HR, 20-03-2018, nr. 16/01192 J

1. Een proces-verbaal van aangifte d.d. 13 mei 2013 van de politie Hollands Midden met nr. PL1611 2012071285-1. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 191-193):

als de op 13 mei 2012 afgelegde verklaring van [betrokkene 1] :

Op 6 mei 2012 was ik onderweg naar huis in de auto van mijn moeder. Mijn oudste broer belde mijn moeder op, en vroeg toen of wij pizza besteld hadden, want er was voor 94 euro pizza's besteld die werden afgeleverd op ons woonadres. Mijn moeder heeft toen de auto gestopt en heeft de politie ingelicht.

2. Een geschrift, zijnde uitdraaien van een e-mail, gevoegd als bijlage bij het onder 1. genoemde bewijsmiddel. Het houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 204, 205 en 217):

Hotmail: je bestelling bij Italia

Je bestelling

2x Pizza Calzone Dello Chef

lx Pizza Prosciutto

lx Pizza Proscuitto Funghi

lx Pizza Hawaii

lx Pizza Calzone

lx Pizza van het huis

lx Pizza Roma

lx Pizza Parma

Je adresgegevens:

[betrokkene 1]

[a-straat 1]

[woonplaats]

Telefoonnr.: 071- [001]

Betaalmethode: contant

Je betaalt met € 100,-

Totale prijs: € 94,00

3. Een proces-verbaal van aangifte d.d. 29 januari 2013 van de politie Hollands Midden met nr. PL1611 2012192477-1.

Dit proces-verbaal houdt onder meer in – zakelijk weergegeven - (blz. 164-167):

als de op 31 december 2012 afgelegde verklaring van [betrokkene 1] :

Op 24 december 2012 belde mijn vader en vroeg mij of ik een iPad op marktplaats had gezet. Mijn vader werd namelijk heel vaak gebeld door mensen omdat er een advertentie op stond dat er een gratis iPad 4 was op te halen op ons adres. Vervolgens ben ik gaan kijken naar de advertentie. Ik zag dat de advertentie op mijn naam stond, ' [betrokkene 1] '. Ik zag dat het huistelefoonnummer en mijn adres in de advertentie genoemd werden. Hierbij stond als tekst dat wij de iPad over hadden en dat deze gratis opgehaald kon worden door mensen die niet veel geld hadden voor een kerstcadeau. Ik heb deze advertentie niet zelf gemaakt.

Op 30 december 2012 werden er op mijn naam en huisadres pizza's bezorgd. Dit zou door mij besteld zijn, maar dat heb ik niet gedaan. Ik hoorde dat het via thuisbezorgen is besteld.

4. Een geschrift, zijnde uitdraaien van een advertentie, gevoegd als bijlage bij het onder 3. genoemde bewijsmiddel. Het houdt onder meer in –zakelijk weergegeven- (blz. 168-169):

Gratis ipad 4 wit op te halen in Noordwijk

Gezien: 69 keer sinds 23 december 2012

Conditie: Nieuw

Internet: Wi-Fi en 3G

Capaciteit: 64 GB

Levering: ophalen

Hallo,

Mijn moeder had voor sinterklaas allemaal cadeautjes op haar werk gekregen zoals deze iPad. Echter hebben wij al een BlackBerry, een Galaxy, een iPhone en ook nog twee andere iPads. Deze iPad is dus overbodig. Wij weten dat er mensen op de wereld zijn die het minder goed hebben dan ons. Daarom willen wij deze iPad GRATIS geven aan iemand die wel een fijne kerst kan gebruiken.

Ik woon op de [a-straat 1] in [woonplaats] . Vanaf Leiden te bereiken met bus 21 en bus 20. U kunt ook een afspraak maken met 071- [001] .

WEG IS WEG!! GRATIS IPAD NU OF NOOIT OP TE HALEN IN

NOORDWIJK!!!

Adverteerder: [betrokkene 1]

Locatie: [woonplaats] , Zuid-Holland

5. Een proces-verbaal van verhoor aangeefster d.d. 13 mei 2012 van de politie Hollands Midden met nr. P11611 2012071334-2. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 137-139):

als de op 13 mei 2012 afgelegde verklaring van [betrokkene 3] :

Er is voor 94 euro pizza besteld bij een pizzeria in Noordwijk. Mijn oudste zoon had open gedaan en heeft uiteindelijk de pizzakoerier weggestuurd. [betrokkene 1] , mijn jongste dochter, vertelde dat ze op haar e-mail een bericht had gekregen wat een aankoopbevestiging was. Wij wisten niets van deze bestelling en hebben hemel en aarde moeten bewegen om deze te annuleren. Iedere keer als er nu een pakketje bij ons gebracht wordt zijn we doodsbang dat het weer iets is wat wij niet besteld hebben.

6. Een proces-verbaal van verhoor aangeefster d.d. 23 februari 2013 van de politie Haaglanden met nr. PL1571 2013038088-3. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 227-229):

als de op 23 februari 2013 afgelegde verklaring van [betrokkene 3] :

Ik ben de moeder van [betrokkene 1] . Wij wonen op [a-straat 1] te [woonplaats] . U vraagt mij welk nummer onze huistelefoon heeft. Dit is nu een geheim nummer omdat we vorig jaar elke keer door onbekende mannen gebeld werden. Het nummer was 071- [001] .

