HvJ EU, 04-10-2018, nr. C-56/17

In Bulgarije wordt de behandeling van verzoeken om internationale bescherming geregeld door de Zakon za ubezhishteto i bezhantsite (asiel- en vluchtelingenwet), zoals bekendgemaakt in DV nr. 103 van 27 december 2016 (hierna: ‘ZUB’).

Artikel 6, lid 1, van de ZUB bepaalt:

De artikelen 8 en 9 van de ZUB hebben betrekking op de vluchtelingenstatus en de humanitaire status in Bulgarije.

Artikel 67 bis, lid 2, van de ZUB bepaalt:

Artikel 68 van de ZUB luidt:

Om te beginnen zet de verwijzende rechter in de motivering van zijn verzoek om een prejudiciële beslissing uiteen dat het bij hem ingestelde beroep is gericht tegen het besluit waarbij het DAB Fathi's verzoek om internationale bescherming ten gronde heeft afgewezen.

In dat verband benadrukt de verwijzende rechter dat dit verzoek, na de indiening ervan, is geregistreerd en Fathi tweemaal persoonlijk is gehoord. Hij voegt daaraan toe dat formeel gezien enkel een besluit over de grond van zijn verzoek om internationale bescherming is genomen en dat geen uitdrukkelijk besluit is genomen op grond van artikel 3, lid 1, van de Dublin III-verordening waarbij is vastgesteld dat dit verzoek werd behandeld door de Republiek Bulgarije als lidstaat die volgens de in hoofdstuk III van die verordening genoemde criteria verantwoordelijk was. De verwijzende rechter vraagt zich dan ook af of de Dublin III-verordening van toepassing is op alle verzoeken om internationale bescherming die op het grondgebied van een lidstaat zijn ingediend dan wel uitsluitend op procedures tot overdracht van personen die om internationale bescherming verzoeken.

In dit verband zet de verwijzende rechter uiteen dat op het tijdstip waarop Fathi zijn verzoek om internationale bescherming heeft ingediend, artikel 67 bis van de ZUB van toepassing was. Volgens dat artikel werd de procedure tot vaststelling van de lidstaat die verantwoordelijk is om een verzoek om internationale bescherming te behandelen, ingeleid bij een besluit van de autoriteit waarbij het onderhoud plaatsvindt, ‘wanneer er gegevens zijn waaruit blijkt dat een andere lidstaat van de Europese Unie verantwoordelijk is voor de behandeling van het verzoek om internationale bescherming’.

Aangezien nergens uit bleek dat een andere lidstaat verantwoordelijk was om Fathi's verzoek om internationale bescherming te behandelen, heeft het DAB overeenkomstig artikel 68, lid 1, van de ZUB de ‘gewone procedure’ ingeleid. In dat verband geeft de verwijzende rechter niet aan dat Fathi niet was ingelicht dat die procedure was ingeleid of dat hij daartegen bezwaar heeft uitgebracht.

Met zijn eerste en zijn tweede vraag, die samen moeten worden onderzocht, wenst de verwijzende rechter dus in wezen te vernemen of in een situatie als in het hoofdgeding artikel 3, lid 1, van de Dublin III-verordening aldus moet worden uitgelegd dat het zich ertegen verzet dat de autoriteiten van een lidstaat een verzoek om internationale bescherming ten gronde behandelen in de zin van artikel 2, onder d), van die verordening zonder dat die autoriteiten uitdrukkelijk hebben beslist dat die lidstaat volgens de in die verordening genoemde criteria verantwoordelijk is voor de behandeling van het verzoek.

Meteen al dient te worden opgemerkt dat in die verordening volgens artikel 1 ervan de criteria en instrumenten worden vastgesteld om te bepalen welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van een verzoek om internationale bescherming dat door een onderdaan van een derde land of een staatloze bij een van de lidstaten is ingediend. Volgens artikel 2, onder b), van die verordening wordt voor de toepassing van deze verordening onder ‘verzoek om internationale bescherming’ een verzoek om internationale bescherming in de zin van artikel 2, onder h), van richtlijn 2011/95 verstaan. Volgens laatstgenoemde bepaling is dit ‘een verzoek van een onderdaan van een derde land of een staatloze om bescherming van een lidstaat die kennelijk de vluchtelingenstatus of de subsidiairebeschermingsstatus wenst’.

