6.10.3.2 De keerzijde van wraking: verschoning

Ter vermijding van wraking kan de rechter zich (op voorhand) verschonen. De discussie over de vraag onder welke omstandigheden een rechter zich dient te verschonen heeft zich - uiteraard - vooral in rechterlijke kringen afgespeeld.1 Het algemene gevoelen van de rechterlijke macht was dat een verschoningscode wenselijk zou zijn om enige duidelijkheid te scheppen, zo blijkt uit het eerdergenoemde WODCrapport. Die code is er in maart 2004 gekomen in de vorm van een leidraad, vastgesteld door de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak (NVVR) en de vergadering van presidenten van rechtbanken en appelcolleges 2 Als houvast wordt een tiental aanbevelingen gegeven aan de rechter hoe te handelen bij gezins- en familieverbanden met een der procespartijen, confrontatie met een procespartij uit de eigen persoonlijke en/of zakelijke kennissenkring respectievelijk voormalige werkkring en dergelijke. Bewust is ervoor gekozen geen limitatieve opsomming van verschoningsgronden te formuleren en de verantwoordelijkheid in eerste instantie bij de individuele rechter te leggen, waarbij deze zich permanent dient af te vragen of zijn optreden ook daadwerkelijk bij de rechtzoekende en de samenleving het beeld van de onpartijdige rechter oproept.3 De ervaringen met de leidraad zouden na twee jaar worden geëvalueerd.4