringen bij RVS en gedetailleerde informatie met betrekking tot de verzekering van [B] die bij AXA Equity & Law Levens-verzekeringen (hierna: AXA) heeft gelopen, heeft [B] het bestaan van deze verzekering (hierna: de AXA-verzekering) uiteindelijk erkend. [B] heeft tevens erkend dat deze tot de gemeenschap behoorde en alsnog verdeeld zou moeten worden. Het bestaan van de overige verzekeringen bleef [B] ook ter comparitie betwisten.

Met betrekking tot de AXA-verzekering is (en was ter comparitie) het volgende bekend:

Ter comparitie heeft de rechtbank [B] vervolgens opgedragen informatie te verstrekken over, kort gezegd, de verzekeringen en de waarde daarvan. Bij akte van 6 mei 2009 heeft [B] een brief van RVS Levensverzekering n.v. in het geding gebracht waaruit blijkt dat [B] bij RVS twee levensverzekeringen op zijn naam heeft lopen met polisnummers 70417140 en 24393030; beide verzekeringen zullen een verzekerd bedrag van € 454,= uitkeren bij overlijden van [B]. Gezien deze informatie, die [B] niet betwist, is ook het bestaan van deze verzekeringen voldoende vast komen te staan (hierna: de RVS-verzekeringen).

Met betrekking tot de in de schikkingsovereenkomst genoemde lijfrentepolis bij Reaal Levensverzekeringen met polisnummer 6.121.212 heeft [B] vervolgens bij akte van 6 mei 2009 een brief van Reaal Levensverzekeringen N.V. overgelegd waarin de maatschappij schrijft dat deze verzekering bij haar niet bekend is. Met betrekking tot deze verzekering blijft [B] ook in zijn akte van 6 mei 2009 onder verwijzing naar deze brief nog immer beweren dat de polis met nummer 6.121.212 kennelijk niet bestaat. Dit verweer is ongeloofwaardig. De polis is immers met naam en nummer genoemd in de schikkingsovereenkomst. Nadat [A] bij antwoordakte van 3 juni 2009 een e-mail van Reaal Verzekeringen had overgelegd waarin de verzekeraar uiteindelijk bevestigde dat de verzekering bij haar maatschappij heeft gelopen, heeft [B] bij akte van 17 juni 2009 een waardeoverzicht van ‘Reaal verzekering’ overgelegd waaruit blijkt dat het ‘totaal opgebouwd kapitaal’ van de verzekering ‘bij in leven zijn op 01-12-2006’ f 243.307,92 zou bedragen en dat het ‘verzekerd kapitaal excl. Winst + Slotbonusbijdragen’ op 27 juni 1994 f 212.496,= bedroeg. [B] lijkt hiermee uiteindelijk ook met betrekking tot deze verzekering zijn verweer dat deze niet bestaat (of heeft bestaan) niet langer te handhaven. Dat betekent dat het bestaan van deze verzekering ook vaststaat (hierna: de Reaal-verzekering).

[A] maakt thans op de voet van artikel 3:194 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek (BW) aanspraak op de gehele waarde van de verzekeringen.

Artikel 3:194 lid 2 BW bepaalt dat de deelgenoot die opzettelijk tot de gemeenschap behorende goederen verzwijgt of verborgen houdt, zijn aandeel in die goederen verbeurt aan de andere echtgenoot. Door de toevoeging van het woord opzettelijk kan alleen met succes een beroep worden gedaan op de bepaling, indien [B] wist dat de goederen tot de gemeenschap behoorden. [A] heeft ter onderbouwing van haar stelling dat [B] van het bestaan van de verzekeringen wist en deze opzettelijk voor haar verborgen heeft gehouden gewezen op de volgende omstandigheden. In 2006 is [A] gebleken dat [B] nog aanspraak kon maken op een viertal pensioenen die niet zijn genoemd in de akte van scheiding en deling. [B] heeft het bestaan van deze pensioenaanspraken ten tijde van de echtscheiding en de verdeling van de gemeenschap niet aan [A] gemeld, ondanks een uitdrukkelijk verzoek daartoe van haar toenmalige advocaat. De pensioenaanspraken zijn in 2008 na aandringen van (de advocaat van) [A] alsnog tussen partijen verdeeld. In 1995 heeft [B] de afkoopsom van lijfrentepolis bij Reaal Levensverzekeringen met polisnummer 6.121.212 in het kader van een schikking overgedragen aan zijn voormalige werkgever [C] Effecten. Deze polis moet op het moment van de echtscheiding hebben bestaan en, gezien het bedrag van de schikking, een aanzienlijke waarde hebben vertegenwoordigd. De AXA-verzekering is eveneens afgesloten op een moment dat partijen nog getrouwd waren, deze dateert namelijk uit de periode dat [B] bij Van Haften & Co in dienst was. Ook deze verzekering heeft [B] in 1995 afgekocht.

Zelfs nu alle inmiddels bekende informatie met betrekking tot de verzekeringen boven tafel is gekomen, heeft [B] nagelaten (gemotiveerd) uit de doeken te doen waarom zowel de vier pensioenen als de verzekeringen niet in de verdeling zijn betrokken en moet het ervoor worden gehouden dat hij hier geen verklaring voor heeft en dat hij de pensioenen en de verzekeringen, zoals [A] met stukken onderbouwd heeft gesteld, opzettelijk voor [A] verborgen heeft gehouden. Aangezien [B] ook niet heeft betwist dat hij wist dat de verzekeringen tot de te verdelen gemeenschap behoorden, betekent dit dat [B] niet alleen het deel waar [A] bij verdeling van de gemeenschap recht op zou hebben gehad aan haar zal moeten overdragen, maar dat op de voet van artikel 3:194 lid 2 BW ook zijn deel aan haar zal worden toebedeeld.

De finale kwijting die partijen in de akte van deling elkaar over en weer hebben verleend doet aan het voorgaande niet af. [A] heeft aangevoerd dat zij er op het moment van ondertekening van de akte van scheiding en deling vanuit ging dat [B] alles wat er te verdelen viel had opgegeven. Zij wijst in dit verband in het bijzonder op het verzoek van haar toenmalige advocaat. De in de akte opgenomen door [A] verleende finale kwijting ziet vanzelfsprekend niet op vermogensbestanddelen die (door verzwijging van [B]) niet in de verdeling zijn betrokken. Een beroep op de in de akte van scheiding en deling verleende finale kwijting kan [B] dan ook niet baten.

[A] heeft primair gevorderd dat de verzekeringen, voor zover nog bestaand, aan haar worden overgedragen. Deze primaire vordering kan alleen met betrekking tot de twee RVS-verzekeringen worden toegewezen. Nu [B] tegen de primaire vordering — overdracht van de verzekeringen — verder geen verweer heeft gevoerd, zal deze met betrekking tot deze twee verzekeringen worden toegewezen als gevorderd.

Nu de andere twee verzekeringen op enig moment door [B] zijn afgekocht, zal van deze verzekeringen de waarde moeten worden vastgesteld.

De rechtbank

Dit vonnis is gewezen door mr. R.A. Dudok van Heel en in het openbaar uitgesproken op 26 augustus 2009.