CBb, 23-06-2005, nr. AWB 04/188

Appellant heeft bij brief van 5 maart 2004, bij het College binnengekomen op 8 maart 2004, beroep ingesteld tegen een besluit van verweerder van 26 januari 2004.

Bij dit besluit heeft verweerder het bezwaar van appellant tegen de afwijzing van een verzoek om schadevergoeding ongegrond verklaard.

Bij brief van 10 juni 2004 heeft verweerder een verweerschrift ingediend, en de op de zaak betrekking hebbende stukken overgelegd.

Bij brief van 9 december 2004 heeft het College enige inlichtingen gevraagd van verweerder. In antwoord daarop heeft verweerder het College bij brief van 24 januari 2005 geïnformeerd door middel van toezending van zijn besluit van 18 januari 2005, waarbij het met deze procedure parallel lopende verzoek van appellant om nadeelcompensatie op grond van artikel 4 van de Plantenziektenwet is afgewezen.

Bij brief van 1 mei 2005 heeft appellant de gronden van het beroep aangevuld.

Op 12 mei 2005 heeft het onderzoek ter zitting plaatsgehad, waarbij de gemachtigden van partijen de standpunten hebben toegelicht. Tevens waren aanwezig appellant en namens verweerder mr. drs. P.J. de Vries van de Plantenziektenkundige Dienst (hierna: PD).

Ingevolge het Besluit bestrijding schadelijke organismen (Stb. 1992, 31, hierna: het Besluit) is verweerder onder meer bevoegd maatregelen aan te zeggen aan de eigenaar of houder van plantaardige producten in geval een partij van die producten wordt onderzocht in verband met de verdenking van aantasting door schadelijke organismen dan wel in geval in een dergelijke partij schadelijke organismen zijn aangetroffen. Deze maatregelen zien onder meer op het oogsten, verhandelen, verplaatsen en vervoeren van verdachte partijen (artikelen 2, 3 en 4), het reinigen van ruimten, installaties, transportmiddelen en werktuigen (artikelen 5 en 6) en het gebruik van de grond waaruit de besmette partij is voortgekomen (artikelen 8 – 12). Artikel 2 van de Regeling invoer, uitvoer en verkeer van planten (Stcrt. 1993, 98) voegt hieraan toe het verbod tot in het verkeer brengen van dergelijke partijen.

Op grond van de stukken en het onderzoek ter zitting zijn in deze zaak de volgende feiten en omstandigheden voor het College komen vast te staan.

Bij het bestreden besluit heeft verweerder de bezwaren van appellant tegen de afwijzing van zijn schadevergoedingssverzoek ongegrond verklaard. Hij heeft aan dat besluit ten grondslag gelegd de omstandigheid dat appellant de bezwaren tegen het besluit van 9 november 2001 heeft ingetrokken. Dit leidt ertoe dat dat besluit rechtens onaantastbaar is geworden. Daargelaten dat het verzoek om schadevergoeding niet mede berust op de stelling dat het daaropvolgende besluit van 18 februari 2002 onrechtmatig zou zijn, kan dit besluit, dat een gedeelteijke intrekking en daarmee verzachting van het besluit van 9 november 2001 inhield, niet hebben geleid tot enig zelfstandig nadeel voor appellant.

Gelet op de formele rechtskracht van het besluit van 9 november 2001, faalt het betoog over de beweerd onvoldoende voorbereiding daarvan.

Het verzoek om nadeelcompensatie is pas in het bezwaarschrift gedaan en zal door verweerder op basis van artikel 4 van de Plantenziektenwet worden behandeld als een primair verzoek, waarop nog een afzonderlijk besluit zal worden genomen.

