HR, 07-03-2003, nr. R02/073HR

(...)

De man stelt dat hij ten tijde van de terechtzitting in hoger beroep op 4 juli 2001 van mening was dat het huwelijk van partijen niet duurzaam was ontwricht, maar kort nadien heeft afgezien van relatietherapie omdat hem door nieuwe feiten en omstandigheden duidelijk werd dat deze therapie niet tot het daarmee door hem beoogde doel zou kunnen leiden wegens volstrekt gebrek aan vertrouwen in de vrouw. Hij verzet zich thans tegen de echtscheiding omdat hij niet in staat is de door de rechtbank bij de beschikking waarvan beroep bepaalde en uitvoerbaar bij voorraad verklaarde uitkering tot levensonderhoud van de vrouw te betalen, en het vanwege deskundigenonderzoek nog enige tijd zal duren voordat op zijn appèl dienaangaande definitief zal worden beslist. Uit de relatie tussen de man en zijn huidige partner, [betrokkene 1], is op 19 februari 2001 geboren [het kind].

(...)

Vast staat dat de samenwoning van partijen medio 1999 is verbroken, en sedertdien niet is hersteld. Uit de relatie tussen de man en zijn huidige partner is inmiddels een dochter geboren.

De vrouw heeft in eerste aanleg gepersisteerd bij haar echtscheidingsverzoek van 20 september 1999. Ook in hoger beroep volhardt zij in haar standpunt dat het huwelijk van partijen duurzaam is ontwricht en in haar verzoek de echtscheiding uit te spreken.

Deze omstandigheden tezamen, gezien in hun onderling verband, dwingen tot het oordeel dat het huwelijk van partijen duurzaam is ontwricht, zodat de beschikking waarvan beroep te dien aanzien dient te worden bekrachtigd. Naar het oordeel van het hof zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die tot een ander oordeel nopen."

Het middel moet worden beoordeeld naar het voor 1 jan. 1993 geldende recht.

Uit de bepaling van art. 825e lid 2 (oud) Rv volgt dat de voorlopige voorziening met betrekking tot het levensonderhoud van de vrouw haar kracht zou verliezen op het tijdstip van inschrijving van het vonnis in de registers van de burgerlijke stand. Indien op dat tijdstip nog geen beslissing zou zijn gegeven op de in de hoofdzaak door de vrouw ingestelde alimentatievordering, zou de vrouw het gevaar lopen van alimentatie verstoken te blijven tot het moment waarop op deze vordering zou zijn beslist. De vrouw had daarom voldoende belang bij het instellen van hoger beroep tegen het vonnis, ook voor zover daarbij de echtscheiding was uitgesproken, en bij haar vordering tot gelijktijdige afdoening van haar vorderingen, te weten het belang te voorkomen dat dit vonnis in kracht van gewijsde zou gaan en vervolgens zou kunnen worden ingeschreven, waardoor de voorlopige alimentatiebeschikking haar kracht zou verliezen. Ook de aard van het rechtsmiddel stond niet eraan in de weg dat de vrouw hoger beroep instelde met het - door haar met zoveel woorden aangegeven - doel om de band tussen haar vordering tot echtscheiding en haar alimentatievordering te herstellen en gelijktijdige afdoening daarvan te vorderen."

(...) De aard van het rechtsmiddel van appel staat niet eraan in de weg dat het, zoals de man heeft gesteld te dezen te hebben gedaan, wordt gebezigd teneinde te bewerkstelligen dat tezelfdertijd wordt beslist op de vordering tot echtscheiding en die tot levensonderhoud (vgl. HR 26 februari 1993, NJ 1993, 365). Het hof heeft klaarblijkelijk geoordeeld (...) dat in het licht van de door de man aangevoerde omstandigheden niet kon worden gezegd dat tussen het belang van de man het uitoefenen van zijn recht van hoger beroep en dat van de vrouw dat daardoor wordt geschaad, een zodanige onevenredigheid bestaat dat moet worden geoordeeld dat de man zijn bevoegdheid heeft misbruikt. (...) 's Hofs oordeel geeft niet blijk van een onjuiste rechtsopvatting en is voor het overige zozeer verweven met waarderingen van feitelijke aard dat het in cassatie niet verder op juistheid kan worden getoetst. (...)"

"Het Hof is terecht ervan uitgegaan dat, indien eenmaal door de eerste rechter de echtscheiding is uitgesproken, het hoger beroep slechts op grond van door de echtgenoot die het instelt, aan te voeren bijzondere omstandigheden kan worden gebezigd teneinde te bewerkstelligen dat de band tussen het verzoek tot echtscheiding en de verzochte nevenvoorzieningen wordt hersteld en dat tezelfdertijd wordt beslist op die verzoeken. 's Hofs oordeel dat de vrouw zodanige omstandigheden in het onderhavige geval niet heeft aangevoerd, geeft niet blijk van een onjuiste rechtsopvatting en kan, verweven als het is met waarderingen van feitelijke aard, in cassatie verder niet op juistheid worden getoetst. Het is ook niet onbegrijpelijk of onvoldoende gemotiveerd.

Anders dan door de middelen kennelijk wordt aangenomen, vormt ook de omstandigheid dat, zoals de vrouw voor het Hof heeft aangevoerd, de voormalige echtelijke woning haar enige verhaalsobject in Nederland is voor het geval executiemaatregelen noodzakelijk zijn als de op de B. woonachtige man zijn (financiële) verplichtingen jegens de vrouw en hun minderjarige kind niet nakomt, niet een zodanige bijzondere omstandigheid. Immers, de in art. 822 eerste lid, onderdeel a, Rv. en art. 1:165 lid 1 BW bedoelde maatregelen hebben geen verdere strekking dan te voorzien in de moeilijkheden welke een echtscheidingsprocedure kan meebrengen in verband met de huisvesting van de echtgenoten en beïnvloeden de rechten van de echtgenoten niet verder dan het doel van deze maatregelen meebrengt (HR 11 maart 1977, nrs. 11071 en 11072, NJ 1978, 98). Met die beperkte strekking is niet te verenigen dat de vrouw door het instellen van hoger beroep tegen de beschikking van de Rechtbank, voor zover daarbij de echtscheiding was uitgesproken, en door te verzoeken dat gelijktijdig over de echtscheiding en de verzochte nevenvoorzieningen zal worden beslist, tracht te bewerkstelligen dat voormelde voorlopige voorziening ter zake van het gebruik van de echtelijke woning voorshands haar kracht behoudt teneinde aldus te bereiken dat die woning voorshands als verhaalsobject voor haar behouden blijft. (...)"