Rb. Midden-Nederland, 20-05-2016, nr. 16/994049-14 (P)

Het standpunt van het Openbaar Ministerie

De officieren van justitie hebben gevorderd alle ten laste gelegde feiten wettig en overtuigend bewezen te verklaren.

De officieren van justitie hebben een aantal uitdrukkelijk onderbouwde standpunten naar voren gebracht, die zullen worden besproken bij de bewijsoverwegingen.

Het standpunt van de verdediging

De raadsvrouw heeft integrale vrijspraak bepleit.

De raadsvrouw heeft een aantal verweren gevoerd, die zullen worden besproken bij de bewijsoverwegingen.

Het oordeel van de rechtbank

Bewijsmiddelen1.

Valsheid in geschrift, gewoontewitwassen en criminele organisatie

[medeverdachte 1] is sinds 2005 enig aandeelhouder2.en bestuurder3.van [bedrijf 2] , welke vennootschap enig aandeelhoudster en bestuurster is van [bedrijf 3]4., beide gevestigd te [vestigingsplaats] (hierna respectievelijk: [bedrijf 2] en [bedrijf 3] ).

[bedrijf 4] (hierna: [bedrijf 4] ) is op verzoek van [medeverdachte 1] opgericht eind 2010/begin 2011. [bedrijf 4] is gevestigd te [vestigingsplaats]5.en [medeverdachte 1] is gemachtigd tot de bankrekeningen van [bedrijf 4] .6.

[medeverdachte 1] is vanaf maart 2010 werkzaam geweest bij [bedrijf 5] .7.

Introductie en betalingen externen Nadat hij [medeverdachte 1] had aangenomen is [medeverdachte 11] aangenomen bij SNS via [medeverdachte 1] , aldus [medeverdachte 2] .8.Vervolgens zijn toen nog een aantal mensen aangebracht waaronder [veroordeelde] , [medeverdachte 4] , [medeverdachte 5] , [medeverdachte 6] en [medeverdachte 7] . [medeverdachte 1] heeft met deze mensen gesprekken gevoerd.9.[medeverdachte 11] werd als eerste, medio 2010, aangenomen.10.[medeverdachte 8] heeft verklaard dat een aantal van deze mensen via hem bij [bedrijf 5] is gaan werken.11.

In het bij [medeverdachte 1] aangetroffen excelbestand genaamd “detachering”12.zijn werkbladen opgenomen met de namen: [medeverdachte 11] , [medeverdachte 3] , [medeverdachte 4] , [medeverdachte 6] , [medeverdachte 5] , [medeverdachte 7] en [medeverdachte 9] . Dit zijn voornamen van medewerkers van [bedrijf 5] (de rechtbank begrijpt respectievelijk: [medeverdachte 11] , [medeverdachte 3] , [medeverdachte 4] , [medeverdachte 6] , [medeverdachte 5] , [medeverdachte 7] en [medeverdachte 9] ). Over de periode augustus 2010 tot en met december 2012 is per persoon vermeld:

- hoeveel uur de medewerker bij [bedrijf 5] heeft gewerkt;

- hoeveel vergoeding deze medewerker bij [bedrijf 5] heeft gedeclareerd;

- hoeveel [medeverdachte 1] bij deze medewerker declareerde en

- hoe deze declaratie verdeeld werd tussen: [medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] , [medeverdachte 8] , [medeverdachte 11] , [medeverdachte 3] en [medeverdachte 4] .13.

Volgens [medeverdachte 1] betreft dit zijn administratie van deze groep; hij hield dit overzicht maandelijks bij.14.De bedragen die op dit spreadsheet staan, komen overeen met de afspraken die hij met de betreffende mensen heeft gemaakt.15.Als mensen anderen aanbrachten kregen zij een deel van die fee.16.[medeverdachte 1] heeft verklaard dat hij het zich niet kan voorstellen dat de mensen van deze groep -zoals genoemd op het overzicht- niet wisten dat de fee werd verdeeld over meerdere personen.17.Hij heeft [medeverdachte 2] verteld over deze afspraken en het betalen van de bemiddelingsfees. [medeverdachte 2] wist dat een gedeelte van hun uurtarief naar [medeverdachte 1] ging.18.[medeverdachte 1] heeft [medeverdachte 2] hierover ingelicht enkele maanden nadat de eerste van die groep, [medeverdachte 11] , was aangenomen.19.