In zijn verweerschrift en ter zitting heeft verweerder hieraan nog toegevoegd dat de intrekking van het bezwaarschrift niet kan zijn ingegeven door een toezegging van de kant van de PD dat het pootgoedbedrijfsonderdeel zou kunnen doordraaien. Al in december 2001 was het appellant duidelijk dat de maatregelen mogelijk zouden worden verzacht, als inderdaad zou blijken dat er sprake was van twee gescheiden productieplaatsen. Appellant heeft zijn betoog dat hem een toezegging zou zijn gedaan over de maatregelen niet nader onderbouwd en verweerder is daarover ook niets gebleken. Uit de volgorde van de feiten blijkt dat appellant kennelijk in voldoende mate kon instemmen met de door het besluit van 18 februari 2002 ingetreden situatie. Alleen als aan de intrekking een wilsgebrek kleeft, kan een bevoegd gedane intrekking van het bezwaar achteraf ongedaan worden gedaan. Nu appellant blijkens zijn intrekkingsbrief op de hoogte was van de aanstaande verzachting van de maatregelen, kan er geen sprake zijn van een wilsgebrek. Uit de brief blijkt duidelijk dat appellant zijn bezwaarschrift wilde intrekken.

Appellant heeft aangevoerd dat hij het niet eens is met het standpunt van verweerder dat de besluiten van 12 september 2001 en 9 november 2001 rechtmatig zijn omdat ze rechtens onaantastbaar zijn geworden. Door nieuw gebleken feiten en omstandigheden kan achteraf blijken dat die primaire besluiten onjuist waren. In het geval van appellant is onvoldoende onderzocht of, danwel is onvoldoende komen vast te staan dat, de aardappelen die tekenen vertoonden van besmetting van appellant afkomstig waren. Achteraf is gebleken dat de desbetreffende aardappelen niet van het bedrijf van appellant afkomstig waren en dat alle op basis van de besluiten in primo getroffen maatregelen volkomen onterecht zijn geweest. Verweerder heeft ten onrechte geoordeeld dat het besluit van 9 november 2001, omdat het is ingetrokken, rechtens onaantastbaar en uit dien hoofde rechtmatig is.

Appellant heeft destijds het bezwaarschrift ingetrokken om de schade voor zijn bedrijf zoveel mogelijk te beperken. De PD heeft appellant verteld dat in ieder geval het pootgoedbedrijfsonderdeel apart kon doordraaien, wanneer hij zijn bezwaarschrift zou intrekken. Appellant heeft die raad opgevolgd. De PD had appellant er echter op moeten attenderen dat hij er goed aan zou doen zijn bezwaar voorwaardelijk in te trekken. Door dit na te laten, heeft de overheid opnieuw zeer onzorgvuldig en daarmee onrechtmatig jegens appellant gehandeld.

In zijn aanvullende brief van 1 mei 2005 stelt appellant dat de minister de brief van appellant van 19 februari 2002 niet had mogen beschouwen als een onvoorwaardelijke intrekking, dit gezien de tekst van de brief en gezien het feit dat appellant de consequenties van een mogelijke intrekking niet heeft kunnen overzien, nu hij zonder juridische bijstand handelde. Hij heeft zonder meer gedwaald, vooral omdat hij op dat moment dacht dat al vaststond dat de besmette partij niet van hem afkomstig was.

Appellant heeft het schadebedrag nader onderbouwd met de winst- en verliesrekeningen over de jaren 2001-2003.

Appellant meent dat het besluit van 26 januari 2004 niet in stand kan blijven en verzoekt het College te oordelen dat het besluit van 9 november 2001 onrechtmatig is en dat de mededelingen van de PD onrechtmatig waren ten opzichte van hem. Tevens verzoekt appellant een oordeel over de schade die als gevolg van deze handelwijze is ontstaan.

Op basis van het beginsel van de formele rechtskracht, wordt een besluit rechtens onaantastbaar indien geen beroep of bezwaar tegen dat besluit is ingesteld binnen de daartoe gestelde termijn. Dit geldt evenzeer als wel bezwaar is gemaakt, maar dit bezwaar wordt ingetrokken voordat daarop is beslist. De omstandigheid dat aan een dergelijke intrekking een wilsgebrek kleeft, kan aanleiding vormen om de intrekking als niet gedaan te beschouwen zodat evenmin sprake is van een rechtens onaantastbaar geworden besluit.

