Hof Amsterdam, 23-03-2010, nr. 200.020.393/01

Met grief 1 heeft de Stichting bestreden dat tussen partijen een bruikleenovereenkomst bestaat met betrekking tot het terrein en dat zij het bestaan daarvan heeft erkend.

In het bestreden vonnis heeft de rechtbank geoordeeld dat tussen partijen sprake is van een bruikleenovereenkomst met betrekking tot het terrein. De rechtbank is tot dit oordeel gekomen nadat de Stichting zelf dit standpunt uitdrukkelijk had ingenomen ter comparitie en in een daarna genomen akte. De gemeente heeft het bestaan van een bruikleenovereenkomst aanvankelijk bestreden. Op basis van het proces-verbaal van comparitie op 14 maart 2008 moet worden aangenomen dat de Stichting uitdrukkelijk en onvoorwaardelijk heeft gesteld dat sprake is van een bruikleenovereenkomst. Bij akte na genoemde comparitie, door de Stichting genomen op 16 april 2008, is door de Stichting uitdrukkelijk bevestigd dat het terrein door de gemeente aan haar in gebruik is gegeven.

Uit de stellingen van partijen volgt daarnaast dat de gemeente bekend was met het gebruik door de Stichting van het terrein en het terrein jarenlang door de Stichting heeft laten gebruiken, zonder daartegen op te treden, en dat de gemeente ook een clubhuis op dat terrein aan de stichting ter beschikking heeft gesteld. Deze omstandigheden rechtvaardigen de conclusies dat sprake is van een bruikleenovereenkomst tussen de gemeente en de Stichting. Feiten of omstandigheden die maken dat desondanks niet van een bruikleenovereenkomst kan worden gesproken, zijn niet of niet voldoende gesteld of gebleken. Evenmin is er (voldoende) reden om aan te nemen dat er volgens de regels van het publiekrecht geen bruikleenovereenkomst tot stand heeft kunnen komen. Hieruit volgt dat grief 1 niet tot vernietiging van het vonnis waarvan beroep kan leiden.

Met grief 2 maakt de Stichting er bezwaar tegen dat de rechtbank de wijziging van eis door de gemeente heeft toegelaten. Tegen een beslissing uit hoofde van art. 130 Rv. staat krachtens het tweede lid van dat artikel geen hoger beroep open. Het hof komt daarom niet toe aan de bespreking van het bezwaar. Grief 2 faalt.

Met grief 3 betoogt de Stichting dat de vorderingen van de gemeente hadden moeten woren afgewezen in verband met misbruik van recht. De Stichting stelt daartoe kort gezegd dat de onderhavige procedure is gestart tijdens onderhandelingen over beëindiging van het gebruik. Een en ander is ook in strijd met toezeggingen over een alternatief, op grond waarvan gerechtvaardigde verwachtingen zijn gewekt. De Stichting stelt voorts dat de onderhavige procedure onderdeel is van een lastercampagne. De gemeente heeft deze stellingen gemotiveerd bestreden:

Naar het oordeel van het hof zijn onvoldoende concrete feiten of omstandigheden naar voren gebracht of gebleken waaruit volgt dat namens de gemeente toezeggingen zijn gedaan dat het gebruik van het terrein niet zou worden beëindigd voordat aan de Stichting een alternatief zou worden geboden, of dat de Stichting daaromtrent gerechtvaardigde verwachtingen mocht hebben. Ook het overige dat is aangevoerd of gebleken, is niet van voldoende gewicht om aan te nemen dat de beëindiging van het gebruik in strijd is met de beginselen van behoorlijk bestuur of dat die beëindiging anderszins moet worden aangemerkt als misbruik van recht. De grief faalt.

Grief 4 betreft de vordering van de stichting tot levering van een alternatief clubgebouw. Volgens de Stichting heeft de gemeente niet voldaan aan haar verplichting om het oude clubgebouw, dat inmiddels is afgebrand, te leveren en dient zij, zoals zij heeft toegezegd, thans een gelijkwaardig clubgebouw op een alternatieve locatie te leveren.

Voor de stelling dat de gemeente aan de Stichting toezeggingen heeft gedaan of jegens de Stichting verwachtingen heeft gewekt omtrent de terbeschikkingstelling van een alternatieve locatie verwijst het hof naar hetgeen hiervoor onder xx is overwogen. Dat brengt mee dat er onvoldoende grond is om aan te nemen dat de gemeente jegens de Stichting is gehouden tot levering van een clubgebouw op een alternatieve locatie. Ook grief 4 faalt.