[medeverdachte 11] en [medeverdachte 4] maakten gebruik van de vennootschappen [bedrijf 6]20.respectievelijk [bedrijf 7]21.. [medeverdachte 8] maakte gebruik van het bedrijf [bedrijf 8] s.r.o.22.[medeverdachte 2] is sinds de oprichting in 2006 enig aandeelhouder van [bedrijf 9] welke vennootschap enig aandeelhoudster is van [bedrijf 10] .23.

[medeverdachte 3] verklaart dat hij enig aandeelhouder en enig bestuurder is van de vennootschap [bedrijf 1] .24.Hij is bij overeenkomst van opdracht van 11 september 2010 werkzaamheden gaan verrichten voor [bedrijf 5] .25.

[medeverdachte 3] verklaart dat hij in augustus 2010 via [medeverdachte 8] in contact kwam met [medeverdachte 1] .26.[medeverdachte 8] vroeg hem of hij wilde werken voor een financiële instelling. [medeverdachte 3] heeft daarop zijn cv naar [medeverdachte 1] gestuurd.27.Vervolgens heeft [medeverdachte 8] meer dan een goed woordje voor [medeverdachte 3] gedaan bij [medeverdachte 1] .28.Daarna heeft een gesprek plaatsgevonden met [medeverdachte 2] .29.In een gesprek met [medeverdachte 8] zijn [medeverdachte 3] en [medeverdachte 4] een fee overeengekomen van € 75,- per gewerkt uur. Op verzoek van [medeverdachte 8] is de betaling van de fee door een aan [medeverdachte 1] gelieerde vennootschap gefactureerd en is aan die vennootschap ook betaald. Dit was een expliciet verzoek van [medeverdachte 8] . [medeverdachte 3] stuurde elke maand zijn factuur op aan [bedrijf 5] . Vervolgens kreeg hij dan een factuur van [medeverdachte 1] , met daarop de omschrijving “declaratie betreffende adviesdiensten t.b.v. [bedrijf 1] BV” voor de betreffende maand. Het bedrag op de factuur kon [medeverdachte 3] herleiden tot de afspraak die met [medeverdachte 8] was gemaakt over de betaling van een fee. [medeverdachte 3] heeft deze facturen in zijn administratie bewaard.30.

Door [bedrijf 2] en [bedrijf 3] is in de periode van 25 oktober 2010 tot en met 17 januari 2013 voor een bedrag van in totaal € 276.787,50 (exclusief btw) gefactureerd aan [bedrijf 1] . Deze facturen zijn in de periode van 11 november 2010 tot en met 26 januari 2013 door [bedrijf 1] voldaan.31.

Uit het excelbestand dat bij [medeverdachte 1] is aangetroffen, blijkt dat de € 75,- die door [medeverdachte 3] aan de vennootschappen van [medeverdachte 1] werd betaald, als volgt werd verdeeld:

- [medeverdachte 1] : € 25,-;

- [medeverdachte 2] : € 25,-;

- [medeverdachte 8] : € 25,-.32.

[medeverdachte 1] verklaart dat hij binnen [bedrijf 5] , behalve aan [medeverdachte 2] , niemand iets heeft verteld over de betalingen die [medeverdachte 3] aan hem deed.33.Verder verklaart [medeverdachte 1] dat hij binnen het project Hamburg de functioneel leidinggevende was van [medeverdachte 3] . De omschrijving op de facturen, die aan [medeverdachte 3] gericht waren, had volgens [medeverdachte 1] anders moeten heten, namelijk bemiddelingsfee.34.