Begin mei 2012 werd er gebeld door onbekende mannen. Dit bellen ging de hele dag door tot 's nachts. Die mannen vroegen dan naar mijn dochter [betrokkene 1] . We werden er helemaal gek van. Er werd dan 2 dagen zoveel gebeld dat wij de stekker steeds uit de telefoon moesten halen. Mijn dochter werd ook op haar mobiele telefoon gebeld en ge-sms't door allerlei onbekende mannen. Ook via haar MSN account. Die mannen wilden dan weten hoeveel geld het kostte om seks met haar te hebben.

In mei 2012 werden er 10 pizza's bezorgd via www.thuisbezorgd.nl. De pizza's kwamen van pizzeria Italia in Noordwijk. Dit hadden wij niet besteld.

Rond de kerst in 2012 begonnen er weer allemaal onbekende mannen te bellen die naar [betrokkene 1] vroegen. Er werd tot ’s nachts doorgebeld. We werden er thuis wederom helemaal gek van. Ik was ook bang dat de mannen aan de deur zouden komen. Mijn dochter [betrokkene 1] heeft door dit lastigvallen al tot 3 à 4 keer toe een ander mobiel telefoonnummer moeten nemen.

Rond kerst 2012 kwam ook de advertentie op marktplaats waarbij er zogenaamd een iPad gratis af te halen was. Hierdoor werden wij ook dagen op de huistelefoon plat gebeld.

Dit alles heeft heel veel impact op ons leven. Ons leven wordt hierdoor aan alle kanten beperkt. We sliepen allemaal slecht hierdoor. Ik was continue bang wie er nu weer voor de deur zou staan, al dan niet met spullen die besteld waren namens ons.

7. Een proces-verbaal van aangifte d.d. 28 december 2012 van de politie Haaglanden met nr. PL1571 2012274039-1. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 107-108):

als de op 28 december 2012 afgelegde verklaring van [betrokkene 4] , mede namens [betrokkene 2] :

Ik wil samen met mijn dochter [betrokkene 2] aangifte doen. Mijn dochter zit op [B] .

Op 26 december 2012 vertelde mijn dochter mij dat er een rare advertentie op internet stond met foto's van haar en nog een meisje. Ook stond het telefoonnummer van mijn dochter, [06-002] op die site. Ze vertelde mij dat ze door meerdere onbekende personen werd gebeld. Ik zag dat op de site www.speurders.nl een advertentie stond met onder andere mijn dochter op de foto. Dit was in de rubriek erotiek. Het bleek om een contactadvertentie te gaan. Er stond een foto van mijn dochter samen met een-vriendin bij de kerstboom. Deze had mijn dochter als profielfoto op haar Twitter-account.

De gebruikersgegevens van de advertentie zijn [A] Noordwijk, Zuid-Holland, 071- [001] . Bij de aangifte zal een printscreen van de advertentie gevoegd worden.

8. Een geschrift, zijnde een printscreen van een webpagina, gevoegd als bijlage bij het onder 7. Genoemde bewijsmiddel. Het houdt onder meer in –zakelijk weergegeven- (blz. 109):

www.speurders.nl/ [...]

.htm

Plaatsing: gisteren

43 keer bekeken

Prijs: n.o.t.k.

[A]

Noordwijk (Zuid-Holland)

071- [001]

Ik ben blond en ik zoek een geile man. Ik hou van mannen met pit. Mijn voorkeur gaat uit naar mannen met een grote pik. Mijn kamer is groot genoeg voor ons allebei en ik heb voor kerst wat leuke seksspeeltjes gekregen. Prijs in overleg, ik heb namelijk schulden maar voor de kerst wil ik ook wel een gratis cadeautje geven. Voor meer informatie bel of whatsapp [06-002] .

9. Een proces-verbaal van bevindingen d.d. 21 februari 2013 van de politie Haaglanden met nr. PL1571 2012274781-4. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 126-127):

als relaas van de betreffende opsporingsambtenaar:

Naar aanleiding van advertenties op de site www.speurders.nl waarvan aangifte werd gedaan stelde ik onderzoek in.

Bij de site werden de gebruikersgegevens gevorderd van de gebruikersnaam [A] .

Op deze gebruikersnaam bleken een drietal advertenties te zijn aangemaakt in de rubriek 'Erotiek'.

1. [...] . Hiervan werd aangifte gedaan met procesverbaalnummer 2012274039. (Het hof: de aangifte van [betrokkene 2] )

2. [...] . De advertentie is geplaatst op 24-12-2013.1.

"Ik ben op zoek naar een knappe met pit. Hou jij wel van een wild nachtje en vind je ook leuk om uit eten te gaan en mij te verwennen? Bel dan [06-003] ."

3. [...] . De advertentie is geplaatst op 24-12-2013.2.

"Hallo ik ben [betrokkene 1] ik woon in Noordwijk ZH en ik zoek een leuke man. Mijn voorkeur gaat uit naar Arabische mannen maar ik hou ook van andere mannen. Ik ben een echte queen op sexueel gebied ook anaal en oraal is mijn specialiteit. Voor meer informatie bel me. 071- [001] .

