Rb. Dordrecht (vzr.), 07-04-2006

RECHTBANK DORDRECHT

Sector civiel recht

zaaknummer: 63467 / KG ZA 06-20

vonnis in kort geding van 7 april 2006

in de zaak van

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

Alfa Romeo Nederland B.V.,

statutair gevestigd te Hilversum, kantoorhoudende te Houten,

eiseres,

advocaat mr. W.B.J. van Overbeek te Amsterdam,

procureur mr. V.J. Groot,

tegen

1. [gedaagde sub 1],

wonende te [woonplaats],

2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

Multicar B.V.,

gevestigd en kantoorhoudend te Gorinchem,

gedaagden,

advocaat mr. S.E.A. Davina te Amsterdam,

procureur mr. C.F.W.A. Hamm.

Partijen worden hieronder aangeduid als "ARN" en "Multicar" (gedaagden gezamenlijk).

1. Het procesverloop

De voorzieningenrechter heeft ter terechtzitting van 31 maart 2006 kennis genomen van de volgende processtukken:

- dagvaarding van 10 maart 2006,

- pleitnotities van mr. Van Overbeek, voornoemd,

- pleitnotities van mr. Davina, voornoemd,

- de door beide partijen overgelegde producties.

2. De feiten

2.1 Op grond van hetgeen enerzijds is gesteld en anderzijds erkend, danwel niet of niet voldoende betwist, alsmede op grond van de inhoud van de overgelegde producties, voor zover niet betwist, wordt naar voorlopig oordeel het volgende, zakelijk weergegeven, als tussen partijen vaststaand aangemerkt.

2.2 Sedert zomer 2005 maakt ARN als (een speciaal voor het betreffende doel opgerichte dochtermaatschappij van) de rechtsopvolger van Fiat Auto Nederland B.V. haar bedrijf van de alleen-invoer in Nederland van personenauto's van het merk Alfa Romeo en van de distributie daarvan middels een selectief distributiestelsel van dealers. Het is de Alfa Romeo dealers niet toegestaan nieuwe personenauto's van het merk Alfa Romeo te verkopen aan niet binnen het distributiestelsel van ARN erkende wederverkopers.

2.3 Multicar is tot in 1994 erkende dealer (wederverkoper) van personenauto's van het merk Alfa Romeo geweest. Thans is Multicar geen dealer van Alfa Romeo. Multicar verkoopt en biedt ten verkoop in haar bedrijf in Gorinchem aan (gebruikte en nieuwe) personenauto's van het merk Alfa Romeo.

2.4 Voorts exploiteert Multicar aldaar een autoleasebedrijf van personenauto's van het merk Alfa Romeo.

2.5 Enig aandeelhouder en enig bestuurder van gedaagde Multicar B.V. is de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid [naam venootschap] Beheer B.V.. Gedaagde [gedaagde sub 1] is enig bestuurder van [naam venootschap] Beheer B.V.. Enig aandeelhouder van [naam venootschap] Beheer B.V. is Stichting Administratiekantoor [naam stichting] Beheer. Gedaagde [gedaagde sub 1] is de enig bestuurder van die stichting.

3. De vorderingen

3.1 ARN vordert (na wijziging van eis) -kort samengevat- Multicar te veroordelen

1. om binnen twee werkdagen na betekening van het vonnis:

a) primair: geen nieuwe motorvoertuigen van het merk Alfa Romeo meer te betrekken binnen de EER met het oogmerk deze om commerciële redenen in nieuwstaat te (doen) wederverkopen;

subsidiair: geen nieuwe motorvoertuigen van het merk Alfa Romeo meer te betrekken van een Alfa Romeo-dealer binnen de EER, althans Nederland, met het oogmerk deze om commerciële redenen in nieuwstaat te (doen) weder-verkopen;

b) geen nieuwe motorvoertuigen van het merk Alfa Romeo meer ten toon te stellen en te (weder-)verkopen zolang Fiat Auto binnen de gehele EER selectief distribueert;

c) de door [gedaagde sub 1] en/of Multicar B.V. op voorraad gehouden, van erkende Alfa Romeo-dealers binnen de EER afgenomen nieuwe motorvoertuigen van het merk Alfa Romeo niet langer om commerciële redenen in nieuwstaat te wederverkopen en met ARN in contact te treden omtrent de bestemming van deze voertuigen;

