Rb. Rotterdam, 08-11-2017, nr. 10/996503-16

Bewezenverklaring zonder nadere motivering feit 2 en 3 (drugs)

De verdediging heeft zich ten aanzien van het onder 2 en 3 ten laste gelegde gerefereerd aan het oordeel van de rechtbank. Deze feiten zullen zonder nadere bespreking bewezen worden verklaard.

Bewijswaardering feit 1 (witwassen)

Inleiding

Onder de naam IJsberg is door de fiscale inlichtingen en opsporingsdienst (FIOD) onderzoek gedaan naar een aantal handelaren in bitcoins. Daarbij is de verdenking gerezen dat de bitcoins die door de verdachte aan een van de hiervoor bedoelde handelaren zijn geleverd, van misdrijf afkomstig waren.

Bitcoins zijn een vorm van elektronisch geld die worden bewaard in een digitaal bestand dat een wallet of portemonnee wordt genoemd. Bitcoinwallets zijn alfanumeriek, ze staan niet op naam en er is geen centrale autoriteit die de wallets beheert. De houder van een bitcoinwallet is dan ook in zoverre anoniem. Maar als men bitcoins koopt en daarvoor betaalt met giraal geld - of bitcoins te gelde maakt en de waarde laat bijschrijven op de eigen bankrekening - dan is er een koppeling tussen een bitcoinwallet en een bankrekening en is er van anonimiteit geen sprake meer. Bij de bitcoin-handelaren die in de zaak- IJsberg voorwerp van onderzoek zijn, kon men bitcoins inwisselen tegen contant geld zodat de anonimiteit van de verkoper gewaarborgd bleef.

De technologie achter de bitcoin is de blockchain of blokketen, een soort openbaar archief of kasboek van alle bitcoin-transacties. De blockchain maakt van iedere bitcoin in chronologische volgorde zichtbaar in welke wallets hij is gehouden.

Standpunt verdediging

De raadsman heeft (partieel) vrijspraak van feit 1 bepleit. Daartoe is aangevoerd dat de officier van justitie ten onrechte twee bitcoinwallets aan de verdachte toeschrijft. Niet kan worden vastgesteld dat de verdachte ook de bitcoinwallet met het adres [IP-adres 1] heeft gebruikt, waardoor hij van het witwassen van de aan die wallet gerelateerde bitcoins/geld dient te worden vrijgesproken. Overigens kan het medeplegen niet worden bewezen.

Voorts is aangevoerd dat de verdachte van het onder 1b tenlastegelegde dient te worden vrijgesproken, omdat met betrekking tot de overige bitcoins/geld geen verhullings- of verbergingshandelingen zijn verricht.

Beoordeling

De rechtbank acht het aannemelijk dat de verdachte heeft gehandeld in verdovende middelen. Uitbetaling daarvan geschiedde in bitcoins. De verdachte wisselde een groot deel van die bitcoins vervolgens om in euro’s.

Uit het dossier komt naar voren dat de verdachte op meerdere momenten grote hoeveelheden bitcoins heeft gewisseld tegen contanten bij een bitcoin-handelaar die daarvoor een tarief van 5-7% berekende. De transacties vonden plaats in een openbare gelegenheid, bij een Starbucks in Den Haag.

Vaststaat dat de verdachte hierbij gebruik maakte van de bitcoinwallet met het adres [IP-adres 2] . Via deze wallet heeft de verdachte in de periode van 20 april 2015 tot en met 18 november 2015 621,61 bitcoins (met een waarde op dat moment van circa € 146.673,65) verzilverd. Een aanzienlijk deel daarvan, te weten 504,97 bitcoins, is verkocht aan bitcoin-handelaar [naam medeverdachte] .

De rechtbank is van oordeel dat ook de bitcoinwallet met het adres [IP-adres 1] aan de verdachte kan worden toegeschreven.