Bij alle drie de advertenties werd Noordwijk, postcode [postcode] en telefoonnummer 071- [001] gebruikt als gebruikersgegevens.

Genoemd telefoonnummer is afgegeven voor de familie [van betrokkene 1] , wonende [a-straat 1] .

Bij alle drie de advertenties werd e-mailadres [emailadres] @hotmail.nl opgegeven als behorende bij accountnaam [A] .

10. Een proces-verbaal van bevindingen d.d. 15 maart 2013 van de politie Haaglanden met nr. PL1571 20130465056-2. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 265-266):

als relaas van de betreffende opsporingsambtenaar:

De aangever [betrokkene 5] is eigenaar van restaurant Pizzeria Italia te Noordwijk. In mei 2012 en op 30 december 2012 zijn valse bestellingen gedaan voor het adres van [betrokkene 1] .

Gelet op historische gegevens met betrekking tot bestellingen gedaan met het IP-adres [...] in de periode van 1 mei 2012 tot en met 31 december 2012 van thuisbezorgd.nl. en zag ik dat vanaf het genoemde IP-adres een bestelling was gedaan op 6 mei 2012. Het afleveradres was: [betrokkene 1] , [a-straat 1] , 071- [001] , [emailadres] @live.nl. De bestelling had een totaalbedrag van 94,00 euro.

11. Een proces-verbaal van bevindingen d.d. 28 februari 2013 van de politie Haaglanden met nr. PL1571 2012274781-5. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 252):

als relaas van de betreffende opsporingsambtenaar:

Gelet op de gebruikersgegevens van de advertentie met nummer [...] van de site www.marktplaats.nl, waarin een witte iPad4 gratis werd aangeboden, bleek de advertentie vanaf IP- adres [...] geplaatst te zijn.

Eind december 2012 werd er aangifte gedaan van smaad c.q. laster via de site www.speurders.nl. Uit gegevens van de gebruiker van deze valselijk opgemaakte advertenties bleek dat ook deze advertenties geplaatst waren vanaf IP-adres [...] .

Via een eerder gedane CIOT op dit IP-adres [...] bleek dat het IP-adres via de firma Ziggo is afgegeven aan [betrokkene 6] te Leiden.

12. Een proces-verbaal van bevindingen d.d. 15 februari 2013 van de politie Haaglanden met nr. PL1571 2012276207-8. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 87-88):

als relaas van de betreffende opsporingsambtenaren:

Op 30 december gingen wij langs bij [verdachte] , wonende [woonplaats] . Dit bezoek was naar aanleiding van een incident op internet. Op www.instagram.com was een account aangemaakt waarop foto' s met beledigende alsmede discriminerende teksten stonden. Hier werd door veel jongeren op gereageerd en daaruit bleek dat iedereen er van overtuigd was dat [verdachte] degene was die het account heeft aangemaakt en beheerde. In de woning waren vader, moeder en [verdachte] aanwezig bij het gesprek. We vroegen aan [verdachte] of zij zelf een idee had wie er mogelijk achter het opzetten van dit account zou kunnen zitten. Zij kwam met een meisje uit Noordwijk aan. Zij zou [betrokkene 1] heten van de achternaam. Daar zou ze problemen mee hebben gehad bij een supermarkt.

13. Een proces-verbaal van bevindingen d.d. 18 maart 2013 van de politie Haaglanden met nr. PL1571 2013038088-16. Dit proces-verbaal houdt onder meer in - zakelijk weergegeven - (blz. 93-94):

als relaas van de betreffende opsporingsambtenaar:

Op 18 maart 2013 werd in de woning gelegen aan de [b-straat 1] te Leiden [verdachte] , geboren [geboortedatum] 1995 te [geboorteplaats] , aangehouden. In genoemd perceel waren tevens aanwezig: [betrokkene 6] (vader van verdachte), [betrokkene 7] (moeder van verdachte) en [betrokkene 8] (broer van de verdachte). [betrokkene 7] gaf aan dat [verdachte] in het verleden heel veel gepest is en dat zij daardoor meerdere keren van school is gewisseld. Afgelopen december 2012 zat [verdachte] op [B] . Zij gaf aan dat [verdachte] veel op de computer doet. Zo zou zij meerdere advertenties voor [betrokkene 7] op marktplaats hebben gezet. Sinds ruim een jaar heeft zij een abonnement afgesloten bij Ziggo en sindsdien een beveiligd netwerk. Niemand anders dan het gezin zou het wachtwoord weten van het netwerk. Op de vraag of zij ooit aan iemand het wachtwoord hebben, gegeven verklaarde zowel [betrokkene 7] , [betrokkene 6] en [betrokkene 8] dat niemand anders het wachtwoord heeft. [betrokkene 6] gaf aan dat zijn kinderen een eigen computer hadden op hun kamer.

14. Een proces-verbaal van verhoor verdachte d.d. 18 maart 2013 van de politie Haaglanden met nr. PL1571 2013038088-20. Dit proces-verbaal houdt onder meer in – zakelijk weergegeven - (blz. 47-64):

als de op 18 maart 2013 afgelegde verklaring van de verdachte:

Er was een nep Twitter-account aangemaakt op mijn naam. Er stonden berichten op met een klassenfoto van mij. Het was ontzettend vervelend want iedereen dacht dat ik het was. Er stond ook op dat ik het doe voor geld. Ik weet nog steeds niet wie het gedaan heeft. Ik dacht ook er aan dat het een familie uit Noordwijk was. Ze heetten [betrokkene 1] en [betrokkene 9] . Ik heb wel eens een twitterpagina gezien. Ze hebben alles openbaar staan. Ik heb hun twitter bekeken.