2. om binnen dertig werkdagen na betekening van het vonnis een opgaaf te doen aan ARN van de identiteit van de Alfa Romeo-dealer(s) of andere onder-neming(en) van wie nieuwe voertuigen van het merk Alfa Romeo zijn betrokken gedurende twaalf maanden voorafgaand aan de datum van betekening van het vonnis;

een en ander op straffe van verbeurte van een dwangsom en met veroordeling van gedaagden in de kosten van het geding. ARN voert daartoe onder meer het volgende aan.

3.2 De producent van personenauto's van het merk Alfa Romeo, Fiat Auto S.p.A. te Turijn, Italië, (hierna: "Fiat") heeft er voor zorg gedragen dat binnen de EER per land gesloten selectieve distributiestelsels voor die auto's zijn gevestigd, zoals het stelsel van ARN in Nederland. Voor elke importeur en voor elke dealer van personenauto's van het merk Alfa Romeo geldt dat het niet is toegestaan nieuwe auto's te verkopen aan niet binnen het betreffende distributiestelsel erkende wederverkopers.

3.3 ARN en de met haar in het selectieve distributiestelsel contractueel verbonden dealers investeren in een kwalitatief hoogstaand distributienetwerk. Zijn nieuwe personenauto's van het merk Alfa Romeo ook buiten dat distributiestelsel om te koop, dan wordt de Alfa Romeo dealers oneerlijke concurrentie aangedaan.

3.4 Multicar is zich bewust van het voor Alfa Romeo importeurs en dealers geldende verbod om nieuwe personenauto's van het merk Alfa Romeo aan niet binnen het betreffende distributiestelsel erkende wederverkopers te verkopen c.q. te leveren. Een dergelijk verbod gold ook toen Multicar nog Alfa Romeo dealer was. Bovendien is een dergelijk verbod in de automobielbranche gebruikelijk. Voorts heeft ARN Multicar bij brief van 25 oktober 2005 gesommeerd zich verder te onthouden van het inkopen en wederverkopen van nieuwe personenauto's van het merk Alfa Romeo.

3.5 Multicar betrekt nieuwe personenauto's van het merk Alfa Romeo van erkende Alfa Romeo dealers die binnen Nederland gevestigd zijn, alsmede van buiten Nederland, maar binnen de EER gevestigde erkende Alfa Romeo dealers.

3.6 Daardoor profiteert Multicar van de wanprestatie welke zodanige Alfa Romeo dealers jegens ARN, respectievelijk hun betreffende contractspartners in het desbetreffende selectieve distributienetwerk buiten Nederland plegen, waardoor Multicar onrechtmatig handelt jegens ARN. ARN en haar Nederlandse dealers lijden daardoor schade.

3.7 Nu Multicar, ondanks verzoek daartoe, weigert aan ARN opgave te doen welke dealer(s) aan haar nieuwe personenauto's van het merk Alfa Romeo verkoopt (verkopen) heeft ARN, onder meer met het oog op het treffen van passende maatregelen tegen degene(n) die jegens haar wanprestatie pleegt(plegen), recht en spoedeisend belang bij dat Multicar wordt veroordeeld opgave te doen van de betreffende verkopers.

4. Het verweer

4.1 De gedaagden voeren gezamenlijk verweer. Hun conclusie strekt tot afwijzing van de vorderingen met veroordeling ARN in de kosten van het geding onder de bepaling dat indien deze kosten niet binnen veertien dagen na de datum van het vonnis aan de gedaagden zijn voldaan, daarover vanaf de veertiende dag wettelijke rente verschuldigd is.

4.2 Multicar betwist dat zij nieuwe personenauto's van het merk Alfa Romeo van een contractant van ARN inkoopt en wederverkoopt c.q. ten wederverkoop aanbiedt.

