HvJ EU, 28-11-2024, nr. C-129/23, nr. C-567/23

Artikel 20, met het opschrift ‘Persoonlijke mobiliteit’, van het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van personen met een handicap, gesloten in New York op 13 december 2006 en goedgekeurd namens de Europese Gemeenschap bij besluit 2010/48/EG van de Raad van 26 november 2009 (PB 2010, L 23, blz. 35) (hierna: ‘VN-Verdrag’), bepaalt:

BG Technik is de importeur in Tsjechië van het voertuig van het type SELVO 4800 (hierna: ‘SELVO-voertuig’), dat wordt omschreven als een voertuig op vier wielen dat is voorzien van een elektromotor met een vermogen van 800 W. Dit voertuig is ongeveer 120 cm hoog, 60 cm breed en 125 cm lang. Het heeft een maximumbereik van 45 km en een maximumsnelheid boven de 10 km/u, maar niet hoger dan 16 km/u. Het voertuig heeft één enkele zitplaats en beschikt over een verstelbare en draaibare zitting met armsteunen. Het is in het bijzonder voorzien van een afzonderlijke stuurkolom, een automatische elektromagnetische achterwielrem en twee sets banden waarvan de achterste zijn ontworpen om kantelen te voorkomen. Het wordt bediend met behulp van een gesloten ovaal stuur op de stuurkolom. Met één hand kan het voertuig worden bestuurd en de snelheid ervan worden ingesteld. De voor- en achtergedeelten van het voertuig zijn met elkaar verbonden door middel van een horizontaal platform waarop de gebruiker zijn voeten kan laten rusten.

Concreet ziet het SELVO-voertuig eruit als volgt:

Bij beschikking van 25 juni 2024 zijn de zaken C-129/23 en C-567/23 gevoegd voor het arrest.

Met de twee vragen in zaak C-129/23 en de enige vraag in zaak C-567/23, die samen moeten worden onderzocht, wensen de verwijzende rechters in wezen te vernemen of GN-post 8713 aldus moet worden uitgelegd dat hij betrekking heeft op een voertuig op vier wielen, voorzien van een elektromotor, één enkele zitplaats, een verstelbare en draaibare zitting met armsteunen, een afzonderlijke stuurkolom, een automatische elektromagnetische achterwielrem, waarbij de achterwielen zijn ontworpen om kantelen te voorkomen en de rem wordt bediend met behulp van een gesloten ovaal stuur op die stuurkolom, en met een maximumsnelheid boven de 10 km/u, maar niet hoger dan 16 km/u.

Vooraf is het van belang eraan te herinneren dat wanneer het Hof wordt verzocht om een prejudiciële beslissing over een vraag op het gebied van de tariefindeling, het tot taak heeft de nationale rechters de criteria aan te reiken aan de hand waarvan zij de betrokken goederen correct in de GN kunnen indelen, en niet zozeer om zelf deze indeling te verrichten. De kwalificatie van de betrokken goederen vloeit immers voort uit een zuiver feitelijke vaststelling, die in het kader van een prejudiciële verwijzing niet dient te worden verricht door het Hof (arrest van 10 maart 2021, Samohýl group, C-941/19, EU:C:2021:192, punt 28 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

Bovendien moet, in het belang van de rechtszekerheid en ter vergemakkelijking van controles, het beslissende criterium voor de tariefindeling van goederen worden gezocht in de objectieve kenmerken en eigenschappen ervan, zoals deze in de tekst van de GN-post en van de aantekeningen op de afdelingen of hoofdstukken zijn omschreven (arrest van 10 maart 2021, Samohýl group, C-941/19, EU:C:2021:192, punt 29 en aldaar aangehaalde rechtspraak). De bestemming van het goed kan een objectief indelingscriterium zijn wanneer die bestemming inherent is aan het goed, waarbij de inherentie wordt beoordeeld aan de hand van de objectieve kenmerken en eigenschappen ervan (arrest van 26 mei 2016, Invamed Group e.a., C-198/15, EU:C:2016:362, punt 22 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

In de eerste plaats heeft GN-post 8713 betrekking op ‘invalidenwagens, ook indien met motor of ander voortbewegingsmechanisme’.