Via deze wallet zijn in een eerdere periode, te weten van 19 december 2014 tot en met 13 april 2015, 366,50 bitcoins (toentertijd circa € 83.300,42) verkocht. Alle transacties, die steeds enkele duizenden euro’s behelzen, hebben plaatsgevonden met dezelfde [naam medeverdachte] .

In de bij de verdachte aangetroffen mobiele telefoon stonden berichten van [naam medeverdachte] .

Op 27 februari 2015 stuurt [naam medeverdachte] dat hij 15 minuten later is en stuurt hij zijn walletadres. In wallet [IP-adres 1] vindt vervolgens na circa 15 minuten een transactie plaats met de wallet van [naam medeverdachte] . Op 13 maart 2015 stuurt [naam medeverdachte] dat hij 10 minuten later is en even later vraagt [naam medeverdachte] of ‘hij’ er al is. Ook hier vindt na circa 15 minuten een transactie plaats tussen wallet [IP-adres 1] en de wallet van [naam medeverdachte] .

Gelet op de vergelijkbare transacties in de wallets [IP-adres 2] en [IP-adres 1] , de vrijwel naadloos op elkaar aansluitende periodes en de berichten van [naam medeverdachte] op de bij de verdachte aangetroffen telefoon in combinatie met de kort daarop plaatsvindende transacties, acht de rechtbank de gehele hoeveelheid bitcoins zoals opgenomen in de tenlastelegging bewezen.

De verdachte heeft een deel van zijn bitcoins ingewisseld tegen contant geld bij een handelaar die hem anonimiteit garandeerde. Met deze omzetting is de criminele herkomst van de bitcoins, die immers via de blokketen had kunnen worden herleid, verhuld. Nu er overigens geen vermogen onder de verdachte is aangetroffen moet het ervoor worden gehouden dat hij de overige criminele opbrengsten heeft gebruikt. Al met al luidt de slotsom dat de verdachte grote hoeveelheden bitcoins en geldbedragen heeft witgewassen. De duur en de intensiteit daarvan maakt dat de verdachte van dat witwassen een gewoonte heeft gemaakt.

Het omwisselen van bitcoins tegen euro`s heeft plaatsgevonden in een nauwe en bewuste samenwerking met de handelaar die anonimiteit garandeerde. Hierbij is sprake geweest van een gezamenlijke uitvoering. De bijdragen van de betrokkenen, twee onafhankelijk van elkaar opererende marktpartijen, zijn elk van voldoende gewicht om van medeplegen te kunnen spreken.

Conclusie

Het feit is wettig en overtuigend bewezen.

Bewezenverklaring

In bijlage II heeft de rechtbank de inhoud van wettige bewijsmiddelen opgenomen, houdende voor de bewezenverklaring redengevende feiten en omstandigheden. Op grond daarvan, en op grond van de redengevende inhoud van het voorgaande, is wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het onder ten laste gelegde heeft begaan op die wijze dat:

1.

hij op tijdstippen in de periode van 27 februari 2015 tot en met 19 januari 2016 te 's-Gravenhage, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander,

a.

(telkens) voorwerpen, te weten een hoeveelheid van 988,11 bitcoins, en grote (girale en/of contante) geldbedragen, heeft verworven en/of voorhanden heeft gehad en/of heeft overgedragen en/of omgezet en van genoemde voorwerpen gebruik heeft gemaakt, terwijl hij, verdachte, en zijn mededader wisten, dat bovenomschreven voorwerpen - onmiddellijk of middellijk - afkomstig waren uit enig misdrijf, terwijl hij, verdachte, en zijn mededader van het plegen van dat feit een gewoonte hebben gemaakt,

b.