[medeverdachte 3] verklaart dat via hem [medeverdachte 5] en [medeverdachte 6] zijn komen werken bij [bedrijf 5] . In een gesprek met [medeverdachte 8] -waar ook [medeverdachte 4] bij aanwezig was- heeft [medeverdachte 3] aangegeven dat hij het wel redelijk zou vinden dat zij voor het aanbrengen van deze medewerkers een correctie op hun te betalen fee zouden ontvangen. Ongeveer een week erna kwam [medeverdachte 8] hierop terug en stelde voor dat zij € 7,50 per persoon per medewerker zouden krijgen. [medeverdachte 3] heeft hiervoor correctiefacturen gestuurd aan [medeverdachte 1] met daarop dezelfde omschrijving als de facturen die hij van [medeverdachte 1] ontving: adviesdiensten. [medeverdachte 3] verklaart dat de omschrijving op de factuur niet correct was, maar dat hij bewust aansluiting heeft gezocht bij de facturen die door [medeverdachte 1] aan hem werden gestuurd. [medeverdachte 3] betaalde steeds het netto verschuldigde bedrag aan de vennootschap van [medeverdachte 1] .35.Facturen voor [bedrijf 1] werden door [medeverdachte 3] opgemaakt.36.De facturen die door [bedrijf 1] werden verzonden aan [bedrijf 2] en [bedrijf 3] zijn door [medeverdachte 3] verwerkt in de boekhouding van [bedrijf 1] .37.Er is door [medeverdachte 3] geen melding gedaan bij zijn opdrachtgever SNS van het feit dat hij deze beloning ontving.38.

Door [bedrijf 1] is in de periode van 20 november 2010 tot en met 31 december 2012 een bedrag van in totaal € 45.900,16 (exclusief btw) gefactureerd aan [bedrijf 2] en [bedrijf 3] .39.Daarvan is alleen de eerste factuur van € 798,75 (exclusief btw) door [bedrijf 2] op 29 november 2010 betaald.40.De overige factuurbedragen zijn in de periode van 30 december 2010 tot en met 26 januari 201341.verrekend met de bedragen die [medeverdachte 1] aan [medeverdachte 3] in rekening bracht.42.Van de betalingen op 1 november 2011 (over september 2011), 17 maart 2012 (over februari 2012) en 17 oktober 2012 (over september 2012) zijn geen onderliggende facturen aangetroffen. De factuurbedragen betroffen (kennelijk) respectievelijk € 1.983,87, € 1.586,25 en € 1.335,00 (alle exclusief btw).43.

De hiervoor weergegeven feiten en omstandigheden worden slechts gebezigd tot het bewijs van dat tenlastegelegde feit waarop deze blijkens de inhoud kennelijk betrekking hebben.

Korte samenvatting feiten en omstandigheden

Voor de leesbaarheid van dit vonnis volgt hier een korte samenvatting van de opgesomde bewijsmiddelen.

[medeverdachte 3] is door [medeverdachte 8] benaderd om werkzaamheden te gaan verrichten voor [bedrijf 5] . Vervolgens is tussen [medeverdachte 3] en [medeverdachte 8] de afspraak gemaakt dat hij € 75,- per gewerkt uur bij [bedrijf 5] zou afdragen aan [medeverdachte 8] . Deze afdracht werd op verzoek van [medeverdachte 8] gefactureerd door [medeverdachte 1] . De omschrijving op de facturen betrof adviesdiensten. Op enig moment heeft [medeverdachte 3] [medeverdachte 5] en [medeverdachte 6] als nieuwe medewerkers bij [bedrijf 5] aangebracht. [medeverdachte 3] heeft met [medeverdachte 8] de afspraak gemaakt dat hij een deel van de afdracht van [medeverdachte 5] en [medeverdachte 6] zou ontvangen, namelijk € 15,- per door hen gewerkt uur. Deze vergoeding heeft [medeverdachte 3] met [medeverdachte 4] gedeeld. De omschrijving op de facturen die [medeverdachte 3] daarvoor stuurde, luidde: “Werkzaamheden inzake [bedrijf 18] ”. De facturatie en betalingen verliepen via [bedrijf 1] . De hiervoor genoemde betalingsafspraken zijn niet gemeld aan [bedrijf 5] .