V: Met wie heb je nog meer problemen.

A: Die mensen [betrokkene 1] . Ze hadden een nepaccount aangemaakt op Twitter. Er stond een foto van mij bij.

V: Maar daarvoor zit je niet hier toch?

A: Van wie heb ik een nepaccount aangemaakt?

V: Bijvoorbeeld wat weet je van [betrokkene 1] ?

A: Ik heb af en toe wel eens op haar ding gekeken en gelachen enzo.

V: Wat heb je nog meer gedaan?

A: Haar belachelijk maken. Ik heb vooral slecht over ze gepraat.

V: En op internet?

A: Ik heb over ze geroddeld en foto's naar elkaar gestuurd. Foto's van hun twitteraccount. Dat deed ik via screenshots.”

6. Het hof heeft in een aanvullende bewijsoverweging het volgende overwogen over het stelselmatig inbreuk maken op de persoonlijke levenssfeer:

“Door en namens de verdachte is voorts gesteld dat aan de bewezenverklaarde gedragingen met betrekking tot feit 1 niet de conclusie kan worden verbonden dat sprake zou zijn van stelselmatig inbreuk maken op de persoonlijke levenssfeer als bedoeld in artikel 285b van het Wetboek van Strafrecht.

Het hof overweegt ter zake het navolgende. Blijkens de wetsgeschiedenis en rechtspraak (onder meer HR 15 november 2005, ECLI:NL:HR:2005:AU3495) zijn bij de beoordeling of aan bepaalde gedragingen de kwalificatie "stelselmatig" kan worden verbonden relevant de aard, de duur, de frequentie en de intensiteit van de gedragingen, de omstandigheden waaronder deze plaatsvonden en de invloed daarvan op het persoonlijke leven en de persoonlijke vrijheid van het slachtoffer dan wel de slachtoffers.

Uit de hiervoor weergegeven bewijsmiddelen volgt dat de verdachte:

- op 6 mei 2012, op naam van aangeefster en ter aflevering aan het woonadres van aangeefster, een groot aantal pizza's heeft besteld en op dat woonadres heeft laten afleveren;

- op 23 of 24 december 2012 op marktplaats.nl een advertentie voor een "gratis af te halen" iPad heeft geplaatst met vermelding van de voornaam, de woonplaats, de straatnaam en het huistelefoonnummer van de aangeefster;

- op 24 december 2012 op speurders.nl een erotische contactadvertentie heeft geplaatst met vermelding van de voornaam, de woonplaats en het huistelefoonnummer van de aangeefster;

- op 30 december 2012 op naam van aangeefster en ter aflevering aan het woonadres van aangeefster opnieuw een groot aantal pizza's heeft besteld en op dat adres heeft laten afleveren.

Uit de aangiften van het slachtoffer en haar moeder volgt voorts dat voormelde gedragingen van verdachte een aanzienlijke impact op het leven en het veiligheidsgevoel van het slachtoffer en haar gezinsleden hebben gehad. Ook volgt

Daaruit dat na de plaatsing door de verdachte van de contactadvertentie op speurders.nl het slachtoffer meermalen en meerdere dagen achtereen is gebeld c.q. via haar mobiele telefoon is benaderd door personen die geïnteresseerd waren in een seksuele ontmoeting met het slachtoffer. Mede in aanmerking nemende de jeugdige leeftijd van het slachtoffer en het seksuele karakter van de telefoontjes acht het hof het aannemelijk dat deze telefoontjes een aanzienlijke impact op het persoonlijke leven van het slachtoffer hebben gehad.

Naar het oordeel van het hof was het voor de verdachte geheel voorzienbare (en naar het hof aanneemt: ook beoogde) gevolg van het door de verdachte op een internetplatform plaatsen van voormelde erotische berichten en het bericht inzake de gratis af te halen iPad met daarbij de vermelding van de woonplaats en mobiele en vaste telefoonnummers van het slachtoffer, dat het slachtoffer veelvuldig (en deels ook met seksuele intenties) zou worden benaderd door derden. Deze benaderingen zijn ook gevolgd. Het hof rekent deze benaderingen door derden, in het kader van de beoordeling van welke gedragingen dienen te worden betrokken bij de beoordeling van de stelselmatigheid van de inbreuken op de levenssfeer van de verdachte3., dan ook geheel toe aan de verdachte.

Het hof kent voorts gewicht toe aan het feit dat het niet bij één plaatsing van één advertentie/bestelling is gebleven. De verdachte heeft op verschillende momenten dergelijke berichten geplaatst, waarbij telkens ook naam, woonplaats/adresgegevens en telefoonnummers van aangeefster werden vermeld. Dit aanhoudende karakter van verdachtes handelen, en het gegeven dat zij kennelijk over deze persoonlijke informatie van het slachtoffer kon beschikken, heeft, zo blijkt ook uit de aangifte van haar moeder, het leven van het slachtoffer en haar gezinsleden langere tijd beperkt, onder meer omdat men bevreesd was voor het (moeten) openen van de deur en het (moeten) aannemen van niet door hen bestelde pakketjes. Het slachtoffer heeft voorts onder meer, om een eind te maken aan de overlast van mannen die haar via de telefoon benaderden, diverse malen van telefoonnummer moeten wisselen en ook haar huistelefoonnummer moeten omzetten in een geheim nummer.