Grief 5 betreft de veroordeling van de Stichting tot ontruiming van het terrein. Uit het in 3.8 gegeven oordeel volgt reeds dat deze grief niet kan slagen. Dat door ontruiming, zoals de Stichting stelt, clubactiviteiten worden gefrustreerd leidt niet tot een ander oordeel nu dergelijke omstandigheden bij de bepaling van de opzegtermijn zijn meegewogen en mede hebben geleid tot de door de rechtbank bepaalde termijn van twee jaar. Voor zover de Stichting heeft betoogd dat ontruiming zich zou uitstrekken tot het terrein dat in gebruik is bij Van Boxtel en waarop zij geen zeggenschap heeft, is door de gemeente erkend dat dit terrein, dat kennelijk elders is gelegen niet in deze procedure aan de orde is zodat de Stichting bij dat onderdeel van de grief geen belang heeft.

Grief 6 ontbreekt.

Met grief 7 richt de stichting zich tegen de veroordeling tot ontruiming voor zover deze betrekking heeft op het gedeelte van het terrein dat in gebruik is bij The Hangout, tegen welke vereniging de gemeente een separate procedure voert. Uit het hiervoor overwogene volgt dat het terrein dat in gebruik is bij The Hangout, evenzeer onderdeel is van het terrein dat door de gemeente aan de stichting in gebruik is gegeven. De veroordeling strekt zich dan ook terecht uit tot het deel van het terrein dat bij The Hangout in gebruik is. Dat de gemeente een rechtstreekse vordering tot ontruiming jegens The Hangout kan hebben, doet niet af aan de verplichting van de Stichting om de volledige oppervlakte van de terreinen te ontruimen en daartoe, als zij dat nodig oordeelt, maatregelen te treffen jegens The Hangout. Dat geldt evenzeer voor de twee gezinnen die volgens de Stichting op het terrein wonen. Grief 7 slaagt daarom niet.

Grief 8 verzet zich tegen het oordeel van de rechtbank dat de kosten van het aanvragen of verlengen van een tijdelijke bouwvergunning niet vallen onder de bouwkosten van het tijdelijke clubgebouw omdat de bedoelde kosten verband houden met bestuursrechtelijk optreden van de gemeente.

De Stichting heeft in de toelichting op deze grief geen inzicht gegeven in de aard van de kosten waarvan zij meent dat deze voor rekening van de gemeente moeten komen. Voor zover het betreft de kosten voor de verkrijging van een bouwvergunning geldt dat de rechtbank hierover nog geen beslissing heeft genomen. Het hof ziet evenmin aanleiding op dit punt vooruit te lopen op beslissingen in een schadestaatprocedure. Voor zover het betreft de kosten die verband houden met bestuursrechtelijke procedures over het totstandkomen van het clubgebouw, geldt dat die in elk geval niet als schade voor rekening van de gemeente kunnen worden gebracht. De grief dient daarom te worden verworpen.

De gemeente richt haar incidentele grief tegen de toewijzing van de reconventionele vordering strekkende tot vergoeding van de kosten van een nieuw, tijdelijk clubgebouw. Uitgangspunt bij de beoordeling van de grief is dat het risico van een opstal als de onderhavige in beginsel bij de eigenaar, in dit geval de gemeente, ligt. Dat de eigendom van de opstal zou worden overgedragen aan de Stichting en dat daarover tussen partijen was gecorrespondeerd brengt daarin op zichzelf geen verandering. Feiten of omstandigheden die dat in dit geval anders maken, zijn niet of onvoldoende gesteld of gebleken. Het had daarom op de weg van de gemeente gelegen om de opstal, zolang een dergelijke overdracht nog niet had plaatsgevonden, tegen tenietgaan door brand te verzekeren dan wel over genoemd risico andersluidende afspraken te maken met de Stichting althans de Stichting daarover uitdrukkelijk te informeren. Nu dat niet is gebeurd, zal de gemeente de daaruit voortvloeiende schade bestaande uit de kosten van het vervangen van de opstal, op te maken bij staat, moeten vergoeden aan de Stichting. De grief faalt.

De grieven worden alle afgewezen, zodat het bestreden vonnis zal worden bekrachtigd. Gelet op deze uitkomst zal de Stichting worden verwezen in de kosten van het principaal appel, terwijl de proceskosten van het incidenteel appel voor rekening van de gemeente komen.