De rechtbank zal in de volgende paragrafen uitwerken of vorenstaande bewijsmiddelen tot bewezenverklaring van de ten laste gelegde strafbare feiten dienen te leiden.

Bewijsoverwegingen

Algemeen

Vervolging rechtspersonen en/of natuurlijke personen De rechtbank overweegt dat de vervolging of het daderschap van een rechtspersoon de vervolging of het daderschap van natuurlijke personen niet uitsluit. Het staat het Openbaar Ministerie in beginsel vrij te beslissen of de rechtspersoon en/of de natuurlijke persoon op grond van het eigen daderschap wordt vervolgd (HR 21-10-1986, NJ 1987, 362 en ECLI:NL:PHR:2007:BA7261). De stelling dat het daderschap van een rechtspersoon daderschap van een natuurlijk persoon uitsluit, vindt in zijn algemeenheid geen steun in het recht.

Toerekening aan rechtspersonen Daarnaast is voor de onderstaande bewijsoverwegingen van belang dat een rechtspersoon (in de zin van artikel 51 Sr) kan worden aangemerkt als dader van een strafbaar feit indien de betreffende gedraging redelijkerwijs aan hem kan worden toegerekend. Een belangrijk oriëntatiepunt bij de toerekening is of de gedraging heeft plaatsgevonden dan wel is verricht in de sfeer van de rechtspersoon (ECLI:NL:HR:2003:AF7938).

Valsheid in geschrift

Valsheid facturen

De verdediging heeft betoogd dat de facturen niet vals zijn omdat -kort gezegd- beide partijen wisten wat de onderliggende prestatie was, de omschrijving voldoende juist is en de gefactureerde bedragen niet te hoog zijn.

De rechtbank is van oordeel dat alle hiervoor besproken facturen, opgenomen in het bewijsoverzicht Bijlage II, valselijk zijn opgemaakt. Daarbij is van belang dat de facturen volgens de verdachten betrekking hadden op de betaling voor de onderling gemaakte afspraken. Anders dan de omschrijvingen op de facturen suggereren, werden met de facturen dan ook geen adviezen of andere werkzaamheden in rekening gebracht. Aan de hand van de omschrijving op de facturen kan immers niet worden afgeleid op welke onderliggende afspraken en betalingen de facturen in werkelijkheid betrekking hadden. De facturen zijn opgemaakt ten behoeve van de verzwegen omkoping en de bijbehorende betaalstroom en zijn bedoeld om deze betalingen een titel te verschaffen. Met de opgenomen valse omschrijvingen is de werkelijke aard van deze betaalstroom verhuld.

Ook ten tijde van het opmaken van de facturen door [medeverdachte 3] en het verkrijgen van de door anderen opgemaakte facturen had hij wetenschap van de aard van de betalingen waarop deze facturen betrekking hadden en had hij daarmee ten minste voorwaardelijk opzet op de valsheid hiervan. Hij heeft de aanmerkelijke kans op de valsheid van deze facturen willens en wetens aanvaard.

Daarbij komt dat door de manier van factureren de suggestie wordt gewekt van een niet bestaande rechtsverhouding. Immers, gefactureerd is tussen de vennootschappen van [medeverdachte 3] en [medeverdachte 1] terwijl de betalingsafspraak is gemaakt tussen [medeverdachte 3] en [medeverdachte 8] . Ook wat betreft deze valsheid hadden zij wetenschap en ten minste voorwaardelijk opzet.

Bewijsbestemming als waren de facturen echt en onvervalst De verdediging heeft ook betoogd dat geen sprake is geweest van een oogmerk om de facturen als echt en onvervalst te gebruiken. De facturen zijn wel gebruikt, maar de ontvanger is hierdoor niet misleid aangezien het zowel voor de opsteller als de geadresseerde duidelijk was waar de facturen op zagen.