Gezien voorgaande feiten en omstandigheden is het hof dan ook van oordeel dat de bewezenverklaarde gedragingen van de verdachte ten opzichte van aangeefster dienen te worden gekwalificeerd als het stelselmatig inbreuk maken op de persoonlijke levenssfeer als bedoeld in artikel 285b van het Wetboek van Strafrecht.”

7. Van belaging als bedoeld in art. 285b, eerste lid, Sr kan eerst sprake zijn indien de inbreuken op de persoonlijke levenssfeer een stelselmatig karakter hebben. Bij de beoordeling van de vraag of van stelselmatigheid sprake is, zijn als relevante factoren aan te merken de aard, de duur, de frequentie en de intensiteit van de gedragingen van de verdachte, de omstandigheden waaronder deze hebben plaatsgevonden en de invloed daarvan op het persoonlijk leven en de persoonlijke vrijheid van het slachtoffer.4.Geen van deze factoren is als zodanig doorslaggevend; het gaat om het totaalbeeld. Gesteld zou kunnen worden dat naarmate de aard en de intensiteit van de inbreuken indringender zijn en de invloed op het persoonlijk leven en de persoonlijke vrijheid van het slachtoffer meer ingrijpend, aan de duur en de frequentie van de inbreuken minder hoge eisen behoeven te worden gesteld.5.

8. De casus roept de vraag op waar de grens ligt tussen – niet strafbaar – pestgedrag van tienermeisjes en systematisch pestgedrag dat is te kwalificeren als belaging. Deze vraag is niet in algemene zin te beantwoorden, maar zal van geval tot geval moeten worden beantwoord aan de hand van de hiervoor onder 7 genoemde relevante factoren. Het hof heeft bij de beoordeling of sprake is geweest van een stelselmatige inbreuk op de persoonlijke levenssfeer het juiste toetsingskader gehanteerd, waarbij het onder meer de aard, de intensiteit, het aanhoudend karakter en de gevolgen van het handelen van de verdachte op het persoonlijk leven van de aangeefster in aanmerking heeft genomen. Van een onjuiste rechtsopvatting getuigt zijn oordeel niet.

9. Het middel behelst de klacht dat uit de bewijsmiddelen de betrokkenheid van de verdachte bij de bestelling van pizza’s op 30 december 2012 niet kan volgen. Deze bestelling is volgens de steller van het middel niet gekoppeld aan een IP-adres, terwijl deze evenmin op andere wijze met de verdachte in verband kan worden gebracht.

10. Uit de bewijsmiddelen kan inderdaad niet worden afgeleid dat de verdachte verantwoordelijk is voor de op 30 december 2012 gedane bestelling bij restaurant Pizzeria Italia in Noordwijk. Alleen ten aanzien van de op 6 mei 2012 gedane bestelling is vastgesteld dat deze is gedaan vanaf het IP-adres dat is afgegeven aan het huisadres van de verdachte (bewijsmiddel 10). Ook overigens kan uit de bewijsmiddelen niet volgen dat de op 30 december 2012 gedane bestelling afkomstig is van de verdachte, terwijl uit de bewijsmotivering evenmin kan worden afgeleid dat het gaat om schakelbewijs.6.Het middel treft in zoverre doel. Tot cassatie behoeft dat evenwel niet te leiden, aangezien door weglating van dit onderdeel uit de bewezenverklaring de aard en ernst van het bewezen verklaarde niet worden aangetast.

11. Voorts klaagt het middel dat uit de bewijsmiddelen niet kan worden afgeleid dat de door het hof vermelde gedragingen een aanzienlijke impact hebben gehad op het persoonlijke leven van de aangeefster en haar gezinsleden. Daarbij wijst de steller van het middel er in het bijzonder op dat uit de bewijsmiddelen niet zou volgen dat de aangeefster en haar moeder hinder hebben ondervonden van de erotische advertentie die op www.speurders.nl is geplaatst.

12. Deze klacht faalt. Kennelijk en niet onbegrijpelijk heeft het hof uit de verklaring van de moeder van de aangeefster (bewijsmiddel 6), voor zover inhoudende dat “rond de kerst in 2012 er weer allemaal onbekende mannen [begonnen] te bellen die naar [betrokkene 1] vroegen” afgeleid dat de aangeefster en haar familie hinder hebben ondervonden van de op 24 december 2012 op speurders.nl geplaatste erotische advertentie. In de bewijsmiddelen ligt voorts besloten dat de desbetreffende advertentie is geactiveerd en dat daarop is gereageerd.