In casu volgt uit de verwijzingsbeslissing dat Fathi, onderdaan van een derde land, met zijn verzoek dat door het DAB is afgewezen, de vluchtelingenstatus of de humanitaire status — die overeenkomt met de subsidiairebeschermingsstatus — wenst, die respectievelijk in artikel 8 en artikel 9 van de ZUB zijn geregeld. Derhalve valt het verzoek van Fathi, als een verzoek dat door een derdelander is ingediend in Bulgarije, zoals ook de advocaat-generaal in punt 14 van zijn conclusie heeft opgemerkt, overeenkomstig artikel 1 van die verordening binnen de werkingssfeer ervan.

Volgens artikel 3, lid 1, van de Dublin III-verordening wordt een verzoek om internationale bescherming, dat door een onderdaan van een derde land of een staatloze op het grondgebied van een van de lidstaten — om het even welke — wordt ingediend, in beginsel enkel behandeld door de lidstaat die volgens de in hoofdstuk III van die verordening genoemde criteria verantwoordelijk is. Hoofdstuk IV van die verordening noemt nauwkeurig de situaties waarin een lidstaat in afwijking van die criteria kan worden geacht verantwoordelijk te zijn voor de behandeling van een asielverzoek.

Voorts moet een lidstaat waar een verzoek om internationale bescherming is ingediend de procedures volgen die in hoofdstuk VI van die verordening zijn neergelegd om te bepalen welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van dat verzoek (zie in die zin arrest van 16 februari 2017, C. K. e.a., C-578/16 PPU, EU:C:2017:127, punt 58).

In hoofdstuk VI van de Dublin III-verordening bepaalt artikel 20, lid 1, dat de in die verordening bedoelde procedure waarbij wordt bepaald welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van het verzoek om internationale bescherming aanvangt ‘zodra het verzoek voor de eerste maal bij een lidstaat wordt ingediend’.

De bij de Dublin III-verordening ingevoerde instrumenten om de nodige gegevens te verzamelen in het kader van die procedure moeten worden toegepast vanaf de indiening van een verzoek om internationale bescherming. Artikel 4, lid 1, van deze verordening bepaalt overigens uitdrukkelijk dat de verzoeker na de indiening van een dergelijk verzoek in kennis moet worden gesteld van onder meer de criteria voor het bepalen van de verantwoordelijke lidstaat, de organisatie van een persoonlijk onderhoud en de mogelijkheid om informatie aan de bevoegde autoriteiten te verstrekken (zie in die zin arrest van 26 juli 2017, Mengesteab, C-670/16, EU:C:2017:587, punten 86 en 87).

Zoals de advocaat-generaal in punt 20 van zijn conclusie heeft uiteengezet, blijkt uit de verwijzingsbeslissing niet dat de Bulgaarse autoriteiten hun bevoegdheid niet op basis van de criteria van de Dublin III-verordening hebben vastgesteld, na te hebben vastgesteld dat geen andere lidstaat verantwoordelijk was voor de behandeling van het verzoek om internationale bescherming overeenkomstig artikel 67 bis van de ZUB. De twijfel waaraan de verwijzende rechter in de verwijzingsbeslissing uiting geeft, betreft namelijk enkel het feit dat de bevoegde Bulgaarse autoriteit na afloop van de procedure waarbij wordt bepaald welke lidstaat verantwoordelijk is, geen uitdrukkelijk besluit heeft vastgesteld.

Om te antwoorden op de vraag of in omstandigheden als in het hoofdgeding die procedure moet leiden tot een uitdrukkelijk besluit waarbij op basis van de in die verordening genoemde criteria is vastgesteld dat die lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van een dergelijk verzoek, moet niet enkel rekening worden gehouden met de bewoordingen van artikel 3, lid 1, van de Dublin III-verordening, maar ook met de context en de algemene opzet van de regeling waarvan zij deel uitmaakt en de daardoor nagestreefde doelstellingen (arrest van 5 juli 2018, X, C-213/17, EU:C:2018:538, punt 26).