De rechtbank overweegt hierover als volgt. Het oogmerk van de verdachte moet zijn gericht op het gebruik van het valse of vervalste geschrift als ware echt en onvervalst. Dit impliceert een gerichtheid op misleiding. Dit betekent dat er derden in het spel moeten zijn, die niet van de valsheid op de hoogte zijn. Het gebruik van het geschrift hoeft niet daadwerkelijk plaats te vinden. Het verweer van de verdediging wordt verworpen, nu facturen naar hun aard reeds in het maatschappelijk verkeer (ook jegens derden) een bewijsbestemming hebben. Bovendien zijn de facturen in dit geval ook nog opgenomen in de bedrijfsadministratie(s) waarmee temeer vast staat dat de facturen bestemd waren voor het gebruik door derden -anderen dan de geadresseerden- als waren zij echt en onvervalst, bijvoorbeeld de fiscus en/of accountants (ECLI:NL:GHAMS:2015:1212). De rechtbank acht dan ook bewezen dat de facturen valselijk zijn opgemaakt met het oogmerk om deze als echt en onvervalst te (doen) gebruiken. Ook hebben de betalers deze door anderen opgemaakte valse facturen voorhanden gehad, terwijl zij wisten dat deze geschriften een zodanige bewijsbestemming hadden.

Medeplegen door vennootschap De valsheid van de facturen en de hiermee verrichte handelingen, zoals ten laste gelegd, kunnen zowel aan [medeverdachte 3] als aan zijn vennootschap worden toegerekend. Uit de gebezigde bewijsmiddelen kan worden vastgesteld dat [medeverdachte 3] zelf de ten laste gelegde handelingen (zodoende als medepleger) heeft begaan. Omdat de ten laste gelegde gedragingen gelet op de gebezigde bewijsmiddelen- hebben plaatsgevonden en/of zijn verricht in de sfeer van de rechtspersoon worden deze ook aan haar (als medepleger) toegerekend.

Conclusie

De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat [bedrijf 1] zich samen met [medeverdachte 3] heeft schuldig gemaakt aan het opmaken (feit 2) en voorhanden hebben (feit 1) van valse facturen.

Gewoontewitwassen

De verdediging heeft betoogd dat geen sprake is van gelden die verkregen zijn uit (voorafgaande) strafbare feiten. Indien de rechtbank wel tot een bewezenverklaring van een gronddelict komt dan is sprake van geld afkomstig uit een eigen misdrijf. Volgens vaste jurisprudentie van de Hoge Raad is het verwerven en voorhanden hebben hiervan niet strafbaar.

Partiële vrijspraak betaalde bedragen De rechtbank is van oordeel dat de geldbedragen die door [medeverdachte 3] via [bedrijf 1] aan de vennootschappen van [medeverdachte 1] zijn betaald niet kunnen worden aangemerkt als afkomstig uit enig misdrijf. Immers, de geldbedragen die door [medeverdachte 3] zijn betaald, heeft hij verkregen door het verrichten van werkzaamheden voor [bedrijf 5] op grond van de onderliggende overeenkomsten van opdracht. Deze geldbedragen hebben dan ook een legale herkomst.

De rechtbank spreekt [bedrijf 1] dan ook partieel vrij van het (gewoonte)witwassen voor zover het ten laste gelegde bedrag ziet op bedragen die aan de vennootschappen van [medeverdachte 1] zijn betaald.

Illegale herkomst De rechtbank stelt vast dat aan [medeverdachte 3] gedurende de ten laste gelegde periode een geldbedrag van in totaal € 798,75 (exclusief btw) is betaald. Daarnaast is door [medeverdachte 3] een bedrag van in totaal € 45.101,41 (exclusief btw) verrekend met de betalingen die [medeverdachte 3] aan [medeverdachte 1] moest doen. Deze geldbedragen zijn gefactureerd en ontvangen via [bedrijf 1] . De rechtbank is van oordeel dat [bedrijf 1] wist dat dit geld, in totaal € 45.900,16, afkomstig was uit (passieve) niet-ambtelijke omkoping. Dit geldbedrag is immers afkomstig uit een door een ander begaan misdrijf, te weten de omkoping van [medeverdachte 3] . Deze betalingen zijn gefactureerd en ontvangen door zijn vennootschap.