Het Hof heeft het begrip ‘invaliden’ reeds aldus uitgelegd dat het betrekking heeft op personen die zijn getroffen door een meer dan marginale beperking van hun loopvermogen, waarbij de duur van deze beperking en de vraag of er ook sprake is van eventuele andere beperkingen irrelevant zijn. Bovendien is de uitdrukking ‘invalidenwagens’ aldus uitgelegd dat het betreffende voertuig uitsluitend bestemd is voor invaliden. Hierbij is verduidelijkt dat het feit dat een dergelijk voertuig eventueel door personen zonder handicap kan worden gebruikt, geen invloed heeft op de tariefindeling van dit voertuig onder GN-post 8713, aangezien dat voertuig gelet op zijn oorspronkelijke bestemming niet geschikt is voor personen die geen beperkingen hebben (zie in die zin arrest van 26 mei 2016, Invamed Group e.a., C-198/15, EU:C:2016:362, punten 26, 27 en 34).

Aldus dient voor deze tariefindeling niet het mogelijke gebruik maar enkel het voorziene gebruik in aanmerking te worden genomen, rekening houdend met de objectieve kenmerken en de eigenschappen van het product op het tijdstip van de invoer ervan (zie in die zin arrest van 26 mei 2016, Invamed Group e.a., C-198/15, EU:C:2016:362, punt 24).

Het Hof heeft bovendien vastgesteld dat uit de GN-toelichting op post 8713 duidelijk blijkt dat het beslissende criterium voor indeling onder die post bestaat uit de speciale uitrusting van het voertuig ter verlichting van de handicaps van invaliden, waardoor voertuigen die specifiek zijn ontworpen voor het vervoer van invaliden onder deze post vallen. In die toelichting is daarentegen in de laatste alinea ervan gepreciseerd dat de door een motor aangedreven voertuigen die met een afzonderlijke, verstelbare stuurkolom zijn uitgerust, van deze post zijn uitgesloten en onder GN-post 8703 vallen (zie in die zin arrest van 22 december 2010, Lecson Elektromobile, C-12/10, EU:C:2010:823, punten 19 en 20).

In het onderhavige geval staat vast dat de SELVO-voertuigen beschikken over een afzonderlijke stuurkolom waarop het stuur en de besturingselementen zich bevinden, dat hun maximumsnelheid boven de 10 km/u ligt, en dat ze zijn voorzien van een platform waarop de gebruiker zijn voeten kan laten rusten en van een kantelbeveiligingssysteem. Zoals de Commissie in wezen heeft opgemerkt in haar schriftelijke opmerkingen in het kader van de zaken C-129/23 en C-567/23, blijkt bovendien dat, gelet op de beschrijving van het SELVO-voertuig in de verwijzingsbeslissingen in die zaken, dit voertuig met name is ontworpen voor bejaarden met lichte gezondheidsproblemen en een marginaal beperkt loopvermogen. Dit voertuig is dus niet uitsluitend ontworpen voor het vervoer van invaliden in de zin van de in punt 41 hierboven aangehaalde rechtspraak, onverminderd de omstandigheid dat het eventueel kan worden gebruikt door deze laatste categorie personen.

Uit het voorgaande volgt dat GN-post 8713 niet aldus kan worden uitgelegd dat hij, als post voor voertuigen die uitsluitend bestemd zijn voor invaliden, ook van toepassing is op een voertuig zoals omschreven in punt 37 van het onderhavige arrest, gelet op de objectieve kenmerken en eigenschappen van dit goed.

In de tweede plaats moet worden opgemerkt dat verordening nr. 718/2009, die van toepassing was in de periode van invoer van de goederen in het hoofdgeding in zaak C-129/23, twee voertuigen die soortgelijk zijn aan het SELVO-voertuig indeelt onder GN-onderverdeling 8703 10 18. Verder wordt door uitvoeringsverordening 2021/1367, die van toepassing is op de ingevoerde goederen in het hoofdgeding in zaak C-567/23, een voertuig dat identiek is aan het SELVO-voertuig ingedeeld onder dezelfde onderverdeling, met uitdrukkelijke verwijzing naar het arrest van 26 mei 2016, Invamed Group e.a. (C-198/15, EU:C:2016:362).