Wat ten eerste de bewoordingen van artikel 3, lid 1, van de Dublin III-verordening betreft, moet worden vastgesteld dat die bepaling de lidstaat op het grondgebied waarvan een verzoek om internationale bescherming is ingediend, niet uitdrukkelijk verplicht om een uitdrukkelijk besluit te nemen waarbij wordt vastgesteld dat die lidstaat verantwoordelijk is op basis van de in die verordening genoemde criteria, en evenmin voorschrijft welke vorm een dergelijk besluit zou moeten aannemen.

Wat ten tweede de context van die bepaling betreft, dient er om te beginnen op te worden gewezen dat artikel 3, lid 1, van de Dublin III-verordening is opgenomen in hoofdstuk II ervan, waarin de algemene beginselen en waarborgen voor de toepassing van die verordening zijn vervat. Een van die waarborgen die de lidstaat bij de bepaling welke lidstaat verantwoordelijk is dient te eerbiedigen, is het recht op informatie van de verzoeker als bedoeld in artikel 4 van die verordening. Dit recht op informatie betreft niet alleen de criteria voor het bepalen van de verantwoordelijke lidstaat, de rangorde volgens welke zij van toepassing zijn in de verschillende fasen van de procedure en de verwachte duur van die procedure, maar ook het feit dat een verzoek om internationale bescherming dat in een bepaalde lidstaat wordt ingediend, ertoe kan leiden dat die lidstaat op grond van die verordening verantwoordelijk wordt voor de behandeling ervan, ook al volgt die verantwoordelijkheid niet uit die criteria.

Vervolgens bepaalt artikel 17 van de Dublin III-verordening, met als opschrift ‘Discretionaire bepalingen’, in lid 1 specifiek dat elke lidstaat, in afwijking van artikel 3, lid 1, kan besluiten een bij hem ingediend verzoek om internationale bescherming van een onderdaan van een derde land te behandelen, ook al is hij daartoe op grond van de in deze verordening neergelegde criteria niet verplicht. Die lidstaat wordt dan de verantwoordelijke lidstaat en neemt de daaruit voortvloeiende verplichtingen op zich. Het Hof heeft in dat verband geoordeeld dat die mogelijkheid is ingevoerd opdat iedere lidstaat zelfstandig uit politieke, humanitaire of praktische overwegingen kan besluiten een verzoek om internationale bescherming te behandelen, ook al is deze lidstaat volgens genoemde criteria niet de verantwoordelijke lidstaat (zie in die zin arrest van 30 mei 2013, Halaf, C-528/11, EU:C:2013:342, punt 37).

Ten slotte bepaalt afdeling IV, met als opschrift ‘Procedurele waarborgen’, van hoofdstuk VI van de Dublin III-verordening dat, wanneer een besluit tot overdracht van de verzoeker wordt genomen, deze in kennis moet worden gesteld van dat besluit, dat ook informatie bevat over de beschikbare rechtsmiddelen. Die verordening voorziet daarentegen, onder voorbehoud van de waarborgen van de artikelen 4 en 5 ervan, niet in dergelijke specifieke procedurele waarborgen wanneer, zoals in het hoofdgeding, de lidstaat die bepaalt welke lidstaat verantwoordelijk is tot de slotsom komt dat de verzoeker niet aan een andere lidstaat moet worden overgedragen, omdat er geen gegevens zijn waaruit blijkt dat een andere lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van dit verzoek, en dat eerstgenoemde lidstaat volgens de in de Dublin III-verordening genoemde criteria verantwoordelijk is voor de behandeling van het verzoek om internationale bescherming.