Witwashandelingen Nu geen sprake is van een eigen misdrijf geldt de eis niet dat bij het verwerven en voorhanden hebben een extra verhullende handeling moet zijn verricht. De rechtbank acht de hierna te noemen witwashandelingen wettig en overtuigend bewezen.

[bedrijf 1] heeft de beschikking gehad over het uit misdrijf afkomstige geldbedrag en heeft dit geld daarmee voorhanden gehad. Daarnaast is sprake van het verwerven van dit geldbedrag. [bedrijf 1] heeft het geld verworven door middel van de valse facturen die door haar zijn opgemaakt. Daarmee heeft zij tevens de werkelijke aard van het door hem ontvangen geld verhuld.

[medeverdachte 3] heeft verklaard dat hij de facturen die hij vanuit [bedrijf 1] verstuurde ook heeft verwerkt in zijn administratie. Door deze handeling is de aard van de ontvangen geldbedragen blijvend verhuld. De facturen met een onjuiste omschrijving die in de administratie van de vennootschappen zijn opgenomen, suggereerden dat de geldbedragen op deze facturen uitsluitend een legale aard hadden. De illegale aard van de betalingen is door [bedrijf 1] op deze wijze blijvend verhuld in de legale bedrijfsvoering.

De rechtbank is dan ook van oordeel dat [bedrijf 1] de ontvangen omkoopbedragen heeft witgewassen door deze te verwerven, voorhanden te hebben en de werkelijke aard hiervan te verhullen.

In de tenlastelegging is het verrekende bedrag van € 45.101,41 (exclusief btw) evenwel niet vermeld. Van de van [medeverdachte 1] ontvangen gelden van totaal € 45.900,16 (exclusief btw) is alleen het bedrag van € 978,75 (de rechtbank leest: € 798,75 (exclusief btw)) opgenomen.

De rechtbank kan verdachte dan ook niet veroordelen voor witwassen van het totale bedrag van € 45.900,16 (exclusief btw) maar slechts voor een bedrag van € 798,75 (exclusief btw).

Pleegperiode en gewoonte Witwassen moet worden beschouwd als een voortdurend delict. Dit brengt mee dat de pleegperiode doorloopt zolang de verdachten ten aanzien van deze geldbedragen nog steeds witwashandelingen verrichten (ECLI:NL:HR:2014:956). Dat deze handelingen nog altijd voortduren of worden verricht kan echter aan de hand van het dossier niet worden vastgesteld. Daarbij acht de rechtbank het in dit geval ook rechtens niet juist om de pleegperiode tot heden door te laten lopen. Het voorhanden hebben en verhullen van de werkelijke aard loopt door zolang verdachten de beschikking hadden over de geldbedragen. Het specifieke moment waarop zij -bijvoorbeeld door gebruik- niet meer over de geldbedragen konden beschikken, is niet vast te stellen aan de hand van het dossier. Daarom wordt in het voordeel van verdachten aangesloten bij data waarvan gesteld kan worden dat zij in de periode daaraan voorafgaand in ieder geval hebben kunnen beschikken over de geldbedragen.

Vastgesteld kan worden dat de witwashandelingen in ieder geval hebben plaatsgevonden tot aan het moment van ontvangst van de omkoopbetaling op 29 november 2010. Anders dan bij andere ontvangers kan ten aanzien van [medeverdachte 3] niet worden bewezen dat het geldbedrag ook is gebruikt. Dit zou meteen na de datum van ontvangst kunnen zijn gebeurd waardoor verdachte het uit misdrijf afkomstige geld vanaf dat moment niet meer voorhanden heeft gehad en/of heeft verhuld. Om te kunnen witwassen moet verdachte kunnen beschikken over het van misdrijf afkomstige voorwerp. De pleegperiode wordt daarom vastgesteld op 29 november 2010.