(telkens) van voorwerpen, te weten een hoeveelheid van 988,11 bitcoins, en (grote) (girale en/of contante) geldbedragen, de werkelijke aard, de herkomst, heeft verborgen en/of verhuld, terwijl hij, verdachte, en zijn mededader wisten, dat bovenomschreven voorwerpen - onmiddellijk of middellijk - afkomstig waren uit enig misdrijf, terwijl hij, verdachte, en zijn mededader van het plegen van dat feit een gewoonte hebben gemaakt;

2.

hij op 19 januari 2016 te 's-Gravenhage, opzettelijk aanwezig heeft gehad ongeveer 203 ampullen/buisjes ( [documentnaam] ), van een materiaal bevattende GHB (4-hydroxyboterzuur), zijnde GHB (4-hydroxyboterzuur) een middel als bedoeld in de bij de Opiumwet behorende lijst I, dan wel aangewezen krachtens het vijfde lid van artikel 3a van die wet,

en

ongeveer drieënvijftig (53) tabletten/pillen en 51,9 gram ( [documentnaam] ), bevattende MDMA (3,4 methyleendioxymethamfetamine) en/of MDA (tenamfetamine) en/of MDEA (3,4 methyleendioxyethylamfetamine, synoniem: N-ethyl-MDA) en/of afmetamine, zijnde MDMA (3,4 methyleendioxymethamfetamine) en/of MDA (tenamfetamine) en/of MDEA (3,4 methyleendioxyethylamfetamine, synoniem: N-ethyl-MDA) en/of afmetamine (te weten zogeheten XTC-pillen), (telkens) een middel als bedoeld in de bij de Opiumwet behorende lijst I, dan wel aangewezen krachtens het vijfde lid van artikel 3a van die wet;

3.

hij op tijdstippen in de periode van 27 februari 2015 tot en met 19 januari 2016, om een feit, bedoeld in het vierde of vijfde lid van artikel 10 van de Opiumwet, te weten het opzettelijk binnen of buiten het grondgebied van Nederland brengen en/of verkopen, afleveren, verstrekken en/of vervoeren van

een hoeveelheid van een materiaal bevattende MDA en/of MDMA en/of MDEA en/of N-ethylMDA en/of amfetamine (te weten zogeheten XTC-pillen), zijnde MDA en MDMA en MDEA en N-ethylMDA en amfetamine,

en

een hoeveelheid van een materiaal bevattende GHB (4-hydroxyboterzuur), zijnde GHB (4-hydroxyboterzuur),

telkens een middel vermeld op de bij de Opiumwet behorende lijst I voor te bereiden en te bevorderen voorwerpen te weten:

- verpakkingsmaterialen en

- meerdere weegschalen en

- een vacuümsealer en

- een laptop en een desktop en meerdere mobiele telefoons en diverse (andere) gegevensdragers en

andere voorwerpen en stoffen voorhanden heeft gehad, waarvan verdachte wist dat die bestemd waren tot het plegen van die feiten;

Hetgeen meer of anders is ten laste gelegd is niet bewezen. De verdachte moet daarvan worden vrijgesproken.

Algemene overweging

De straf die aan de verdachte wordt opgelegd, is gegrond op de ernst van de feiten, de omstandigheden waaronder de feiten zijn begaan en de persoon en de persoonlijke omstandigheden van de verdachte. Daarbij wordt in het bijzonder het volgende in aanmerking genomen.

Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan voorbereidingshandelingen voor de handel in synthetische drugs. In zijn woning zijn daartoe diverse goederen, waaronder pillen, stoffen, vloeistoffen, een vacuümsealer, weegschalen en verpakkingsmateriaal aangetroffen.

De handel in synthetische drugs dient krachtig te worden bestreden wegens de schadelijkheid van deze drugs voor de volksgezondheid. Bovendien ondervindt de samenleving ernstige overlast ten gevolge van de handel in harddrugs. Het gebruik van harddrugs genereert immers op haar beurt strafbare feiten met alle nadelige gevolgen van dien. Daarom wordt niet alleen tegen de daadwerkelijke productie en handel ervan, maar ook tegen voorbereidingshandelingen daartoe, fors opgetreden.

Verdachte heeft kennelijk enkel uit winstbejag gehandeld en zich totaal niet bekommerd om de schadelijke gevolgen van zijn handelen voor anderen.