Ten derde is één van de doelstellingen van de Dublin III-verordening het invoeren van organisatorische voorschriften die de betrekkingen tussen de lidstaten regelen, om vast te stellen welke lidstaat verantwoordelijk is en, zoals blijkt uit de overwegingen 4 en 5 van die verordening, snel te kunnen vaststellen welke lidstaat verantwoordelijk is teneinde daadwerkelijke toegang tot de procedures voor het verlenen van internationale bescherming te waarborgen en de doelstelling om verzoeken om internationale bescherming snel te behandelen, niet te ondermijnen (zie in die zin arrest van 16 februari 2017, C. K. e.a., C-578/16 PPU, EU:C:2017:127, punt 57).

Gelet op deze overwegingen van tekstuele, contextuele en teleologische aard, moet op de eerste en de tweede vraag worden geantwoord dat artikel 3, lid 1, van de Dublin III-verordening in een situatie als in het hoofdgeding aldus moet worden uitgelegd dat het zich niet ertegen verzet dat de autoriteiten van een lidstaat een verzoek om internationale bescherming ten gronde behandelen in de zin van artikel 2, onder d), van die verordening, zonder dat zij een uitdrukkelijk besluit hebben genomen waarbij is vastgesteld dat die lidstaat volgens de in die verordening genoemde criteria verantwoordelijk is om het verzoek te behandelen.

Vooraf dient te worden opgemerkt dat de verwijzende rechter aangeeft dat Fathi bij hem beroep heeft ingesteld tegen het besluit van het DAB waarbij diens verzoek om internationale bescherming ten gronde is afgewezen en dat hij bevoegd is om het in artikel 46, lid 3, van richtlijn 2013/32 bedoelde onderzoek te verrichten. Hij voegt daaraan toe dat hij naar nationaal recht dient te toetsen of de voor de vaststelling van dat besluit geldende procedure is nageleefd.

De verwijzende rechter merkt in dat verband op dat uit overweging 54 van richtlijn 2013/32 volgt dat deze van toepassing dient te zijn op verzoekers die onder de Dublin III-verordening vallen, ‘in aanvulling op en onverminderd de bepalingen van die verordening’.

Hij vraagt zich dus af of hij als rechter in eerste aanleg bij wie beroep is ingesteld tegen een besluit waarbij internationale bescherming wordt geweigerd, ambtshalve dient na te gaan of de in de Dublin III-verordening neergelegde criteria en instrumenten om te bepalen welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van een verzoek om internationale bescherming, zijn nageleefd.

Met zijn derde vraag wenst de verwijzende rechter dus in wezen te vernemen of artikel 46, lid 3, van richtlijn 2013/32 in een situatie als in het hoofdgeding aldus moet worden uitgelegd dat in het kader van een beroep dat door een persoon die om internationale bescherming verzoekt, is ingesteld tegen een besluit waarbij zijn verzoek om internationale bescherming ongegrond is verklaard, de bevoegde rechter van een lidstaat ambtshalve dient na te gaan of de in de Dublin III-verordening neergelegde criteria en instrumenten om te bepalen welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van dat verzoek, correct zijn toegepast.

Volgens artikel 46, lid 1, onder a), van richtlijn 2013/32, gelezen in samenhang met artikel 2, onder b), ervan, zorgen de lidstaten ervoor dat voor de indiener van een verzoek om internationale bescherming een daadwerkelijk rechtsmiddel bij een rechterlijke instantie openstaat tegen met name een beslissing om een door die indiener bij hen ingediend verzoek om bescherming waarmee hij kennelijk de vluchtelingenstatus of de subsidiairebeschermingsstatus wenst te verkrijgen, als ongegrond te beschouwen.

Artikel 46, lid 3, van die richtlijn bepaalt de reikwijdte van het recht op een daadwerkelijk rechtsmiddel dat voor personen die om internationale bescherming verzoeken, moet openstaan tegen beslissingen die inzake hun verzoeken zijn gegeven. Dit artikel bepaalt dat de lidstaten, teneinde aan lid 1 te voldoen, ervoor zorgen dat een daadwerkelijk rechtsmiddel een volledig en ex nunc onderzoek van zowel de feitelijke als juridische gronden omvat, met inbegrip van, indien van toepassing, een onderzoek van de behoefte aan internationale bescherming overeenkomstig richtlijn 2011/95, zulks ten minste in beroepsprocedures voor een rechterlijke instantie van eerste aanleg.