4.3 De door ARN bedoelde buitenlandse leveranciers hebben geen contractuele relatie met ARN, maar met een buitenlandse importeur. In zoverre is er geen sprake van een belang aan de zijde van ARN.

4.4.1. Voor zover sprake is van wanprestatie, speelt deze zich in het buitenland af en is deze niet gericht tegen enige contractuele relatie met ARN.

4.4.2. Er is geen sprake van oneerlijke concurrentie met dealers van het ARN netwerk, nu Multicar geen gebruik kan maken van de voordelen die de importeur aan dealers toekent.

4.4.3. ARN stelt zelf dat importeurs richting Fiat de verplichting hebben het gesloten netwerk te bewaken. Fiat kan derhalve de buitenlandse importeurs aanspreken. Zij kunnen op hun beurt de dealers aan hun contractuele verplichtingen houden.

4.5 Er is geen sprake van een spoedeisend belang aan de zijde van ARN. De wijze waarop Multicar handelt is sinds 1994 niet gewijzigd. De rechtsvoorganger van ARN weet al sinds lang van de activiteiten van Multicar omdat zij in het verleden als importeur van een ander merk met Multicar te maken heeft gehad. Multicar is altijd bereid geweest in gesprek te treden met ARN.

4.6 De Verordening (EG) Nr 1400/2002 van 31 juli 2002 bepaalt uitdrukkelijk dat een dealer van het netwerk niet belemmerd kan worden bij een andere tot het netwerk behorende dealer in te kopen. Net als Multicar kunnen dus ook dealers behorende tot de Alfa Romeo netwerken toegang krijgen tot de buitenlandse markt.

4.7 Het is vaste jurisprudentie dat het handelen met iemand terwijl men weet dat deze door dit handelen een door hem met een derde gesloten overeenkomst schendt, op zichzelf jegens die derde niet onrechtmatig is. De in het maatschappelijk verkeer in acht te nemen zorgvuldigheid gaat niet zover dat men zich jegens een fabrikant zou moeten onthouden van het verhandelen van diens producten op de enkele grond dat daardoor diens verkooporganisatie kan worden ondermijnd. Er is derhalve geen sprake van een onrechtmatige daad aan de zijde van Multicar.

5. De beoordeling

5.1 De onder 3.3, 3.6, en 3.7 vermelde stellingen brengen voldoende spoedeisend belang van ARN bij de gevorderde voorzieningen met zich.

5.2 Kort samengevat strekken de vorderingen ertoe dat Multicar de handel in c.q. de verkoop van nieuwe personenauto's van het merk Alfa Romeo staakt en haar toeleverancier(s) van nieuwe personenauto's van het merk Alfa Romeo aan ARN mededeelt.

5.3 Naar voorlopig oordeel stranden de vorderingen voor zover ze de strekking hebben om Multicar te verbieden om als vertegenwoordiger in opdracht van specifieke eindgebruikers nieuwe personenauto's van het merk Alfa Romeo aan te kopen, en wel op het in art. 4 van de Verordening (EG) Nr 1400/2002 van 31 juli 2002 bepaalde. Een selectief distributiestelsel zoals dat van ARN kan de aangesloten dealers niet beperken in de verkoop van nieuwe personenauto's aan eindgebruikers, mitsdien evenmin aan een vertegenwoordiger van een eindgebruiker.

5.4 Naar voorlopig oordeel stranden de vorderingen voor zover ze de strekking hebben om Multicar te verbieden om nieuwe personenauto's van het merk Alfa Romeo op eigen naam aan te kopen ten behoeve van het door Multicar op eigen naam geëxploiteerde autoleasebedrijf eveneens op het in art. 4 van de Verordening (EG) Nr 1400/2002 van 31 juli 2002 bepaalde. Daarbij treedt Multicar, immers, als eindgebruiker op, nu onvoldoende gesubstantieerd gesteld is dat Multicar anderszins lease-activiteiten ontplooit dan operational lease-activiteiten.

5.5 Naar voorlopig oordeel stranden de vorderingen voor zover ze gebaseerd zijn op gestelde oneerlijke concurrentie door Multicar aan de door ARN erkende Alfa Romeo dealers aangedaan op onvoldoende belang van ARN (zelf).