13. Het middel bevat voorts de klacht dat de bewezen verklaarde handelingen hebben plaatsgevonden binnen een context van grootschalige pesterijen op sociale media en via de telefoon waaraan ook anderen dan de verdachte schuld zouden dragen. Volgens de steller van het middel kan niet worden vastgesteld dat het juist de gedragingen van de verdachte zijn geweest die de door het hof genoemde impact hebben gehad op de persoonlijke levenssfeer van de aangeefster en haar familie. Ook deze klacht treft geen doel. Voor zover het middel verwijst naar andere – niet tot het bewijs gebezigde – passages uit de aangiftes, stuit de klacht af op de selectie- en waarderingsvrijheid van de feitenrechter. Voorts neem ik in aanmerking dat het hof uit de aangiftes heeft afgeleid dat de gedragingen van de verdachte een aanzienlijke impact op het leven en het veiligheidsgevoel van het slachtoffer en haar gezinsleven hebben gehad. De omstandigheid dat de aangeefster diverse malen van telefoonnummer heeft moeten wisselen en ook haar huistelefoonnummer heeft moeten omzetten in een geheim nummer om een einde te maken aan de overlast van mannen die haar via de telefoon benaderden, spreekt in dit verband boekdelen. Het oordeel van het hof in het licht van de bewijsvoering niet onbegrijpelijk.

14. Uit de bewijsvoering kan worden afgeleid dat de verdachte op 6 mei 2012 pizza’s heeft besteld en heeft doen bezorgen bij de aangeefster en haar familie en op 23 en 24 december 2012 advertenties op www.marktplaats.nl en op www.speurders.nl heeft geplaatst, terwijl (mede) naar aanleiding van deze advertenties (tot in de nacht) werd gebeld en ge-sms’t door vele mannen die naar de aangeefster vroegen, terwijl zij ook werd “platgebeld” in verband met een op Marktplaats gratis aangeboden iPad. Als gevolg hiervan sliepen de aangeefster en haar familie slecht, vreesden zij dat mannen aan de deur zouden komen en heeft de aangeefster herhaaldelijk een ander telefoonnummer moeten nemen en is het huisnummer omgezet in een geheim nummer. Het hof heeft niet onbegrijpelijk aangenomen dat de impact van de erotische advertenties, gelet op de jeugdige leeftijd van het slachtoffer en het seksuele karakter van de telefoontjes, aanzienlijk is geweest.7.

15. Daarbij realiseer ik mij dat de frequentie van bewezen verklaarde handelingen van de verdachte als zodanig gering is. Hierbij moet evenwel worden bedacht dat het bij verschillende handelingen, te weten het plaatsen van de advertenties, gaat om handelingen die een veelvoud aan handelingen van derden uitlokken, met zeer frequente inbreuken op de persoonlijke levenssfeer tot gevolg. Ik meen dat het hof zulks bij de beoordeling van de stelselmatigheid van de inbreuken in zijn beschouwingen heeft kunnen betrekken. De verdachte heeft aldus in de vaststellingen van het hof met haar handelen opzettelijk een veelvoud aan inbreuken op de persoonlijke levenssfeer bewerkstelligd. Ook de aard van de inbreuken legt daarbij gewicht in de schaal. Dat geldt in het bijzonder voor de contactadvertentie met een erotische strekking. Daarbij is ook de familie van de – minderjarige - aangeefster benaderd. Uit de wetsgeschiedenis volgt dat belaging van het slachtoffer ook kan plaatsvinden door anderen dan het slachtoffer – zoals familieleden en andere derden – te benaderen.8.

16. Het oordeel van het hof dat sprake is van het stelselmatig inbreuk maken op de persoonlijke levenssfeer als bedoeld in art. 285b Sr getuigt aldus niet van een onjuiste rechtsopvatting, is in het licht van het voorafgaande niet onbegrijpelijk, terwijl het toereikend is gemotiveerd.

17. Het middel faalt.

18. Ambtshalve merk ik het volgende op. Het cassatieberoep is ingesteld op 4 maart 2016. De Hoge Raad zal uitspraak doen nadat meer dan zestien maanden zijn verstreken, terwijl in hoger beroep het strafrecht voor jeugdigen is toegepast. Dat betekent dat de redelijke termijn als bedoeld in art. 6, eerste lid, EVRM is overschreden. Nu het hof evenwel heeft volstaan met de oplegging van een werkstraf voor de duur van twintig uren, kan met de constatering van de schending worden volstaan.9.Overige gronden voor ambtshalve cassatie heb ik niet aangetroffen.

19. Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

De Procureur-Generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG

“1.

zij in de periode van 01 maart 2012 tot en met 9 januari 2013 te Leiden, in elk geval in Nederland, wederrechtelijk stelselmatig opzettelijk inbreuk heeft gemaakt op de persoonlijke levenssfeer van [betrokkene 1] , met het oogmerk [betrokkene 1] te dwingen iets te dulden en/of vrees aan te jagen, immers heeft zij, verdachte,

pizza’s besteld op naam van [betrokkene 1] en laten bezorgen bij de woning van [betrokkene 1] en

een valse advertentie geplaatst op Marktplaats met vermelding van het adres en het telefoonnummer van [betrokkene 1] en

een valse seksadvertentie geplaatst op Speurders.nl (met gebruikmaking van account [A] ) met vermelding van die naam en woonplaats en het telefoonnummer van [betrokkene 1] ;

3. subsidiair

zij in de periode van 25 december 2012 tot en met 28 december 2012 te Leiden, althans in Nederland opzettelijk, door middel van het openlijk tentoonstellen van een geschrift, de eer en/of de goede naam van [betrokkene 2] heeft aangerand door telastlegging van bepaalde feiten, te weten dat [betrokkene 2] zich prostitueert en/of zich als prostituee aanbiedt en/of tegen betaling seksuele handelingen verricht, met het kennelijke doel om daaraan ruchtbaarheid te geven, immers heeft verdachte met voormeld doel een valse seksadvertentie openlijk tentoongesteld door deze valse seksadvertentie op de website Speurders.nl te plaatsen, terwijl verdachte wist dat deze telastgelegde feiten in strijd met de waarheid waren.”