Het Hof heeft in dat verband benadrukt dat de bewoordingen ‘[ervoor] zorgen […] dat een daadwerkelijk rechtsmiddel een volledig en ex nunc onderzoek van zowel de feitelijke als juridische gronden omvat’, om niet van hun gebruikelijke inhoud te worden ontdaan, aldus moeten worden uitgelegd dat de lidstaten krachtens artikel 46, lid 3, van richtlijn 2013/32 verplicht zijn hun nationale recht zodanig in te richten dat de behandeling van de bedoelde beroepen een onderzoek, door de rechter, omvat van alle elementen feitelijk en rechtens aan de hand waarvan hij een geactualiseerde beoordeling van het specifieke geval kan maken (arrest van 25 juli 2018, Alheto, C-585/16, EU:C:2018:584, punt 110).

In dit verband benadrukt de term ‘ex nunc’ de verplichting van de rechter om een beoordeling te maken die in voorkomend geval rekening houdt met nieuwe elementen die aan het licht zijn gekomen nadat de aangevochten beslissing is vastgesteld. Het woord ‘volledig’ in artikel 46, lid 3, van richtlijn 2013/32 bevestigt dan weer dat de rechter de elementen moet onderzoeken waarmee de beslissingsautoriteit rekening heeft gehouden of had kunnen houden (arrest van 25 juli 2018, Alheto, C-585/16, EU:C:2018:584, punten 111 en 113).

Ook heeft het Hof reeds vastgesteld dat de uit artikel 46, lid 3, van richtlijn 2013/32 voortvloeiende verplichting moet worden uitgelegd in de context van de gehele door deze richtlijn geregelde procedure voor de behandeling van verzoeken om internationale bescherming (zie in die zin arrest van 26 juli 2017, Sacko, C-348/16, EU:C:2017:591, punt 42). De rechtsmiddelen waarin specifiek is voorzien in de Dublin III-verordening zijn geregeld in artikel 27 van die verordening, wat tevens volgt uit overweging 19 daarvan.

Zoals met name uit overweging 12 van richtlijn 2013/32 volgt, is deze richtlijn in de eerste plaats bedoeld om verdere normen voor de procedures in de lidstaten voor de verlening of intrekking van internationale bescherming te ontwikkelen.

Het is juist dat volgens overweging 54 van richtlijn 2013/32 deze richtlijn van toepassing dient te zijn op verzoekers op wie de Dublin III-verordening van toepassing is, in aanvulling op en onverminderd de bepalingen van die verordening.

Dit betekent evenwel niet dat, in het kader van een beroep dat krachtens artikel 46, lid 1, van richtlijn 2013/32 door een persoon die om internationale bescherming verzoekt wordt ingesteld tegen een besluit waarbij zijn verzoek om internationale bescherming ongegrond wordt verklaard, de bevoegde rechter van een lidstaat ambtshalve dient na te gaan of de in de Dublin III-verordening neergelegde criteria en instrumenten om te bepalen welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van het verzoek om internationale bescherming, correct zijn toegepast.

Uit overweging 53 van richtlijn 2013/32 volgt namelijk uitdrukkelijk dat het niet de bedoeling is dat die richtlijn wordt toegepast op procedures tussen de lidstaten die vallen onder de Dublin III-verordening.

Voorts worden volgens artikel 2, onder d), van de Dublin III-verordening voor de toepassing van deze verordening onder ‘behandeling van een verzoek om internationale bescherming’ verstaan ‘alle maatregelen in verband met de behandeling van en beslissingen of uitspraken van bevoegde instanties over een verzoek om internationale bescherming overeenkomstig richtlijn [2013/32] en richtlijn [2011/95], met uitzondering van de procedures waarbij de verantwoordelijke lidstaat wordt bepaald krachtens de bepalingen van [genoemde] verordening’.