Een indelingsverordening zoals die welke in het vorige punt worden vermeld, wordt vastgesteld door de Commissie wanneer de indeling van een specifiek product in de GN moeilijkheden kan opleveren of controversieel is. Zij heeft evenwel een algemene strekking voor zover zij niet geldt voor een bepaalde marktdeelnemer maar in het algemeen van toepassing is op alle producten die identiek zijn aan het ingedeelde product (arrest van 26 april 2017, Stryker EMEA Supply Chain Services, C-51/16, EU:C:2017:298, punt 59 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

Zoals het Hof al heeft vastgesteld, volgt uit de opschriften van de GN-posten 8703 en 8713 dat het verschil daartussen is dat de eerste de vervoermiddelen voor personen in het algemeen omvat, terwijl de tweede specifiek van toepassing is op vervoermiddelen voor invaliden (arresten van 22 december 2010, Lecson Elektromobile, C-12/10, EU:C:2010:823, punt 18, en 26 mei 2016, Invamed Group e.a., C-198/15, EU:C:2016:362, punt 21).

De omstandigheid dat goederen als het SELVO-voertuig in voorkomend geval door invaliden kunnen worden gebruikt of zelfs voor gebruik door hen kunnen worden aangepast, is niet van invloed op de indeling van dergelijke voertuigen onder GN-post 8703, aangezien zij ook voor de uitoefening van andere activiteiten kunnen worden gebruikt door personen zonder handicap, die zich om de een of andere reden anders dan te voet willen verplaatsen over kleine afstanden, bijvoorbeeld golfspelers of winkelend publiek (zie in die zin arrest van 26 mei 2016, Invamed Group e.a., C-198/15, EU:C:2016:362, punt 25 en aldaar aangehaalde rechtspraak).

Aangezien het Hof GN-post 8703 reeds heeft uitgelegd in die zin dat hij als post voor voertuigen voor personenvervoer ziet op goederen die — net als de SELVO-voertuigen — kenmerken hebben zoals vermeld in punt 37 hierboven (arrest van 22 december 2010, Lecson Elektromobile, C-12/10, EU:C:2010:823, punt 24), en deze voertuigen niet identiek zijn aan de voertuigen waarop verordening nr. 718/2009 betrekking heeft maar enkel soortgelijk zijn, zoals de verwijzende rechter in zaak C-129/23 opmerkt, is het niet nodig om deze verordening naar analogie toe te passen op de SELVO-voertuigen voor de indeling ervan onder die tariefpost (zie in die zin arrest van 12 april 2018, Medtronic, C-227/17, EU:C:2018:247, punt 59).

Met betrekking tot de argumenten die de verwijzende rechter in zaak C-567/23 en BG Technik hebben aangevoerd om toepassing van uitvoeringsverordening 2021/1367 op het SELVO-voertuig uit te sluiten, dient het volgende te worden opgemerkt.

Wat ten eerste het argument betreft dat deze verordening voor het specifieke geval van BG Technik is vastgesteld, waardoor enerzijds BT Technik niet kan aangeven welke aanpassingen en kenmerken het gebruik van haar voertuigen door invaliden mogelijk maken, en anderzijds de eis inzake het algemene karakter van een dergelijke verordening wordt miskend, volstaat het om op te merken, zoals de Tsjechische regering in haar schriftelijke opmerkingen in zaak C-567/23 heeft gedaan, dat een indelingsverordening tot doel heeft om het goed dat zij in de GN beoogt in te delen concreet te omschrijven zonder ruimte te laten voor een subjectieve beoordeling van het goed, omdat zij anders geen nuttig effect zou hebben.

Wat ten tweede het argument betreft dat het SELVO-voertuig zou moeten vallen onder GN-post 8713 overeenkomstig de door de Tsjechische autoriteiten afgegeven documenten, zoals het besluit tot technische goedkeuring van het ministerie van verkeer van Tsjechië, zij eraan herinnerd dat de wijze waarop een goed wordt behandeld op grond van een nationale regeling die andere doeleinden nastreeft dan de GN, niet bepalend is voor de indeling in de GN. Bij die indeling moet immers worden gezorgd voor de coherente uitlegging van de GN en het GS, dat is vastgesteld bij een internationaal verdrag waarbij de Europese Unie partij is (zie in die zin arrest van 15 december 2016, LEK (C-700/15, EU:C:2016:959, punt 36).