Nu sprake is van bewezenverklaring van het witwassen van één geldbedrag is de rechtbank van oordeel dat niet bewezen kan worden verklaard dat van witwassen een gewoonte is gemaakt.

Medeplegen eigen vennootschap Het witwassen van het ten laste gelegde geldbedrag wordt zowel voor [medeverdachte 3] als voor zijn vennootschap bewezen verklaard. Uit de gebezigde bewijsmiddelen kan worden vastgesteld dat [medeverdachte 3] zelf de ten laste gelegde handelingen (zodoende als medepleger) heeft begaan. Omdat de ten laste gelegde gedragingen gelet op de gebezigde bewijsmiddelen- hebben plaatsgevonden en/of zijn verricht in de sfeer van de rechtspersoon worden deze ook aan haar (als medepleger) toegerekend.

Conclusie

De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat [bedrijf 1] zich samen met [medeverdachte 3] heeft schuldig gemaakt aan het witwassen van een bedrag van € 798,75 (exclusief btw) op 29 november 2010 (feit 3).

Criminele organisatie

De verdediging heeft betoogd dat geen sprake was van (wetenschap van) een samenwerkingsverband tussen verdachten, geen opzet op deelneming aan een criminele organisatie en ook geen opzet op het oogmerk van die organisatie tot het plegen van strafbare feiten.

Criminele organisatie

De rechtbank overweegt allereerst dat met een criminele organisatie ex artikel 140 Sr wordt bedoeld een gestructureerd en duurzaam samenwerkingsverband van twee of meer personen met als oogmerk het plegen van misdrijven. Niet is vereist dat de betrokkenen bekend zijn met alle personen die deel uitmaken van de organisatie. Verdachten moeten een aandeel hebben in het samenwerkingsverband, dan wel de gedragingen ondersteunen die strekken tot of rechtstreeks verband houden met de verwezenlijking van het oogmerk van de organisatie. Voor opzettelijke deelneming is voldoende dat verdachten in algemene zin weten dat de organisatie het plegen van misdrijven tot oogmerk heeft. Ook rechtspersonen kunnen deelnemen aan een criminele organisatie.

Deelneming niveau 2 De rechtbank is van oordeel dat, gelet op de gebezigde bewijsmiddelen, in niveau 2 sprake is geweest van een gestructureerd samenwerkingsverband, opgericht en geleid door [medeverdachte 2] en [medeverdachte 1] . Het oogmerk van de organisatie was gericht op de passieve en actieve niet-ambtelijke omkoping, de hiermee samenhangende valsheid in geschrift en het gewoontewitwassen. [bedrijf 1] heeft niet alleen wetenschap gehad van het oogmerk van de organisatie maar zij heeft ook een aandeel gehad in de gedragingen die strekken tot verwezenlijking hiervan.

[bedrijf 1] heeft een substantieel aandeel gehad in en ondersteuning gegeven aan gedragingen strekkende tot uitvoering van het oogmerk van de organisatie. Allereerst heeft [bedrijf 1] zelf bijgedragen door valse facturen voorhanden te hebben, valse facturen op te (laten) maken en de hieruit voortvloeiende ontvangsten wit te wassen. Daarnaast kan de vennootschap wetenschap worden toegerekend van vergelijkbare deelneming door en het verrichte aandeel van anderen aan/bij de organisatie. De handelingen door [medeverdachte 3] zelf verricht hebben immers plaatsgevonden en/of zijn verricht in de sfeer van de vennootschap en kunnen ook aan haar (als medepleger) worden toegerekend. Niemand heeft de betaalstromen gemeld bij [bedrijf 17] ). Het samenwerkingsverband heeft hierdoor onafgebroken en gedurende een langere periode kunnen bestaan, terwijl het aantal medewerkers van [bedrijf 5] dat bij de betalingen betrokken raakte toenam.

De rechtbank concludeert dat [bedrijf 1] heeft deelgenomen aan een criminele organisatie bestaande uit de in de bewezenverklaring nader te noemen verdachten en hun vennootschappen (feit 4).