Voorts heeft verdachte zich schuldig gemaakt aan witwassen. Door het witwassen van crimineel vermogen wordt de onderliggende criminaliteit gefaciliteerd. Het vormt een aantasting van de legale economie en is, mede vanwege de corrumperende invloed ervan op het reguliere handelsverkeer, een bedreiging voor de integriteit van het financiële handelsverkeer. Ook worden op deze manier inkomens en vermogens onttrokken aan het zicht van de belastingdienst.

Persoonlijke omstandigheden van de verdachte

Strafblad

De rechtbank heeft acht geslagen op een uittreksel uit de justitiële documentatie van3 oktober 2017, waaruit blijkt dat de verdachte niet eerder is veroordeeld voor soortgelijke strafbare feiten.

Rapportages

Reclassering Nederland heeft een rapport over de verdachte opgemaakt, gedateerd10 januari 2017. Dit rapport houdt het volgende in.

Door de forensische polikliniek van Palier is bij de verdachte als diagnose een depressieve stoornis NAO en sociale angst vastgesteld. Doordat de verdachte niet over de ten laste gelegde delicten wil praten blijven de gesprekken met de reclassering oppervlakkig. Bij momenten is de verdachte open over zijn gameverslaving, het aan huis gebonden zijn door zijn sociale angst en de gevolgen daarvan, de gameverslaving. Vooralsnog richten behandeling en begeleiding zich hierop. De reclassering onderschrijft dat er sprake is van problematiek die de kans op recidive in delictgedrag zou kunnen verhogen, zoals dagbesteding, financiën, onduidelijk beeld ten aanzien van drugs en alcohol, emotioneel welzijn en denkpatronen. Geadviseerd wordt, bij veroordeling, een (deels) voorwaardelijke gevangenisstraf op te leggen met als bijzondere voorwaarden een meldplicht, behandelverplichting bij de Forensische Polikliniek de Waag of soortgelijke instelling, een drugs- of alcoholverbod en andere voorwaarden het gedrag betreffende namelijk inschrijven voor een studie en het aanvragen van een studiefinanciering.

Op 13 oktober 2017 is door de reclassering een voortgangsverslag opgemaakt. Hieruit blijkt dat de verdachte zich voldoende heeft gehouden aan de schorsingsvoorwaarden. Hij heeft voldaan aan zijn meldplicht en tijdens de gesprekken heeft hij een coöperatieve en open houding laten zien. De verdachte is aangemeld bij de Forensische kliniek Palier en op 2 mei 2017 heeft daar een intake gesprek plaatsgevonden. Hij komt de afspraken met de behandelaar na. Verder is hij gestart met een [naam opleiding] te [plaats] per september 2017 en verblijft hij daar in een studentenwoning.

Conclusies van de rechtbank

Gelet op hetgeen de rechtbank hierboven heeft overwogen, komt zij tot de volgende conclusies.

Gezien de ernst van de feiten kan niet anders worden gereageerd dan met het opleggen van een gevangenisstraf. Bij de bepaling van de duur van de gevangenisstraf heeft de rechtbank acht geslagen op straffen die in soortgelijke zaken plegen te worden opgelegd. Daarbij wordt mede in aanmerking genomen dat de rechtbank geen aansluiting zoekt bij de oriëntatiepunten van het Landelijk Overleg Vakinhoud Strafrecht voor fraude omdat de bewezenverklaarde gedragingen niet in een frauduleuze context hebben plaatsgevonden. De straf is dan ook lager dan de straf die door de officier van justitie is gevorderd.

Nu de reclassering begeleiding en bijzondere voorwaarden noodzakelijk acht, zal de rechtbank een deel van de voorgenomen straf voorwaardelijk opleggen, met de voorwaarden die hierna worden genoemd. Dit voorwaardelijk strafdeel dient er tevens toe de verdachte ervan te weerhouden in de toekomst opnieuw strafbare feiten te plegen.

Alles afwegend acht de rechtbank de hierna te noemen straf passend en geboden.