Zoals de advocaat-generaal in punt 38 van zijn conclusie heeft uiteengezet, dient de nationale rechter bij wie beroep is ingesteld tegen een besluit dat is genomen na afloop van de procedure voor behandeling van het verzoek om internationale bescherming, als gedefinieerd in die bepaling, dus niet ambtshalve te onderzoeken of de procedure om te bepalen welke lidstaat op grond van de Dublin III-verordening verantwoordelijk is, correct is uitgevoerd.

Gelet op een en ander moet op de derde vraag worden geantwoord dat artikel 46, lid 3, van richtlijn 2013/32 in een situatie als in het hoofdgeding aldus moet worden uitgelegd dat in het kader van een beroep dat door een persoon die om internationale bescherming verzoekt, is ingesteld tegen een besluit waarbij zijn verzoek om internationale bescherming ongegrond is verklaard, de bevoegde rechter van een lidstaat niet ambtshalve dient na te gaan of de in de Dublin III-verordening neergelegde criteria en instrumenten om te bepalen welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van dat verzoek, correct zijn toegepast.

De verwijzende rechter geeft aan dat volgens de informatie die hem werd overgelegd in Iran de ‘islamitische wet inzake apostasie’ (wet inzake geloofsafval) bepaalt dat voor Iraanse staatsburgers het aannemen van een andere geloofsovertuiging — als proselitisme, ‘vijandschap tegenover God’, ‘belediging van de profeet’ — met de dood wordt bestraft. Hij voegt daaraan toe dat, hoewel die wetgeving niet specifiek het christelijke geloof betreft, personen die zich tot het christendom hebben bekeerd in Iran zijn veroordeeld tot gevangenisstraffen van een jaar en een verbod op het verlaten van het grondgebied van twee jaar. In het hoofdgeding is Fathi's verzoek om internationale bescherming juist gebaseerd op de vervolging waarvan hij stelt slachtoffer te zijn geweest op grond van een dergelijke bekering.

Met zijn zesde vraag wenst de verwijzende rechter dus in wezen te vernemen of artikel 9, leden 1 en 2, van richtlijn 2011/95 aldus moet worden uitgelegd dat het verbod om handelingen te stellen die indruisen tegen de staatsgodsdienst van het land van herkomst van de persoon die om internationale bescherming verzoekt — waarvan de schending met terechtstelling of met een gevangenisstraf wordt bestraft — een ‘daad van vervolging’ in de zin van dat artikel kan uitmaken.

Volgens artikel 9, lid 1, van richtlijn 2011/95 moet een daad, om te worden beschouwd als een ‘daad van vervolging’ in de zin van artikel 1, onder A, van het Verdrag van Genève, zo ernstig van aard zijn of zo vaak voorkomen dat zij een ernstige schending vormt van de grondrechten van de mens, met name de rechten ten aanzien waarvan geen afwijking mogelijk is uit hoofde van artikel 15, lid 2, van het EVRM of een samenstel zijn van verschillende maatregelen, waaronder mensenrechtenschendingen, die voldoende ernstig zijn om iemand op een soortgelijke wijze te treffen. Volgens artikel 9, lid 2, onder b) en c), van die richtlijn kunnen ‘daden van vervolging’ in de zin van lid 1 onder meer de vorm aannemen van ‘wettelijke, administratieve, politiële en/of gerechtelijke maatregelen die op zichzelf discriminerend zijn of op discriminerende wijze worden uitgevoerd’ en van ‘onevenredige of discriminerende vervolging of bestraffing’.

Het Hof heeft reeds geoordeeld dat uit de bewoordingen van artikel 9, lid 1, van die richtlijn blijkt dat een ‘ernstige schending’ van de vrijheid van godsdienst die de betrokken persoon op een aanzienlijke wijze treft, noodzakelijk is opdat de betrokken handelingen zouden kunnen worden geacht een vervolging te vormen (arrest van 5 september 2012, Y en Z, C-71/11 en C-99/11, EU:C:2012:518, punt 59).