5.6 Blijft ter beoordeling over de strekking van de vorderingen om Multicar te verbieden om nieuwe personenauto's van het merk Alfa Romeo op eigen naam in te kopen en weder te verkopen c.q. te koop aan te bieden. Daarover wordt het volgende overwogen.

5.6.1 Kort samengevat grondt ARN haar vorderingen tegen Multicar op de stelling dat Multicar onrechtmatig handelt jegens ARN door, in de wetenschap dat zodanige verkoper handelt in strijd met zijn verplichtingen jegens zijn betreffende contractspartner in het desbetreffende gesloten selectieve distributienetwerk, al dan niet zijnde ARN, van die verkoper nieuwe personenauto's van het merk Alfa Romeo te kopen en deze weder te verkopen c.q. ten wederverkoop aan te bieden.

5.6.2 Multicar betwist dat zij nieuwe personenauto's van het merk Alfa Romeo van een contractant van ARN inkoopt en wederverkoopt c.q. ten wederverkoop aanbiedt. Multicar voert aan dat zij de door haar verkochte nieuwe personenauto's van het merk Alfa Romeo van buitenlandse, maar binnen de EER gevestigde Alfa Romeo dealers betrekt.

In het midden kan blijven van of Multicar nieuwe personenauto's van het merk Alfa Romeo van een Nederlandse of een buitenlandse Alfa Romeo dealer betrekt.

5.6.3 Het enkele handelen met iemand terwijl men weet dat deze door dit handelen een door hem met een derde gesloten overeenkomst schendt, is op zichzelf jegens die derde niet onrechtmatig; of een dergelijk, gewoonlijk als profiteren of gebruikmaken van wanprestatie aangeduid, handelen jegens die derde onrechtmatig is, hangt af van de omstandigheden van het geval (vgl.: HR 1 november 1991, NJ 1992, 423; HR 23 december 2005, NJ 2006, 33).

5.6.4 Derhalve levert de enkele omstandigheid dat Multicar wist c.q. weet dat de aan haar nieuwe personenauto's van het merk Alfa Romeo verkopende dealer daardoor wanprestatie pleegt in het kader van het desbetreffende selectieve distributiestelsel nog geen onrechtmatige daad op jegens ARN (daargelaten de vraag of ARN zich kan beroepen op wanprestatie gepleegd in een ander selectief distributiestelsel dan het hare in Nederland).

5.6.5 De omstandigheid dat ARN c.q. Fiat een gesloten selectief distributiestelsel in stand houdt vormt niet zodanige bijkomende omstandigheid die het gedrag van Multicar onrechtmatig doet zijn. Immers, zonder contractsbepalingen in het distributiestelsel die verkoop c.q. levering aan wederverkopers buiten het distributiestelsel verbieden (waardoor het distributiestelsel gesloten wordt) zou verkoop c.q. levering aan Multicar geen wanprestatie van de betreffende partij binnen het betreffende distributienetwerk inhouden.

5.6.6 De omstandigheid dat Multicar zich niet hoeft te houden aan de door ARN c.q. Fiat voorgeschreven verkoopstandaard wordt niet als zodanige bijkomende omstandigheid die het gedrag van Multicar onrechtmatig doet zijn aangemerkt. Het is naar voorlopig oordeel niet waarschijnlijk dat tegenover de door Alfa Romeo dealers te getroosten investeringen c.q. inspanningen geen voordelen voor hen staan.

5.6.7 De omstandigheid dat Multicar in het verleden Alfa Romeo dealer is geweest wordt evenmin als zodanige bijkomende omstandigheid die het gedrag van Multicar onrechtmatig doet zijn aangemerkt. Immers, gesteld, noch gebleken is dat Multicar haar Alfa Romeo dealerschap heeft verloren wegens (de rechtsvoorganger van) ARN c.q. Fiat c.q. het merk Alfa Romeo onwaardig gedrag.