5. Uit de volgens het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep van 9 februari 2016 overgelegde en in het procesdossier gevoegde pleitnotities blijkt dat de raadsvrouwe van de verdachte – kort samengevat - heeft aangevoerd dat het technisch onderzoek dat is verricht in deze zaak de mogelijkheid open laat dat iemand anders dan de verdachte de advertenties en bestellingen heeft geplaatst. Volgens de raadsvrouwe zijn er teveel alternatieve mogelijkheden om enkel op basis van het IP-adres en hetgeen bekend is over de beveiliging van het netwerk in deze zaak te concluderen dat de verdachte de advertenties en bestellingen heeft geplaatst. Daarbij heeft zij aandacht besteed aan de mogelijkheid van ‘spoofen’, waarbij een bericht wordt verstuurd waarin een gefingeerd IP- adres is vastgelegd. Ook stelde de raadsvrouwe dat er sprake kan zijn geweest van een onvoldoende beveiliging of onterecht gebruik van een apparaat van de verdachte. Ten slotte opperde de raadsvrouwe de mogelijkheid van het gebruik van proxies, waardoor het eigen IP-adres wordt verborgen door communicatie via een derde computer.

6. Het hof heeft de bewezenverklaring doen steunen op veertien bewijsmiddelen. Daarnaast heeft het hof onder de aanhef “aanvullende bewijsoverwegingen” het in het middel bedoelde verweer met de volgende motivering verworpen:

“1. Bewijswaarde IP-adres

Door en namens de verdachte is aangevoerd dat het enkele feit dat de advertenties en bestelling zijn geplaatst via het IP-adres dat is afgegeven aan het huisadres van de verdachte ( [...] ) onvoldoende bewijs vormt voor haar betrokkenheid.

Door een deskundige is op 31 augustus 2015 met betrekking tot het gebruik van het betreffende IP-adres gerapporteerd. De deskundige acht het aannemelijk dat het IP-adres door de verschillende websites is vastgelegd naar aanleiding van een succesvolle tweeweg communicatie. Daarmee kan geen sprake van een gefingeerd afzender IP-adres. De communicatie zou dus daadwerkelijk afkomstig moeten zijn van de internetaansluiting waaraan dat IP-adres op zeker moment was toegewezen.

Zoals de deskundige opmerkt, geeft dit echter nog geen uitsluitsel over de vraag welke persoon die communicatie heeft geïnitieerd.

Dienaangaande stelt het hof op basis van het dossier het navolgende vast:

- de moeder van de verdachte heeft verklaard dat het gezin ten tijde van het tenlastegelegde over een wifi-verbinding beschikte die was voorzien van een wachtwoord, en ook dat niemand buiten het gezin het wachtwoord had;

- de verdachte kende de aangeefster [betrokkene 1] ;

- zij had op negatieve wijze contact met haar (en haar zus [betrokkene 9] ), zowel online als offline;

- zowel de advertentie op www.marktplaats.nl als op www.speurders.nl is geplaatst door een gebruiker met de naam [A] ;

- de erotische advertentie waarvan [betrokkene 2] aangifte heeft gedaan is op dezelfde dag geplaatst als de erotische advertentie op www.marktplaats.nl waarvan [betrokkene 1] aangifte heeft gedaan;

- bij de advertentie waarvan [betrokkene 2] aangifte heeft gedaan is de foto van haar Twitterprofiel geplaatst. De verdachte heeft zelf verklaard dat zij screenshots heeft gemaakt van de foto's van het Twitteraccount van aangeefster [betrokkene 1] .

Op basis van het voorgaande - in onderlinge samenhang bezien - is naar het oordeel van het hof aannemelijk dat het de verdachte is geweest die de gewraakte bestelling en advertenties heeft geplaatst via het IP-adres [...] .”

7. Het hof heeft uitdrukkelijk gerespondeerd op het door de verdediging aangevoerde.1.Voor zover het middel berust op de veronderstelling dat het hof het bewijs van het ten laste gelegde uitsluitend heeft gebaseerd op de omstandigheid dat de advertenties en bestellingen lijken te zijn geplaatst via het IP-adres dat is afgegeven aan het huisadres van de verdachte, faalt het, omdat die veronderstelling is gebaseerd op een onjuiste lezing van het bestreden arrest en de daarbij behorende bijlage inhoudende een opgave van de bewijsmiddelen en daarmee feitelijke grondslag mist. Het hof heeft in zijn hiervoor onder 6 geciteerde bewijsoverwegingen juist de onderlinge samenhang benadrukt van door hem vastgestelde redengevende feiten en omstandigheden. De reden van de verwerping van het verweer blijkt in zoverre uit de bewijsmiddelen en de vaststellingen van het hof in de bewijsoverwegingen.