Aan dit vereiste is voldaan wanneer de persoon die om internationale bescherming verzoekt wegens de uitoefening van die vrijheid in zijn land van herkomst een werkelijk gevaar loopt om met name te worden vervolgd of te worden onderworpen aan onmenselijke of vernederende straffen die afkomstig zijn van een van de in artikel 6 van de richtlijn bedoelde actoren (zie in die zin arrest van 5 september 2012, Y en Z, C-71/11 en C-99/11, EU:C:2012:518, punt 67).

In casu moet worden aangenomen dat het feit dat een regeling, zoals de in het hoofdgeding aan de orde zijnde wet inzake apostasie, als sanctie voorziet in de doodstraf of in een gevangenisstraf, op zich een ‘daad van vervolging’ in de zin van artikel 9, lid 1, van richtlijn 2011/95 kan vormen, mits een dergelijke sanctie daadwerkelijk wordt toegepast in het land van herkomst dat deze wettelijke regeling heeft vastgesteld (zie naar analogie arrest van 7 november 2013, X e.a., C-199/12—C-201/12, EU:C:2013:720, punt 56).

Een dergelijke straf vormt immers een onevenredige of discriminerende bestraffing in de zin van artikel 9, lid 2, onder c), van die richtlijn (zie naar analogie arrest van 7 november 2013, X e.a., C-199/12—C-201/12, EU:C:2013:720, punt 57).

Zoals de advocaat-generaal in wezen in punt 61 van zijn conclusie heeft opgemerkt, staat het in zaken die betrekking hebben op de strafbaarstelling van handelingen in verband met de vrijheid van godsdienst, aan de autoriteiten van de lidstaten die bevoegd zijn voor de behandeling van verzoeken om internationale bescherming, om op basis van de verklaringen van de verzoeker en eventueel door hem overgelegde documenten, of uit betrouwbare bronnen afkomstige informatie, uit te maken of de doodstraf of de gevangenisstraf waarin een dergelijke wettelijke regeling voorziet, concreet wordt toegepast in het land van herkomst. Tegen de achtergrond van deze elementen staat het aan de nationale autoriteiten om te beslissen of moet worden aangenomen dat de verzoeker daadwerkelijk gegronde vrees heeft dat hij bij terugkeer naar zijn land van herkomst wordt vervolgd (zie naar analogie arrest van 7 november 2013, X e.a., C-199/12—C-201/12, EU:C:2013:720, punten 59 en 60).

De vraag van de verwijzende rechter of in het land van herkomst het aldus strafbaar gestelde verbod kan worden geacht noodzakelijk te zijn om de openbare orde te vrijwaren of de rechten en vrijheden van anderen te beschermen, is niet relevant. Wanneer de bevoegde autoriteit een verzoek tot toekenning van de vluchtelingenstatus onderzoekt, moet zij nagaan of er een gegronde vrees voor vervolging in de zin van richtlijn 2011/95 bestaat. Daarbij is niet van belang of de maatregel van het land van herkomst die het risico op vervolging inhoudt al dan niet valt onder opvattingen van openbare orde of van rechten en vrijheden van dat land.

Wat ten slotte de artikelen 10 en 18 van het Handvest betreft, waarnaar de verwijzende rechter ook verwijst, volstaat de opmerking dat die bepalingen niet specifiek meer inzicht verschaffen voor het beantwoorden van de onderhavige prejudiciële vraag.

Gelet op een en ander moet op de zesde vraag worden geantwoord dat artikel 9, leden 1 en 2, van richtlijn 2011/95 aldus moet worden uitgelegd dat het verbod om handelingen te stellen die indruisen tegen de staatsgodsdienst van het land van herkomst van de persoon die om internationale bescherming verzoekt — waarvan de schending met terechtstelling of met een gevangenisstraf wordt bestraft — een ‘daad van vervolging’ in de zin van dat artikel kan uitmaken, mits op dat verbod concreet dergelijke sancties worden toegepast door de autoriteiten van dat land, wat door de verwijzende rechter moet worden nagegaan.