Ten derde leidt de rechtspraak van de Tsjechische rechterlijke instanties die is ontwikkeld naar aanleiding van het arrest van 26 mei 2016, Invamed Group e.a. (C-198/15, EU:C:2016:362), weliswaar ertoe dat het SELVO-voertuig onder GN-post 8713 wordt ingedeeld, maar zoals blijkt uit de verwijzingsbeslissing in zaak C-567/23 is deze rechtspraak met name gebaseerd op de in het vorige punt vermelde documenten van de nationale autoriteiten, die zijn gebaseerd op de omschrijving zelf van de goederen door de importeur of de fabrikant, zoals de Tsjechische regering in haar schriftelijke opmerkingen in die zaak heeft aangegeven. Zoals blijkt uit punt 39 van het onderhavige arrest, moet bij de tariefindeling evenwel rekening worden gehouden met de bestemming die inherent is aan het betrokken product. Die inherentie moet worden beoordeeld aan de hand van de objectieve kenmerken en eigenschappen van het product.

Ten vierde, voor zover BG Technik in haar schriftelijke opmerkingen in zaak C-567/23 de Commissie verwijt dat zij vóór de vaststelling van uitvoeringsverordening 2021/1367 het in artikel 4, lid 3, VEU neergelegde beginsel van loyale samenwerking heeft geschonden door onvoldoende rekening te houden met de in het vorige punt bedoelde nationale rechtspraak, volstaat het op te merken dat de Commissie niet gebonden is aan de rechtspraak van een lidstaat wanneer zij een indelingsverordening vaststelt. Een dergelijke verordening beoogt immers een einde te maken aan een situatie van rechtsonzekerheid die met name kan bestaan ingeval de rechtspraak of bestuurlijke praktijk in de lidstaten betreffende de tariefindeling van hetzelfde goed uiteenloopt (zie in die zin arrest van 19 december 2019, Amoena (C-677/18, EU:C:2019:1142, punt 58).

Wat ten vijfde het argument betreft dat de toepassing van uitvoeringsverordening 2021/1367 op het SELVO-voertuig strijdig zou zijn met het VN-Verdrag, volstaat het erop te wijzen dat, aangezien dit voertuig niet uitsluitend bestemd is voor invaliden, niet kan worden gesteld dat de rechten van invaliden worden geschonden doordat er douanerechten worden geheven over dat voertuig. Bovendien vereist dit verdrag, en met name artikel 20 ervan, niet dat voertuigen die beogen de mobiliteit te bevorderen, vrijgesteld zijn van douanerechten.

Gelet op een en ander dient op de vragen in zaak C-129/23 en de enige vraag in zaak C-567/23 te worden geantwoord dat GN-post 8713 aldus moet worden uitgelegd dat hij geen betrekking heeft op een voertuig op vier wielen, voorzien van een elektromotor, één enkele zitplaats, een verstelbare en draaibare zitting met armsteunen, een afzonderlijke stuurkolom, een automatische elektromagnetische achterwielrem, waarbij de achterwielen zijn ontworpen om kantelen te voorkomen en de rem wordt bediend met behulp van een gesloten ovaal stuur op die stuurkolom, en met een maximumsnelheid boven de 10 km/u, maar niet hoger dan 16 km/u.

Ten aanzien van de partijen in de hoofdgedingen is de procedure als een aldaar gerezen incident te beschouwen, zodat de verwijzende rechters over de kosten hebben te beslissen. De door anderen wegens indiening van hun opmerkingen bij het Hof gemaakte kosten komen niet voor vergoeding in aanmerking.

Het Hof (Achtste kamer) verklaart voor recht:

Post 8713 van de gecombineerde nomenclatuur die is opgenomen in bijlage I bij verordening (EEG) nr. 2658/87 van de Raad van 23 juli 1987 met betrekking tot de tarief- en statistieknomenclatuur en het gemeenschappelijk douanetarief, zoals achtereenvolgens gewijzigd bij uitvoeringsverordening (EU) nr. 927/2012 van de Commissie van 9 oktober 2012, uitvoeringsverordening (EU) nr. 1001/2013 van de Commissie van 4 oktober 2013, uitvoeringsverordening (EU) nr. 1101/2014 van de Commissie van 16 oktober 2014 en uitvoeringsverordening (EU) 2020/1577 van de Commissie van 21 september 2020,

moet aldus moet worden uitgelegd dat

hij geen betrekking heeft op een voertuig op vier wielen, voorzien van een elektromotor, één enkele zitplaats, een verstelbare en draaibare zitting met armsteunen, een afzonderlijke stuurkolom, een automatische elektromagnetische achterwielrem, waarbij de achterwielen zijn ontworpen om kantelen te voorkomen en de rem wordt bediend met behulp van een gesloten ovaal stuur op die stuurkolom, en met een maximumsnelheid boven de 10 km/u, maar niet hoger dan 16 km/u.

ondertekeningen