5.6.8 Nu Multicar betwist dat zij Alfa Romeo dealers aftroeft en ARN niet het begin van bewijs van die stelling heeft bijgebracht (het plaatsen van een zeer kleine advertentie in een landelijk dagblad wordt niet als zodanig aftroeven aangemerkt), leent die gestelde omstandigheid zich niet voor beoordeling in kort geding.

5.6.9 De enkele omstandigheid dat ARN c.q. Fiat aan de dealers nadere afleverinstructies geeft (waarvan sommige de veiligheid van de auto's betreffen) en dat Multicar die instructies niet krijgt en ze dus ook niet naleeft, wordt niet als zodanige bijkomende omstandigheid die het gedrag van Multicar onrechtmatig doet zijn aangemerkt. Immers, gesteld, noch gebleken is dat Multicar de personenauto's van het merk Alfa Romeo betrekt van enige ander dan een erkende Alfa Romeo importeur c.q. dealer. Derhalve mag, behoudens bijzondere omstandigheden welke gesteld noch gebleken zijn, worden aangenomen dat de auto's ten tijde van de levering ervan aan Multicar aan de Alfa Romeo standaard voldoen. Het is in beginsel aan de toeleverancier van Multicar om eventuele nadien door of vanwege Fiat gegeven instructies ten aanzien van die aan Multicar geleverde auto's na te leven. Gesteld, noch gebleken is dat Multicar de haar door haar toeleverancier(s) ten aanzien van de aan haar geleverde auto's gegeven instructies niet naleeft. Evenmin is gesteld of gebleken dat wederverkoop van personenauto's van het merk Alfa Romeo door Multicar de aanmerkelijke kans doet ontstaan dat ARN jegens afnemers van personenauto's van het merk Alfa Romeo wegens gebreken ervan aansprakelijk wordt.

5.6.10 Nu Multicar betwist dat zij nieuwe personenauto's van het merk Alfa Romeo buiten Nederland laat kentekenen en ze vervolgens in Nederland laat voorzien van Nederlandse kentekens en daarvan het begin van bewijs niet voorligt, leent die gestelde omstandigheid zich niet voor beoordeling in kort geding.

5.6.11 Ook de (wel) aannemelijke omstandigheden in onderling verband beschouwd worden naar voorlopig oordeel niet als zodanige bijkomende omstandigheden aangemerkt dat ze het gedrag van Multicar onrechtmatig doen zijn.

5.6.12 ARN heeft geen andere aan Multicar toe te rekenen feiten of omstandigheden gesteld waaruit blijkt dat Multicar door nieuwe personenauto's van het merk Alfa Romeo te (weder)verkopen schade toebrengt aan ARN c.q. Fiat c.q. het merk Alfa Romeo, afgezien van het profiteren of gebruikmaken van wanprestatie.

5.6.13 Bij voorlopig oordeel wordt daarom geconcludeerd dat niet aannemelijk is geworden dat Multicar onrechtmatig jegens ARN handelt.

5.7 Op het vorenstaande stuiten de vorderingen af.

5.8.1 ARN zal als de in het ongelijk gestelde partij worden verwezen in de proceskosten.

5.8.2 Multicar vordert bij de proceskostenveroordeling te bepalen dat deze binnen veertien dagen voldaan zal moeten zijn, zodat Multicar vervolgens aanspraak kan maken op wettelijke rente over de proceskostenveroordeling. Die vordering komt niet voor toewijzing in aanmerking, omdat de proceskostenveroordeling opeisbaar is vanaf de datum van (betekening van) het vonnis, mits het vonnis niet vernietigd wordt. Multicar heeft niet gevorderd de veroordeling uitvoerbaar bij voorraad te verklaren. Er wordt geen aanleiding gezien (slechts) de aan Multicar toegewezen proceskostenveroordeling ambtshalve uitvoerbaar bij voorraad te verklaren.

De beslissing in kort geding

De voorzieningenrechter:

wijst de vorderingen af;

veroordeelt eiseres in de kosten van het geding, tot en met dit vonnis aan de zijde van gedaagden gezamenlijk bepaald op € 1.632,- aan salaris van de procureur en op € 248,- aan verschotten.

Dit vonnis is gewezen door mr. W.P. Sprenger en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 7 april 2006.