Reeds omdat het aan het bestreden besluit ten grondslag liggende schadevergoedingsverzoek niet mede betrekking had op beweerdelijk, voorafgaand aan de intrekking van het bezwaar tegen het besluit van 9 november 2001, door de PD gedane mededelingen, komt aan hetgeen appellant dienaangaande in deze procedure heeft gesteld slechts betekenis toe bij de beoordeling van de vraag of aan die intrekking een wilsgebrek kleeft en om die reden geen sprake zou kunnen zijn van formele rechtskracht van dat besluit.

Het College stelt allereerst vast dat appellant tegen het besluit van 12 september 2001 geen bezwaar heeft gemaakt, zodat dat besluit formele rechtskracht heeft.

Voorts staat vast dat appellant het bezwaarschrift tegen het besluit van 9 november 2001 op 19 februari 2002 heeft ingetrokken en dat appellant er toen van op de hoogte was dat een onderzoek naar de feitelijke situatie van zijn bedrijf had plaatsgevonden teneinde vast te kunnen stellen van welk bedrijfsonderdeel de partij aardappelen afkomstig was.

Ter zitting heeft appellant bovendien verklaard dat hij voor het opstellen van de intrekkingsbrief op de hoogte was gebracht van het voornemen de maatregelen naar aanleiding van dat bedrijfsonderzoek gedeeltelijk op te heffen. Ook stelt het College vast dat verweerder ontkent dat door de PD mededelingen gericht op intrekking van het bezwaarschrift zijn gedaan en dat appellant desgevraagd geen nadere aanduiding kan geven van degene die de mededelingen gedaan zou hebben. Tenslotte heeft appellant zich in duidelijke bewoordingen uitgedrukt in de intrekkingsbrief en ter zitting verklaard nauwelijks nadelige gevolgen in de bedrijfsvoering te hebben ondervonden van het handhaven van de maatregelen voor het consumptieaardappelenbedrijf.

Het College acht het op grond van het bovenstaande niet aannemelijk dat appellant het bezwaarschrift heeft ingetrokken naar aanleiding van - onjuiste - mededelingen van de PD of dat anderszins sprake zou zijn van wilsgebreken met betrekking tot die intrekking. Ten tijde van de intrekking van het bezwaarschrift was de situatie zodanig dat appellant kennelijk onvoldoende reden zag om het bezwaar te handhaven, hetgeen hij ook in ondubbelzinnige bewoordingen aan verweerder kenbaar heeft gemaakt. Het College is dan ook van oordeel dat verweerder er terecht van is uitgegaan dat appellant zijn bezwaren onvoorwaardelijk heeft ingetrokken. De omstandigheid dat nadien is gebleken dat de besmette partij niet afkomstig was van appellants bedrijf kan hier niet aan afdoen.

Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen moet het College uitgaan van de onaantastbaarheid van het besluit van 9 november 2001, hetgeen betekent dat het College er vanuit moet gaan dat dit besluit rechtmatig is. Het betoog van appellant, dat door nieuw gebleken feiten en omstandigheden achteraf kan blijken dat het primaire besluit onjuist was, stuit af op het feit dat dit besluit onaantastbaar is geworden. Het College komt daarom niet toe aan een oordeel over dit besluit. Het beroep tegen de beslissing op bezwaar is mitsdien ongegrond.

Het College ziet geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling.

Het College verklaart het beroep ongegrond.

Aldus gewezen door mr. M.A. van der Ham, mr. A.J.C. de Moor-van Vugt en mr. M van Duuren, in tegenwoordigheid van mr. A. Bruining als griffier, en uitgesproken in het openbaar op 23 juni 2005.

w.g. mr. M.A. van der Ham w.g. mr. A. Bruining