8. Voor zover het middel berust op de opvatting dat het hof ervan blijk had moeten geven de door de verdediging gesuggereerde scenario’s te hebben uitgesloten, faalt het eveneens, omdat het in zoverre is gebaseerd op een eis die het recht niet kent. De motiveringsplicht van art. 359, tweede lid, Sv ten aanzien van een tot vrijspraak strekkend uitdrukkelijk onderbouwd standpunt gaat bovendien niet zo ver dat bij de verwerping daarvan op ieder detail van de argumentatie moet worden ingegaan.2.

9. Met het voorafgaande is evenwel niet alles gezegd. Het hof heeft zijn overwegingen doen uitmonden in de conclusie dat aannemelijk is dat het de verdachte is geweest die de gewraakte bestelling en advertenties heeft geplaatst via het desbetreffende IP-adres. De steller van het middel breekt terecht de staf over het gebruik door het hof van het woord ‘aannemelijk’. Het gaat in dezen om het bewijs van het ten laste gelegde en daarvoor geldt als maatstaf of het ten laste gelegde wettig en overtuigend bewezen is. Met de term ‘aannemelijk’ legt het hof de lat aanmerkelijk te laag.

10. Ik heb mij afgevraagd of cassatie achterwege zal kunnen blijven door een welwillende lezing van de overweging, in die zin dat het hof met het gebruik van de term ‘aannemelijk’ kennelijk – op minder gelukkige wijze – tot uitdrukking heeft gebracht dat op grond van de door het hof vastgestelde feiten en omstandigheden niet aannemelijk is geworden dat iemand anders dan de verdachte tot het plaatsen van deze bestelling en advertenties is overgegaan. Een dergelijke lezing voert evenwel te ver. De overwegingen zijn opgenomen in de bijlage, “inhoudende opgave van de bewijsmiddelen”. De overweging dat het aannemelijk is dat het de verdachte is geweest die de gewraakte bestelling en advertenties heeft geplaatst is het slotakkoord van de “aanvullende bewijsoverwegingen” ten aanzien van de bewijswaarde van het IP-adres. Het gaat dan ook niet slechts om een reactie op een verweer van de verdediging ten aanzien van mogelijke alternatieve scenario’s, maar om de motivering van de bewezenverklaring als zodanig.

11. Daarbij neem ik in aanmerking dat het in dezen niet om een ondergeschikt punt gaat, maar om één van de pijlers van ons negatief wettelijk bewijsstelsel, te weten de bewijsstandaard. Die betreft de overtuiging van de rechter, waarmee niet alleen zijn persoonlijke overtuiging is bedoeld maar waarin ook een zekere objectivering schuilt. Het gaat daarbij om de maatstaf ‘beyond reasonable doubt’.3.Met aannemelijkheid kan niet worden volstaan. Op dit cruciale onderdeel van het bewijsrecht ligt een verbeterde lezing niet voor de hand. Dat geldt te meer in een zaak als de onderhavige, waarin sprake is van een ontkennende verdachte en het bewezen verklaarde niet in alle opzichten zonder meer uit de gebezigde bewijsmiddelen kan worden afgeleid.

12. Gelet op het voorafgaande meen ik dat de bewezenverklaring van het onder 1 en 3 subsidiair ten laste gelegde onvoldoende met redenen is omkleed.

13. Het middel slaagt.

14. Het tweede middel behelst de klacht dat de bewezenverklaring van de onder 1 ten laste gelegde belaging onvoldoende met redenen is omkleed, omdat uit de bewijsmiddelen niet kan volgen dat de verdachte stelselmatig inbreuk heeft gemaakt op de persoonlijke levenssfeer als bedoeld in art. 285b Sr. Gelet op het slagen van het eerste middel, kan het tweede middel buiten bespreking blijven. Indien de Hoge Raad anders mocht oordelen en behoefte heeft aan een aanvullende conclusie, zal ik daartoe overgaan.

15. Ambtshalve merk ik het volgende op. Het cassatieberoep is ingesteld op 4 maart 2016. De Hoge Raad zal uitspraak doen nadat meer dan zestien maanden zijn verstreken, terwijl in hoger beroep het strafrecht voor jeugdigen is toegepast. Dat betekent dat de redelijke termijn als bedoeld in art. 6, eerste lid, EVRM is overschreden. Nu de bestreden uitspraak niet in stand kan blijven en de zaak zal moeten worden teruggewezen, kan in de procedure na verwijzing met het tijdsverloop rekening worden gehouden. Daarbij komt dat het hof heeft volstaan met de oplegging van een werkstraf voor de duur van twintig uren. De overschrijding van de redelijke termijn kan om die reden, ook in geval de Hoge Raad tot het oordeel zou komen dat de middelen falen, niet tot strafvermindering leiden.4.Ambtshalve heb ik overigens geen gronden aangetroffen die tot vernietiging van de bestreden uitspraak aanleiding behoren te geven.

16. Deze conclusie strekt tot vernietiging van de bestreden uitspraak en tot terugwijzing van de zaak naar het gerechtshof Den Haag teneinde op het bestaande hoger beroep opnieuw te worden berecht en afgedaan.

De Procureur-Generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG